Depressie

 
Een depressie is een psychische aandoening en valt onder de stemmingsstoornissen. Het wordt als een ziekte gezien van stemming en gevoelens. De aandoening kenmerkt zich door een langdurig somber gevoel met weinig levenslust. Met weinig levenslust wordt bedoeld dat er nauwelijks interesse is en het niet lukt om ergens van te genieten. Een depressief gevoel wordt veroorzaakt door bepaalde hormonen in het lichaam. Hormonen zijn stoffen die werken als boodschappers om een bepaald proces te starten. Zo zijn er ook hormonen die invloed hebben op stemming. Een belangrijk hormoon dat invloed heeft op de stemming is serotonine. Bij een depressie is er te weinig serotonine in het lichaam aanwezig. Dit zorgt voor het neerslachtige gevoel.
 
Veel mensen zeggen zich nogal eens depressief te voelen. Toch is een depressief gevoel niet altijd een depressie. In veel gevallen is er slechts kortdurende neerslachtigheid. Dit kan komen door bijvoorbeeld een ruzie of een verdrietige gebeurtenis. Om een neerslachtig gevoel een depressie te noemen moet er worden voldaan aan een aantal criteria. Deze criteria staan vermeld onder het kopje symptomen.
 
Een depressie verloopt lang niet bij iedereen hetzelfde. Bij een bepaalde vorm kan iemand ineens blij en opgewekt zijn. Dit wordt afgewisseld met plotselinge neerslachtigheid, een depressief gevoel. Dit wordt een manische depressie genoemd. De manie kenmerkt de periode van opgewektheid. De periode wordt een episode genoemd. Hoe lang de periodes van manie of depressie duren, verschilt van persoon tot persoon. Deze vorm komt bij 1% tot 2% van alle Nederlanders voor. Dit zijn ongeveer 150.000 mensen.
 
Een andere vorm is de postnatale depressie. Dit komt voor na een bevalling. Het wordt ook wel een postpartum depressie genoemd. Een bevalling is een ingrijpende gebeurtenis. Dit gaat vaak samen met lichamelijke en geestelijke oververmoeidheid. Hierdoor kan er na de bevalling een depressie optreden. Bijna 10% van alle moeders heeft hier last van. De meeste depressieve klachten verdwijnen na verloop van tijd weer. Dit kan in sommige gevallen helaas tot wel maanden aanhouden.
 
Ongeveer 545.000 Nederlanders krijgen ieder jaar te maken met een depressie. Ieder jaar stijgt dit aantal. Dit zijn voornamelijk mensen tussen de leeftijd van 25 en 45 jaar. Het komt meer voor bij vrouwen dan bij mannen.
 
Depressies komen al eeuwen voor. In de prehistorische tijd werd gedacht dat iemand dan was bezeten door bovennatuurlijke geesten. De Griekse arts Hippocrates was de eerste die depressie als een lichamelijke ziekte zag. Hij legde de link tussen de klachten en de gemoedstoestand. Dit was ongeveer 400 jaar voor Christus.
 

Oorzaak depressie

Iedereen kan te maken krijgen met deze ziekte. Er zijn verschillende factoren die de kans er op kunnen vergroten. Sommige mensen hebben van nature meer aanleg om deze aandoening te ontwikkelen. Vaak is er geen eenduidige oorzaak aan te wijzen. Dat geldt wel bij een postnatale depressie of een winterdepressie. Een winterdepressie is een depressie die wordt veroorzaakt door het winterweer. Door te weinig zonlicht, kou en donkerte raken mensen depressief. Deze vorm kan behandeld worden met lichttherapie of een zonnige vakantie. Factoren die de kans op een depressie kunnen vergroten:

• Heftige of trieste gebeurtenis: Bepaalde gebeurtenissen kunnen een depressie uitlokken. Bijvoorbeeld het overlijden van een dierbare of het stukgaan van een relatie. De somberheid die hierbij ervaren wordt, gaat dan over in een depressie.
• Erfelijkheid: Als depressie bij familieleden voorkomt, is de kans groter op het krijgen van een depressie. Depressie door erfelijkheid is vaak moeilijk te accepteren. Omdat er geen duidelijke oorzaak aan te wijzen is. Bij veel mensen bestaat de gedachten dat een depressie altijd een aanwijsbare oorzaak zoals het overlijden van een dierbare moet zijn. Dat hoeft niet altijd zo te zijn.
• Eenzaamheid: Eenzame personen krijgen eerder een depressie. Zij voelen zich niet gesteund door anderen. Hierdoor komt depressie veel voor bij ouderen in een verzorgings- of verpleeghuis.
• Trauma uit het verleden: Met een trauma wordt bedoeld, een heftige gebeurtenis. Een trauma van lang geleden kan op latere leeftijd voor een depressie zorgen. Bijvoorbeeld wanneer iemand seksueel misbruikt is als kind.
• Persoonlijkheid: Een bepaalde persoonlijkheid kan zorgen dat een depressie eerder optreedt. Personen die moeite hebben om verdriet te tonen of negatief over zichzelf denken zijn daar voorbeelden van.
• Alcohol/drugs: Depressie en overmatig gebruik van alcohol of drugs komt veel voor. Het is vaak niet goed aan te wijzen of het alcohol- of drugsgebruik het gevolg is van een depressie of andersom. Drugs of alcohol kunnen tijdelijk het gevoel van depressie wegnemen. Achteraf is er juist een gevoel van schaamte of schuldgevoel. Dit verergert de depressie.

Depressie symptomen

Om een depressie te herkennen worden de DSM-IV-TR criteria gebruikt. DSM staat voor Diagnostic Statistic Manual, dit betekent diagnostische gegevens handboek. IV-TR staat voor de versie van de richtlijnen. De richtlijnen zijn namelijk in de loop der jaren enkele keren gewijzigd. IV-TR staat voor de laatste versie. Wanneer vijf of meer van de volgende symptomen binnen een periode van twee weken voorkomen, wordt er gesproken van een depressie:

• bijna iedere dag vermoeidheid zijn;
• bijna iedere dag een schuldgevoel hebben;
• verminderde concentratie en besluiteloos zijn;
• bijna iedere dag een gevoel van opwinding hebben;
• bijna iedere nacht slapeloosheid of juist te veel slapen;
• minder plezier en interesse hebben in alledaagse dingen zoals werk of het gezin. Dit duurt bijna de hele dag;
• een groot deel van de dag een neerslachtig gevoel hebben. Zoals verdrietig zijn of het gevoel hebben ‘leeg te zijn’;
• onbedoeld gewichtsverlies of gewichtstoename. Bij gewichtsverlies kan dit samengaan met een verminderde eetlust;
• gedachten aan de dood die terugkerend zijn. Dit is geen angst voor de dood maar suïcidale gedachten. Suïcide is zelfmoord. Er wordt dan overwogen om zelfmoord te plegen.

Andere symptomen die voor kunnen komen bij een depressie:

• hopeloosheid: Dit is het gevoel geen hoop meer te hebben;
• lustgevoelens verminderen: De behoefte aan seks is verminderd;
• prikkelbaarheid: Prikkelbaarheid uit zich in snelle irritatie aan kleine dingen;
• weinig zin in sociale contacten: Er is bijvoorbeeld geen behoefte aan een verjaardag of feestje;
• lichamelijke klachten: Klachten die voor kunnen komen zijn onder andere buikpijn, hoofdpijn, misselijkheid, stijve spieren;

• emotionele vlakheid: Emotionele vlakheid is het afnemen van emotionele gevoelens. Het gevoel van vreugde, plezier of boosheid wordt minder ervaren.

Behandeling depressie

Er zijn verschillende behandelmethodes ter bestrijding van een depressie. De twee belangrijkste behandelingen zijn cognitieve gedragstherapie en antidepressiva. Cognitieve gedragstherapie is een vorm van gesprekstherapie. Dit gebeurt meestal door een psycholoog. Een psycholoog wordt ook wel een psychotherapeut genoemd.
 
Bij cognitieve gedragstherapie wordt er gesproken over de cognities van een patiënt. Cognities zijn bijvoorbeeld gedachten, gevoelens of een herinnering. Vaak is een depressie het resultaat van negatieve cognities. Door hier over te praten met een psycholoog kan de cognitie verbeterd worden. Als cognitieve gedragstherapie onvoldoende helpt, kan er door een arts eventueel antidepressiva worden voorgeschreven. Antidepressiva zijn medicijnen die stemming bevorderend werken.
 

Voeding en depressie

Een speciaal dieet is niet nodig bij een depressie. Dat wil overigens niet zeggen dat voeding totaal geen invloed kan hebben op een depressie. Een gezonde voeding kan bijdragen aan het voorkomen of herstellen van een depressie. Door gezond te eten voelt iemand zich lichamelijk fitter en gezonder. Dit kan resulteren in een verbetering in geestelijk welzijn. Wanneer iemand van zichzelf weet ongezond te eten, is het dus verstandig gezonder te gaan eten. Een plotseling rigoureuze verandering in het voedingspatroon is overigens niet aan te raden. Het kan namelijk lastig zijn om ineens heel anders te gaan eten. Kleine veranderingen om gezonder te gaan eten zijn vaak effectiever. Een diëtist kan u hier bij helpen.
 
Andere voedingsstoffen of factoren die van invloed kunnen zijn op een depressie:

• Sint-Janskruid: Dit kruid wordt als supplement verkocht en werkt als een natuurlijke antidepressiva. Wanneer u sint-janskruid gebruikt of wilt gebruiken, licht dan altijd uw arts in. Sint-janskruid kan andere medicijnen eventueel beïnvloeden of voor bijwerkingen zorgen.
• Alcohol: Overmatig alcohol gebruik is sterk af te raden. Door veel alcohol te drinken wordt iemand tijdelijk blij of ontspannen. Helaas is dit humeur van korte duur. Na het ontnuchteren ontstaat meestal een gevoel van schaamte of schuld. Ook de fysieke kater zorgt voor een ellendig gevoel. Beperkt alcoholgebruik kan wel bijdragen aan het herstellen of voorkomen van een depressie. Met beperkt alcoholgebruik wordt bedoeld: maximaal één glas per dag. Iedere week worden minstens twee alcoholvrije dagen aangeraden.
• Tryptofaan: Tryptofaan is een aminozuur. Een aminozuur is een onderdeel van eiwit. Eiwit zit in verschillende voedingsmiddelen zoals vlees en brood. Eiwit is een bouwsteen voor het menselijk lichaam. Het blijkt dat voldoende tryptofaan kan bijdragen aan een goede gemoedstoestand. En dus kan het bijdragen aan het voorkomen of herstellen van een depressie. De reden dat tryptofaan dit effect heeft is dat tryptofaan in het lichaam wordt omgezet in serotonine. Serotonine zorgt ervoor dat iemand zich kan ontspannen en minder stress voelt. Tryptofaan blijkt ook bij te dragen aan een goed geheugen.
• Tyrosine: Producten die tyrosine bevatten, hebben een positief effect op bijvoorbeeld de dopamine concentratie in het lichaam. Dopamine zorgt onder andere voor geluksgevoelens en behoefte aan seks. Tyrosine is een aminozuur. Tyrosine komt voor in onder andere noten, melk(producten) en peulvruchten.
• Magnesium: Wanneer sprake is van angst is het belangrijk voldoende magnesium via de voeding binnen te krijgen. Magnesium is een mineraal. Mineralen zijn stoffen die in kleine hoeveelheden in de voeding voorkomen. Deze stoffen zijn nodig voor een goede ontwikkeling en om gezond te blijven. Er wordt veel magnesium verbruikt wanneer sprake is van stress, angst, depressie en pijn.
• Vitamine D: Extra vitamine D kan effectief zijn bij een depressie. Dit geldt met name wanneer er een laag gehalte aan vitamine D in het lichaam aanwezig is. Een tekort aan vitamine D kan de kans op een depressie ook vergroten. Vitamine D zit onder andere in bepaalde vette vissoorten en wordt aangemaakt in de huid onder invloed van de zon.

Verder wordt er vaak gedacht dat de kruidenplant kava. Kava helpt ter bestrijding van een depressie. Kava kava werd vroeger verkocht als een supplement om stemming te verbeteren. Vanaf 2002 is dit in Nederland verboden omdat kava kava ernstig schade aan de lever kan veroorzaken. De lever is een belangrijk en groot orgaan dat onder andere betrokken is bij de vertering van voedingsstoffen.
 

Onderzoek depressie

• Ouderen met een depressie vallen sneller. Uit een onderzoek is gebleken dat het evenwicht bij ouderen met een depressie verminderd is. Vallen bij ouderen is erg problematisch omdat zij hierbij vaak iets breken. Daarnaast herstellen botten minder goed bij oudere mensen waardoor vallen dus ernstig is.
• Wandelen kan bijdragen aan het herstel bij een depressie. Dat voldoende beweging zoals sporten waardevol kan zijn bij een depressie was al langer bekend. Uit een Schots onderzoek komt nu naar voren dat wandelen de meest effectieve manier van bewegen is bij een depressie.
• Als vrouwen iedere dag twee of drie kopjes koffie drinken, verlaagt dat de kans op een depressie met 15%. Als vrouwen meer dan vier koppen koffie per dag drinken, verlaagt dat de kans met 20%. Het is niet precies duidelijk wat voor dit effect zorgt. De verwachting is dat cafeïne in koffie een belangrijke rol speelt.
• Het eten van veel fastfood vergroot de kans op een depressie. Mensen die veel fastfood eten zoals friet en hamburgers lopen een grote kans om een depressie te krijgen. Hoe meer fastfood er wordt gegeten, hoe meer kans er is op een depressie.

Externe informatie depressie of producten

We zijn extern onderstaande boeken en producten, betreffende depressie, voor u tegengekomen:

• Van Freud Tot Omega-3. Een revolutionaire aanpak van depressie, adhd, chronische vermoeidheid en chronische pijnen. Auteur: Michael Maes, Nederlands, 240 pagina’s. Als oplossing ziet hij combinaties van antioxidanten, biofeedback, massage, voedingssupplementen en dergelijke. Hij heeft binnen het alternatieve circuit veel medestanders, waardoor een kritische kennisname van dit boek nuttig is.
• De depressie-epidemie, over de plicht het lot in eigen hand te nemen. Auteur Trudy Dehue, Nederlands, 333 pagina’s. Een zeer goed boek, maar niet gemakkelijk; vooral geschikt voor de hulpverlening, artsen, psychiaters en psychotherapeuten, maar ook voor de media en journalisten. De schrijfster is hoogleraar.
• Eindelijk vrij van angst en depressies. Auteur Shirley Trickett, Nederlands, 125 pagina’s. Een zeer praktisch en toegankelijk boek voor iedereen die minder last wil hebben van angst- en paniekaanvallen, depressies en stress.
• Haal meer uit je dip, e-BOOK. Auteur Marisa Garau, Nederlands. Inzichtgevend boek om dagelijkse stress en angstgevoelens te begrijpen en het hoofd te bieden. Het leven creëert kansen en grijpt in als dat nodig is, ook en vooral in de vorm van een dip.

Terug