Maagzweer

 
Maagzweer is een aandoening door een gat in het maagslijmvlies. Het veroorzaakt een hevige pijn en is zeer hinderlijk in het dagelijks leven. Maagzweer als benaming wordt zowel gebruikt voor een zweer in de maag (ulcus ventriculi) als voor een zweer in de twaalfvingerige darm (ulcus duodeni). De twaalfvingerige darm is het eerste deel van de dunne darm. In de twaalfvingerige darm komt het voedsel terecht als het de maag verlaat. De twaalfvingerige darm wordt ook wel het duodenum genoemd. Maagzweren komen tegenwoordig veel minder voor dan tientallen jaren geleden. Dat komt door nieuwe ontdekkingen over de oorzaak van maagzweren. Daarbij zijn er betere behandelingsmogelijkheden voor maagzweren.
 
De maag is opgebouwd uit drie lagen, de slijmvlieslaag, de spierlaag en de bindweefsellaag. We spreken van een maagzweer als de slijmvlieslaag zo ernstig beschadigd is dat er een gat in zit. Door het gat in de slijmvlieslaag liggen de zenuwen in de bindweefsellaag ’open en bloot’. Als het zure maagsap met deze zenuwen in contact komt, veroorzaakt dat hevige pijn.
 

Maag-darmkanaal

De maag wordt ook wel ventriculus of gaster genoemd in de medische wereld. De maag is onderdeel van het maag-darmkanaal. Het maag-darmkanaal wordt ook wel het spijsverteringsstelsel genoemd. Het spijsverteringsstelsel zorgt ervoor dat het eten wordt verteerd. Het verteerde eten zorgt voor energie in het lichaam. Het maagdarmkanaal loopt simpel gezegd vanaf de mond tot de kont (de anus). In de mond begint de afbraak van voedingsstoffen door speeksel. Wanneer er iets gegeten wordt, gaat dit via de mond naar de slokdarm. De slokdarm loopt over in de maag. In de maag wordt het voedsel verder verteerd onder invloed van maagsap. In kleine beetjes geeft de maag verteerde voedselbrij af aan de dunne darm. De voedselbrij is een papachtig voedingsmengsel in de maag. In de dunne darm begint de daadwerkelijke afbraak van voeding en opname van voedingsstoffen. Door middel van peristaltiek beweegt de voedselbrij zich steeds verder door de darm. Peristaltiek is het samenknijpen van de darm in een vloeiende beweging. In de dunne darm worden vrijwel alle voedingsstoffen opgenomen. Nadat de voedselbrij de dunne darm gepasseerd is, komt het in de dikke darm terecht. De dikke darm heeft voornamelijk als doel om vocht op te nemen. De dikke darm ligt als een omgekeerde “U” in de buik. Wanneer de ontlasting door de dikke darm heen is, komt het aan bij de endeldarm. De endeldarm fungeert als opslagplaats voor ontlasting. Wanneer er veel ontlasting in de endeldarm zit, krijgt iemand het gevoel “aandrang te hebben”. De ontlasting verlaat het lichaam via de anus.
 

De maag

De maag begint dus met de afbraak van de voedselbrij. De maag ligt links in het midden van de buik, tegen de borstholte aan. In de borstholte liggen de longen en het hart. Tussen de borstholte en de buikholte ligt een spier, het diafragma. Het diafragma wordt ook wel middenrif genoemd. De maag ligt links een beetje opgebold richting het middenrif. De maag heeft de vorm van een zak. De maag is op te delen in 4 delen:

• Cardia: De cardia is het eerste gedeelte van de maag vanaf de slokdarm. Het bevindt zich net onder de slokdarm.
• Fundus: De fundus ligt tegen het diafragma aan. In de fundus kan zich gas ophopen. Dit gas kan uiteindelijk ontsnappen, waardoor een boer ontstaat. Naast een boer kan er ook een oprisping komen vanuit de fundus. Een oprisping is maagzuur dat in de slokdarm terecht komt. Dit is een vervelend gevoel met een nare nasmaak.
• Corpus: Dit is het grootste gedeelte van de maag. De corpus is het verticale deel van de maag.
• Antrum: Het antrum is het laatste gedeelte van de maag dat bijna horizontaal ligt. Het allerlaatste deel gaat naar de dunne darm toe. Het antrum eindigt in de pylorus. De pylorus is de sluitspier van de maag. Deze opent zich om kleine hoeveelheden van de voedselbrij door te laten naar de dunne darm.

De maag heeft een aantal bijzondere kenmerken. De inhoud van de maag is zuur. Dit komt door het aanwezige maagzuur. Normaliter zou dit zuur de maag aantasten en ook andere organen. Echter maken een aantal cellen in de maag een slijmlaag aan. De slijmlaag beschermt de maag voor het zuur dat gemaakt wordt. Daarnaast maakt de maag ook intrinsieke factor aan. Het lichaam heeft intrinsieke factor nodig om vitamine B12 op te nemen. Zonder de intrinsieke factor gebeurt dit niet. Het lichaam niet zonder vitamine B12.
 
Het zuur en de intrinsieke factor zijn onderdeel van het maagsap. Maagsap wordt geproduceerd door de maagwand. Onderdelen van maagsap zijn pepsine, water en slijm. Pepsine is een enzym dat de eiwitten in het eten kan afbreken. Een enzym kan reacties versnellen, zoals de vertering van eiwitten. Wanneer er in de maag een klein beetje pepsine is aangemaakt, wordt een kettingreactie veroorzaakt. Pepsine wordt aangemaakt zodra er voedsel in de maag terecht komt. De maag gaat dan meer pepsine aanmaken, zodat er in een korte tijd veel pepsine wordt aangemaakt. Alle stoffen zoals het zuur, het slijm, pepsine en de intrinsieke factor worden gemaakt in de cellen van de maag. De cellen die deze stoffen aanmaken liggen in een soort buizen in de maagwand. In de hele maagwand liggen deze buizen die ook wel klierbuizen worden genoemd. Vanuit deze buizen komen de gemaakte stoffen van de cellen, zoals het zuur of het slijm.
 
In het antrum (laatste deel van de maag) wordt het hormoon gastrine aangemaakt. Een hormoon is een stof die in het lichaam wordt aangemaakt. Een hormoon is een lichaamseigen stof. De aanmaak wordt aangestuurd door een signaal van de hersenen. Gastrine werkt als een boodschapper om een proces te starten. Gastrine komt na de aanmaak in de bloedbaan terecht. Via de bloedbaan komt gastrine weer bij de maagwand terecht. In de maagwand stimuleert gastrine de aanmaak van nog meer gastrine. Zolang de maag gevuld is met de voedselbrij, blijft de maag gastrine produceren.
 
Om de wand van de maag zitten spieren. Deze spieren liggen in verschillende richtingen om de maag heen. Wanneer er eten in de maag aanwezig is, zullen deze spieren zich samentrekken en ontspannen. Deze bewegingen worden peristaltiek genoemd. Door de peristaltiek zorgt de maag ervoor dat de voedselbrij wordt gekneed. Door het kneden van de voedselbrij wordt het eten sneller verteerd.
 

Maagzweer

Een maagzweer komt twee keer vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Het is niet bekend waarom dat zo is. Maagzweren komen de laatste jaren minder vaak voor. Bij een maagzweer is er een ‘gat’ ontstaan in de beschermende slijmvlieslaag van de maag of het duodenum. Het duodenum is het begin van de dunne darm. Het gat in de slijmvlieslaag legt de zenuwen in de maag bloot. De zenuwen zorgen voor de prikkels in de maag. De prikkels zorgen ervoor dat de maag de voedselbrij kneedt en verteert. Wanneer de zenuwen open en bloot liggen, veroorzaakt dit hevige pijn. De hevige pijn ontstaat door het maagzuur dat in contact komt met de zenuwen. Daarnaast is het mogelijk dat het slijmvlies overgevoelig is waardoor eerder pijn wordt ervaren. De prikkels zorgen echter niet voor verstoringen in het kneden van de voedselbrij.
 
De term maagzweer wordt gebruikt voor zowel een gat in de maag als in de duodenum. Een zweer in de maag wordt ook ulcus ventriculi genoemd. Een zweer in het duodenum wordt ook wel ulcus duodeni genoemd. Beide zweren worden veroorzaakt door een gat in de slijmvlieslaag.
 

Oorzaken maagzweer

Er zijn twee factoren die maagzweer kunnen veroorzaken. De belangrijkste factor is een infectie met een bacterie. De infectie wordt veroorzaakt door de Helicobacter pylori bacterie. De andere veroorzaker van maagzweer zijn bepaalde medicatie.

• Helicobacter pylori: De Helicobacter is een bacterie die als één van de weinige bacteriën kan overleven in de maag. Bijna alle bacteriën worden door het maagzuur gedood. De Helicobacter bacterie komt vaak op jonge leeftijd in de maag terecht. Een slechte hygiëne kan mede een oorzaak zijn dat de bacterie het lichaam binnen komt.  Als de bacterie eenmaal in de maag is en niet wordt behandeld, zal deze levenslang aanwezig zijn. Ongeveer 1 op de 5 personen die geïnfecteerd zijn met de Helicobacter bacterie, krijgt een maagzweer.
• Medicatie: Naast een infectie met de Helicobacter pylori bacterie, kan een maagzweer ook ontstaan door medicijnen. Het gaat om ontstekingsremmende pijnstillers en aspirine. Enkele voorbeelden van ontstekingsremmende pijnstillers zijn: diclofenac, ibuprofen en naproxen. Deze pijnstillers worden door artsen voorgeschreven, maar ze zijn ook verkrijgbaar bij de apotheker of de drogist. Vanwege de bijwerkingen is het goed om met de arts te bespreken wat veilig te gebruiken is. De arts kan eventueel daarnaast nog een maag beschermend medicijn voorschrijven.

Symptomen maagzweer

Bij beide maagzweren zijn een aantal symptomen hetzelfde, de algemene symptomen. Daarnaast kunnen, afhankelijk van de plek waar de zweer zit, andere symptomen optreden.
 
Algemene klachten: De klachten die voorop staan bij een maagzweer zijn:

• overgeven;
• misselijkheid;
• verminderde of weinig eetlust;
• pijn in de maagstreek, net onder de ribben van de borstkas;
• maagbloeding. Een maagbloeding uit zich in een zwarte tot teerachtige ontlasting of het opbraken van bloed.

In sommige gevallen kan de zweer een obstructie veroorzaken. Dit houdt in dat de uitgang belemmerd wordt. Op deze manier kan de maag de voedselbrij niet goed afvoeren naar de dunne darm. Door de obstructie kan men, naast de bovengenoemde klachten, snel een vol gevoel ervaren en gewicht verliezen. Soms kan een maagzweer openbreken. Dit heet een perforatie. Wanneer er een perforatie optreedt, ontstaan er zeer plotseling hele hevige buikklachten. Het is belangrijk dat er meteen spoedeisende hulp komt. Op die manier is de kans verminderd op verdere complicaties. Tevens is het mogelijk dat iemand geen klachten ondervindt bij een maagzweer. Vaak is een maagbloeding de eerste aanwijzing van een maagzweer.
 
Zweer in de maag: Wanneer een zweer zich in de maag bevindt, begint de pijn vlak na het eten van een maaltijd.
 
Zweer in de twaalfvingerige darm: Het wordt duidelijk dat de zweer zich in het duodenum bevindt, wanneer er pijn optreedt als de maag leeg is. Ook ´s nachts heeft men pijn bij een duodenumzweer.
 

Diagnose maagzweer

Om de diagnose maagzweer te stellen wordt er een kijkonderzoek aangevraagd. Het onderzoek wordt uitgevoerd met behulp van een endoscoop. Een endoscoop is een flexibele slang waar een camera met een lichtje op is bevestigd. De slang gaat in de mond en via de slokdarm richting de maag. In de maag kan de arts goed zien of er sprake is van een maagzweer of een zweer in het duodenum. Dit kijkonderzoek wordt ook wel een gastroscopie genoemd. Tijdens de gastroscopie kan er ook een biopsie worden gedaan. Bij een biopsie wordt er een stukje weefsel afgenomen. Weefsel bestaat uit cellen die dezelfde functie vervullen in het lichaam. De biopsie van de maag, kan in het laboratorium worden onderzocht. In het laboratorium kan er worden aangetoond of het om Helicobacter pyloris gaat. Andere manieren om aan te tonen dat het om de bacteriële infectie gaat is door een bloedonderzoek, een ontlastingsonderzoek en een ademtest uit te voeren.
 

Maagzweer behandeling

De behandeling is afhankelijk van de oorzaak van de maagzweer. De behandeling van een maagzweer veroorzaakt door Helicobacter is anders dan door medicijngebruik.
 

Helicobacter pyloris

Wanneer Helicobacter pylori de oorzaak is, wordt de bacterie behandeld. Door twee verschillende soorten antibiotica te geven wordt de Helicobacter vernietigd en opgeruimd. Antibiotica worden gegeven bij een bacteriële infectie. Naast de antibiotica wordt ook een maagzuurremmer gegeven. De maagzuurremmer zorgt ervoor dat het maagzuur minder wordt geproduceerd of minder zuur wordt. Door de maagzuurremmer heeft de maag meer kans om te genezen. In zo goed als alle gevallen van de Helicobacter infectie verdwijnen de klachten en de Helicobacter na de medicijnenkuur van antibiotica en de maagzuurremmer. Daarna komen de klachten ook niet meer terug.
 

Medicatie maagzweer

Wanneer de maagzweer ontstaan is door medicijngebruik, worden er maagzuurremmers gegeven. Verder kan er weinig gedaan worden bij dit type maagzweer. De maagzuurremmers maken het maagzuur minder zuur. Doordat het maagzuur minder zuur wordt, kan de maag zich weer herstellen. Er zijn verschillende soorten medicatie bekend die kunnen helpen bij een maagzweer:

• Protonpompremmers: protonpompremmers verminderen de aanmaak van maagzweer sterk. Doordat het maagzuur wordt verminderd, heeft de maag de mogelijkheid om te genezen van de maagzweer. Protonpompremmers worden voorgeschreven wanneer een lange tijd medicijnen genomen dienen te worden. Voorbeelden van protonpompremmers zijn esomeprazol, lansoprazol, omeprazol, pantoprazol en rabeprozal.
• H2-Blokkers: H2-blokkers remmen ook de aanmaak van maagzuur. Echter werkt het medicijn lichter en hevig dan de protonremmers. Daarnaast werken H2 blokkers hetzelfde als de protonpompremmers. H2 blokkers kunnen ook voor een langere tijd genomen worden. Door een lange tijd H2 blokkers te nemen, kan een nieuwe maagzweer voorkomen worden. Voorbeelden van H2 blokkers zijn cimetidine, famotidine, nizatidine en ranitidine.
• Antibacteriële middelen: dit medicijn helpt de groei van bacteriën te remmen. Antibacteriële middelen worden gebruikt wanneer het maagzweer veroorzaakt is door de Helicobacter pylori. Het medicijn wordt in combinatie met een protonpompremmer gebruikt. Voorbeelden van antibacteriële middelen zijn amoxicilline, tetracycline, claritromycine en metronidazol.
• Maagwand beschermers: hierbij vertelt de naam al wat het effect is van dit medicijn. Het medicijn beschermt de maagwand. Door samen met de stoffen in de maag en darm te binden, ontstaat er een beschermende laag. Deze beschermende laag ligt op het slijmvlies van de maag en darm. De beschermende laag ligt ook op het beschadigde deel van het maagzweer. Zo krijgt de maag de kans om te genezen. Voorbeelden van maagwandbeschermers zijn misoprostol en sucralfaat. Tevens is misoprostol een maagzuur remmend medicijn.
• Antacida: antacida bindt zich van aan het maagzuur. Door het binden van het maagzuur, wordt deze geneutraliseerd. Het maagzuur wordt minder zuur. Ook wordt de overmaat aan maagzuur afgenomen. Voorbeelden van antacida zijn algeldraat, algeldraat met magnesiumoxide, aluminiumhydroxidemagnesiumcarbonaat, hydrotalciet en algeldraat met magnesiumhydroxide. Eigenlijk werkt dit medicijn meestal niet zo goed als de bovenstaande medicatie. Daarvoor is het verstandiger om één van de bovenstaand medicatie aan te vragen aan de (huis)arts.

Voeding en maagzweer

Wanneer iemand behandeld is voor maagzweer, zal diegene moeten oppassen met pijnstillers en aspirine. Het is verstandig voor mensen om alleen op recept van de arts pijnstillers te gebruiken. Dit is verstandig om een nieuwe maagzweer te voorkomen.
 
Alles mag gegeten worden bij een maagzweer. Soms kunnen enkele producten niet verdragen worden. Het is belangrijk om goed uit te zoeken welke producten goed worden verdragen. Het is verstandig om dit uit te zoeken met een diëtist. Producten die vaak niet goed worden verdragen bij een maagzweer zijn:

• uien;
• koffie;
• chocolade;
• pepermunt;
• sterk gekruid eten;
• zure producten en dranken;
• koolzuurhoudende dranken.

Daarnaast is het voor iedereen persoonlijk wat wel of niet wordt verdragen. Daarmee kan iemand wel goed koffie verdragen, maar een cola gaat mis. Zo is het voor iedereen met een maagzweer uitzoeken wat wel of niet wordt verdragen door de maag.
 
Tevens is het verstandig om te stoppen met roken of rokerige ruimtes te vermijden. Dit kan invloed hebben op een verhoogde productie van maagzuur. Ook het gebruik van alcohol verhoogt de productie van maagzuur. Rust creëren is ook belangrijk. Probeer tijd te nemen voor ontspannende activiteiten. Dit kan bijvoorbeeld een lange wandeling zijn, sporten of een yoga oefening.
 

Onderzoek maagzweer

Een maagzweer ontstaat niet door stress. Dit is wel wat veel mensen denken. Dit blijkt uit onderzoek van de Maag Lever Darm Stichting. Het blijkt dat 70% van de mensen denkt dat het door stress komt. Echter blijkt wel dat de maagklachten die al bestaan, verergerd kunnen worden door stress.
 

Externe informatie maagzweer of producten

We zijn extern onderstaande boeken, betreffende een maagzweer, voor u tegengekomen:

• Cure Your Ulcer Naturally, e-BOOK. Auteur Frank Anok, Engels. According the author; proven and certified natural cure for stomach ulcer.
• Fast Facts about Pressure Ulcer Care for Nurses. Auteur Mary Ellen Dziedzic, Engels, 186 pagina’s. How to prevent, detect, and resolve them in a nutshell.
• Ulcer Free!, e-BOOK. Auteur Georges M. Halpern, Engels. A practical guide to understanding the causes of and effective treatments for peptic ulcer disease.

Terug