Halal

 
Halal is een islamitische term en betekent rein. Rein wil zeggen dat iets schoon en zuiver is. De term halal komt uit Arabië. Wanneer een voedingsmiddel halal is, wordt het als rein gezien binnen de islamitische wetgeving (de Sharia). Dit staat ook in de Koran vermeld. Producten die rein zijn, zijn daarom toegestaan voor moslims. De Koran is het erkende islamitische heilige boek en is de eerste bron van de islam. De islam is een monotheïstische godsdienst en betekent overgave aan God. Monotheïstisch wil zeggen dat het een godsdienst is waarbij er maar één God bestaat. De Koran wordt door moslims gezien als het Woord van God.
 
Een moslim is een aanhanger van de islam. Moslims worden ook wel islamieten genoemd. Een moslim is echter niet hetzelfde als een mohammedaan. Een mohammedaan is namelijk iemand die de profeet Mohammed volgt en aanbidt. Moslims geloven echter dat zij specifiek God moeten volgen en niet de profeet Mohammed. Moslims zien de profeet Mohammed als de boodschapper van God. De benaming mohammedaan is daarom onjuist en kan als een belediging worden gezien.
 
Haram is het tegenovergestelde van halal. Deze haram term wordt liever niet gebruikt door moslims. Beter is de term “niet halal”. Niet halal betekent onrein en die producten zijn verboden voor moslims. Niet alleen producten kunnen onrein zijn, maar ook bepaalde handelingen. Halal en haram zijn niet alleen gebaseerd op de Koran, maar ook op de Soenna en de islamitische rechtspraak van erkende islamitische geleerden. De Soenna is ook een bron voor moslims, echter niet de eerste bron. In de Soenna staan de levenswijze, gezegden en standpunten van profeet Mohammed beschreven. De profeet Mohammed wordt door moslims gezien als de profeet en boodschapper van God. Om te bepalen of iets wel of niet halal is, kijken moslims naar bepaalde richtlijnen.
 
Begin 2011 werd geschat dat ongeveer 6% van de Nederlanders moslim is. Dit zijn zo’n 950.000 mensen. Van alle Europeanen is ook 6% moslim. In 2011 werd het aantal moslims wereldwijd geschat op 1,8 miljard. Indonesië telt het grootste aantal moslims. Ook landen zoals Afghanistan, Azerbeidzjan, Georgië en Pakistan tellen veel moslims.
 

Geschiedenis islam

In de zevende eeuw na Christus is de islam ontstaan. Rond het jaar 610 na Christus ontving de profeet Mohammed (hij leefde van het jaar 570 tot en met 632) zijn eerste openbaring. Een openbaring is een proces waarin God zichzelf bekend maakt aan mensen. Deze openbaring kan in de vorm van een tekst of toespraak komen. De openbaringen die de profeet Mohammed kreeg, kreeg hij via de aartsengel Gabriël. Ongeveer 22 jaar lang ontving de profeet Mohammed deze openbaringen. De openbaringen die de profeet Mohammed kreeg, gaf hij weer mondeling door. Uit deze openbaringen is de Koran ontstaan. De Koran wordt daarom ook wel Woord van God genoemd. Vanuit moslims gezien is Allah dezelfde God als de God uit de joodse en christelijke geschriften.
 

Stromingen islam

Binnen de islam zijn er twee hoofdstromingen. Het soennisme en het sjiisme. Beide stromingen kennen weer schubstromingen. Ruim 85% van de moslims in Nederland is soenniet. Soennieten volgen de traditie op die gebaseerd is op het leven van de profeet Mohammed. Ongeveer 10 tot 15% van de moslims in Nederland zijn aanhanger van het sjiisme. Bij de sjiieten speelt de imam een grotere rol. Dit komt omdat de imam de teksten van de profeet Mohammed mag voorzien van nieuwe uitleg. De imam is een leider binnen de islam. Een imam kan vergeleken worden met een protestante dominee of een katholieke priester. Taken van de imam zijn bijvoorbeeld voorgaan in het gebed en het geven van religieus onderwijs. Tevens leidt de imam rituelen bij de geboorte, het huwelijk en overlijden. Bij een moskee kunnen meerdere imams horen. Bij de soennieten vervult de imam ook deze taken.
 
Een moskee is een gebedshuis binnen de islam. In de moskee vinden religieuze bijeenkomsten plaats. Tevens bestaan er gebedsruimten. Dit zijn speciale ruimten waar men kan bidden. Deze gebedsruimten bevinden zich in de moskee. In de moskee kunnen gescheiden gebedsruimten voor de mannen en de vrouwen voorkomen. Wanneer de mannen en vrouwen gescheiden worden, kunnen de mannen niet worden afgeleid. Ook kan het voorkomen dat de mannen in het voorste gedeelte van de gebedsruimte bidden en de vrouwen in het achterste gedeelte van de moskee. Soms kiezen vrouwen er voor om thuis te bidden en niet in de gebedsruimte van de moskee. Gebedsruimten kunnen zich ook bevinden op bijvoorbeeld het vliegveld, scholen en in ziekenhuizen.
 
Andere stromingen binnen de islam zijn het soefisme en het khawarij. Het soefisme is een mystieke en spirituele beweging binnen het soennisme en het sjiisme. Een andere naam voor het soefisme is tasawwoef. Bij het soefisme is zelfdiscipline erg belangrijk. Bij de khawarij ligt de nadruk op daden en het hebben van een goed karakter.
 

Voeding en halal

Het is voor moslims belangrijk om volgens bepaalde regels te leven. Deze regels worden de Vijf zuilen van de islam genoemd. Deze benaming geeft de vijf meest fundamentele religieuze verplichtingen van moslims aan.

1. rituele gebeden (salat);
2. geven van aalmoezen (zakat);
3. de geloofsbelijdenis (sjahada);
4. vasten tijdens de ramadan (saum);
5. en de pelgrimstocht naar Mekka (hadj) vallen onder deze vijf zuilen.

Wanneer moslims zich aan deze regels houden, geloven zij dat zij in de hemel komen. Moslims noemen de hemel ook wel al-jannah. Vanuit moslims gezien bestaat er maar één hemel, dit is dezelfde hemel als die van de christenen en joden.
 
Handelingen en producten die halal zijn, worden toegestaan. Wat betreft vlees, vis en wild gelden er ook bepaalde regels over wat wel of niet halal is. Dit worden ook wel islamitische spijswetten genoemd. Deze spijswetten gaan ook in op de wijze waarop het dier geslacht dient te worden en hoe het dier bereidt wordt. In principe zouden alle moslims halal moeten eten. Echter kan het per stroming verschillen wat als halal en als haram wordt gezien. Daarnaast kan het voorkomen dat een moslim zich niet aan alle regels houdt. Zo drinken sommige moslims bijvoorbeeld alcohol.
 

Halal vlees

Een aantal dieren zijn rein en mogen gegeten worden door moslims. Deze dienen wel halal geslacht te worden om hun reinheid te behouden. Vlees dat halal, ofwel rein is (indien halal bereid):

• gevogelte: kip en kalkoen;
• haasachtigen: zoals haas en konijn;
• vogels: waaronder zangvogels en loopvogels;
• hoefdieren: zoals hert, kameel, schaap, lam en geit.

Er zijn ook dieren die onrein zijn. Deze zijn verboden voor moslims. Zo mogen moslims bijvoorbeeld niet dieren eten die zelf dieren of het lichaam van dode dieren eten. Dieren die niet halal zijn, zijn:

• carnivoren: Dit zijn dieren die zelf dieren eten. Voorbeelden zijn roofvogels, honden, katten, beren, hyena’s, jachtluipaarden, jakhalzen, krokodillen, luipaarden, leeuwen, tijgers, panters, vossen, wezels, wolven, vleermuizen en slangen;
• aaseters: Dit zijn dieren die de kadavers van andere dieren opeten. Voorbeelden zijn gieren, krabben, wespen, mieren, kraaien, raven en garnalen. Een kadaver is een dood lichaam. Er zijn echter ook stromingen die krabben en garnalen wel als halal zien;
• varkensachtigen: Zoals het everzwijn en het varken;
• vlees van zogende: Vlees van zogende jongen of zogende moederdieren ook verboden;
• overige dieren: Bijvoorbeeld apen, schildpadden, tamme ezels, insecten, reptielen, amfibieën, eekhoorns, egels, muizen, ratten en olifanten.

Halal vissen en zeedieren

De meeste vissen en zeedieren worden als halal gezien. Wanneer een zeedier schade aan de gezondheid van de mens kan brengen, is het echter niet halal. De meningen verschillen sterk over welke vissen halal en niet halal. Zo vinden sommige moslims haaien halal en anderen vinden haaien niet halal. Ook over schelpdieren zijn de meningen verdeeld. Wanneer het dier in stilstaand water leeft, wordt het als onrein gezien. Maar ook hier verschillen de verschillende stromingen over van mening. Er zijn geen bepaalde richtlijnen om vissen en zeedieren te bereiden.
 

Halal wild

Een aantal wilde dieren zijn toegestaan en een aantal niet. Niet toegestaan wilde jachtdieren zijn wilde zwijnen, roofdieren met hoektanden, klauwtanden en slagtanden. De overige wilde jachtdieren dienen van reine oorsprong te zijn en geen schade te kunnen brengen aan de gezondheid van de mens. Wanneer zij hier aan voldoen, zijn ze halal. Voorbeelden van wild dat halal is, zijn: hazen, konijnen en herten.
 

E-nummers en halal

E-nummers zijn stoffen die aan voedingsmiddelen worden toegevoegd, ook wel additieven genoemd. Deze additieven worden toegevoegd om de kwaliteit van het product te vergroten. Zo kan bijvoorbeeld de houdbaarheid van het product verbeterd worden. Maar ook kunnen E-nummers bijvoorbeeld kleur of smaak aan het product toevoegen. Ook E-nummers kunnen halal of niet halal zijn. Of een E-nummer halal is hangt bijvoorbeeld af van het soort dier, of het dier halal geslacht is en of het dier een goed leven heeft gehad.
 
Voorbeelden van E-nummers die niet halal of mogelijk niet halal zijn, zijn:

• E120: Dit E-nummer kan gemaakt zijn uit insecten of insecten bevatten.
• E322: Dit E-nummer bevat een klein percentage kippeneieren.
• E542: Dit E-nummer wordt gemaakt uit de botten van slachtdieren. Mogelijk afkomstig van varkens.
• E630: Dit E-nummer wordt voornamelijk gewonnen uit vlees en sardines.
• E631: Dit E-nummer wordt voornamelijk gewonnen uit vlees en sardines.
• E632: Dit E-nummer wordt voornamelijk gewonnen uit vlees en sardines.
• E633: Dit E-nummer wordt voornamelijk gewonnen uit vlees en sardines.
• E634: Dit E-nummer wordt voornamelijk gewonnen uit vlees en sardines.
• E635: Dit E-nummer wordt voornamelijk gewonnen uit vlees en sardines.
• E636: Dit E-nummer kan verkregen worden door de verhitting van koemelk.
• E640: Dit E-nummer bevat gelatine en slachtafval. Beide kunnen afkomstig zijn van varkens of dieren die niet op de juiste manier zijn geslacht.
• E901: Dit E-nummer is een uitscheidingsproduct van insecten. Het bevat geen insecten. In de meeste gevallen wordt dit E-nummer als halal beschouwd.
• E904: Dit E-nummer is een uitscheidingsproduct van luizen.
• E920: Dit E-nummer wordt gewonnen uit eiwitten. Met name de eiwitten van haar en/of dieren. Mogelijk afkomstig van varkens.
• E921: Dit E-nummer wordt gewonnen uit eiwitten. Met name de eiwitten van haar en/of dieren. Mogelijk afkomstig van varkens.
• E966: Dit E-nummer wordt gewonnen uit eiwitten. Mogelijk afkomstig van varkens.
• E1000: Dit E-nummer wordt gemaakt uit de gal van runderen. Gal speelt een rol bij de vertering van vetten uit de voeding.
• E1105: Dit E-nummer is afkomstig van kippeneieren.

Ook kunnen er vetten afkomstig van dieren aan het E-nummer zijn toegevoegd. Het dier waar het vet afkomstig van is bepaald of het E-nummer halal of niet halal is. Omdat niet op de verpakking vermeld staat wat in het E-nummer zit, is het lastig te achterhalen of het E-nummer halal of niet halal is. Wel kan dit bij de producent van het product worden achterhaald. Een aantal voorbeelden van E-nummers die dierlijk vet kunnen bevatten zijn: E430, E431, E432, E433, E434, E435, E436, E470, E471, E472, E473, E474, E475, E477, E478, E479, E479b, E481, E482, E483, E484, E491, E492, E493, E494, E495, E570, E571, E572, E573 en E913.
 

Halal groente, fruit en noten

Alle groente, fruit en noten zijn halal. Wel is het belangrijk groente en fruit goed te wassen. Er kunnen namelijk insecten op groente en fruit zitten. Insecten zijn niet halal. Dit geldt ook voor mensen die koosjer leven.
 

Alcohol niet halal

Ethanol alcohol, ook wel ethanol genoemd, is verboden voor moslims. Ethanol alcohol is namelijk de alcohol die in alcoholische dranken zit. Van ethanol alcohol kan men dronken worden. Voorbeelden van ethanol alcohol zijn: bier, wijn en sterke dranken zoals whisky en cognac. Tevens is het niet halal om voedingsmiddelen te nemen waar alcohol in verwerkt zit. Zo zit er bijvoorbeeld alcohol in kersenbonbons. Bij de productie van zoetwaren wordt vaak ook alcohol gebruikt. Dit kan zijn om het product meer smaak te geven, om het langer houdbaar te maken of als reinigingsmiddel.
 

Overige halal producten

Niet alleen vlees, vis en wild kan niet halal zijn. Ook veel andere voedingsmiddelen kunnen dit zijn. Zo bevatten snoep en gebak bijvoorbeeld gelatine. Eerder werd gelatine gezien als een additief en stond het bekend onder het E-nummer E485 en later E441. Inmiddels wordt gelatine als ingrediënt beschouwd. Een additief is een stof die de kwaliteit van producten kan vergroten. Zo kan het bijvoorbeeld de houdbaarheid verlengen, de smaak verbeteren of kleur aan het product geven. Een ingrediënt is een bestanddeel dat nodig is om het product te vervaardigen. Tevens bestaan er voedingsmiddelen die zowel als additief als ingrediënt worden beschouwd. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de zoetstof aspartaam.
 
Gelatine wordt gemaakt van de huiden en beenderen van dieren. De dieren waar dit van afkomstig is zijn met name varkens en koeien. Wanneer gelatine in een product zit, dient dit op de verpakking te staan. Hieruit valt echter niet af te leiden van welk dier de gelatine afkomstig is. Andere producten die niet halal zijn, zijn bijvoorbeeld producten op basis van bloed en alcohol.
 
Tevens dient er opgepast te worden met kazen. In kazen zijn namelijk dierlijke producten verwerkt. Dit kan de kaas niet halal maken. Zo kan er bijvoorbeeld melk in kaas zitten die afkomstig is van een koe die niet halal (bijvoorbeeld wanneer de koe slecht is behandeld) is. Producten als chocola, taart, ijs en pudding kunnen weipoeder bevatten. Ook deze producten zijn daarom niet altijd halal. Weipoeder is namelijk een bijproduct van de productie van kaas. Wanneer kaas wordt gemaakt, wordt er stremsel aan de kaas toegevoegd. Stremsel is afkomstig van kalveren. Dit stremsel zorgt er voor dat het gaat samenklonteren. Er ontstaat een zogenaamde wrongel. Vervolgens wordt de wrongel van de vloeistof gescheiden. Hieruit ontstaat wei. Wanneer wei wordt gedroogd, ontstaat weipoeder. Naast weipoeder kunnen er ook nog dierlijke vetten in bijvoorbeeld chocola zitten. Dierlijke vetten kunnen chocola ook niet halal maken.
 
Ook kunnen vanille en producten die vanille bevatten niet halal zijn. Vanille is wel een plantaardig product. Maar om vanille te winnen uit een vanilleboon wordt vaak alcohol gebruikt. Gebleken is dat vanille in vloeibare vorm nog alcohol bevat. Vloeibare vanille is daarom niet halal. Vanille in poedervorm is wel halal. Wanneer vanille in poedervorm wordt gemaakt, is het namelijk niet nodig alcohol te gebruiken. Wanneer wel alcohol wordt gebruikt, verdwijnt deze alcohol weer.
 

Halal uitzonderingen

In bepaalde situaties is het toegestaan om niet halal te eten. Dit is bijvoorbeeld zo wanneer men om zou omkomen van de honger wanneer er geen halal voedsel beschikbaar is. Wanneer dit het geval is, is het toegestaan om niet halal te eten. Hier geldt dus ‘nood breekt wet.’
 
Een ander voorbeeld van een ‘noodsituatie’ zou zijn wanneer men in de gevangenis zit en er geen halal voedsel wordt aangeboden. In dit geval mag men ook niet halal voeding eten zodat men niet verhongert. Mogelijk gaat de ene moslim makkelijker met deze regel om dan de andere moslim. Men zou er bijvoorbeeld ook voor kunnen kiezen om vegetarisch te eten.
 

Halal bereidingswijzen

Niet alleen dient het eten halal te zijn, ook het gehele productieproces dient halal te zijn. Dit betekent bijvoorbeeld dat halal vlees niet bereid mag worden in een pan waarin niet halal vlees is bereid. Wanneer dit toch gebeurt, is het halal vlees niet meer halal. Hetzelfde geldt voor servies, snijplanken en ander keukengerei. Voordat keukengerei gebruikt gaat worden, is het belangrijk dit eerst goed schoon te maken wanneer een halal maaltijd bereid wordt.
 
Bij voorkeur worden halal en niet halal maaltijden in een andere ruimte bereid. Wanneer het in dezelfde ruimte wordt bereid, kan namelijk kruisbesmetting optreden. Kruisbesmetting wil zeggen dat bacteriën van het ene voedingsmiddel naar het voedingsmiddel gaan en het voedsel hierdoor besmet wordt.
 
Tevens is het belangrijk dat het product waar bijvoorbeeld in wordt gebakken ook halal is. Zo dient men voor olie of margarine van plantaardige oorsprong te kiezen. Wel mogen alle ingrediënten, mits deze halal zijn, met elkaar worden gecombineerd.
 

Halal slachtproces

De term die wordt gebruikt voor het islamitische slachtproces is dhabiha. Behalve dat het soort dier halal moet zijn, moet de slachting ook op een reine manier gebeuren. Zo moet het dier aan de universele en morele gezondheidswaarden voldoen. Het dier dient tijdens zijn leven goed behandeld te worden. Dit zou betekenen dat wanneer dieren dieronvriendelijk gefokt worden, deze niet toegestaan zijn. Voorbeelden hiervan zijn de plofkip en legbatterijen. Hoewel deze dieren dieronvriendelijk worden behandeld, wordt het vlees afkomstig van deze dieren toch vaak aangeboden als halal kip. Dit kan hetzelfde zijn bij andere dieren, zoals koeien en schapen.
 
Wanneer de slachting plaatsvindt, dient het dier nog in leven te zijn. Tijdens het slachtritueel dient het dier met respect behandeld te worden. Het dier dient gezond te zijn en mag niet verwond zijn. Tijdens het slachtproces dient het dier niet gestrest te zijn of te raken. Het dier mag geen andere dieren zien sterven en het dier mag niet verdoofd worden. Echter is in enkele gevallen wel een bepaalde verdoving toegestaan, mits deze omkeerbaar is. Dit mag bijvoorbeeld wanneer het dierwelzijn in het geding is. Met omkeerbaar wordt bedoeld dat het dier weer bij kan komen wanneer het toch niet geslacht wordt.
 
Gedurende het slachtritueel wordt de kop van het dier in de richting van Mekka gelegd. Tijdens de slacht dient de slager de woorden “Bismillah” of “Bismillah Allahu Akbar” uit te spreken. Dit betekent “in de naam van Allah, Allah is groot”.
 
Een islamitische slager zal het dier met een snee in de hals slachten. Bepaalde stromingen vinden dat een niet-moslim het dier ook mag slachten. Mits dit volgens het voorgeschreven ritueel gebeurt.
 
Het mes waarmee het dier wordt geslacht dient scherp te zijn zodat de slachting minder pijnlijk is. Het ruggenmerg mag niet beschadigd worden. Het is hierna belangrijk dat het dier voldoende uitbloedt. Bloed is namelijk niet halal. Hierna mag het dier verwerkt worden. Het dier verwerken moet ook op de juiste manier gebeuren. Zo mogen messen die gebruikt zijn om niet halal vlees mee te verwerken niet gebruikt worden om halal vlees te verwerken. Tevens dienen de verpakking, het vervoer en de verkoop aan bepaalde voorwaarden te voldoen. Dit betekent dus eigenlijk dat de gehele periode, vanaf het moment dat het dier geboren wordt, tot het moment dat de consument het vlees gaat eten, aan halal richtlijnen moet voldoen.
 
Dit betekent dat ook het veevoer dat de dieren krijgen aan bepaalde eisen moet voldoen. Dit veevoer moet namelijk ook halal zijn. Het is echter soms zo dat dieren veevoer krijgen dat deels afkomstig is van varkens. Toch worden ook kippen en andere dieren die veevoer krijgen dat niet halal is, verkocht als halal vlees.
 
Wanneer kleine dieren worden geslacht, bijvoorbeeld kippen, wordt soms alleen de eerste kip ritueel geslacht. De rest van de kippen wordt in sommige gevallen machinaal geslacht. Hier kan voor gekozen worden omdat er vertraging in het productieproces kan optreden wanneer alle kippen ritueel worden geslacht. Er kan dus niet gegarandeerd worden dat er bij elke kip Bismillah of Bismillah Allahu Akbar is uitgesproken.
 

Halal keurmerk

Veel producenten van halal producten weten niet waar zij op moeten letten om een product halal te laten zijn. Mogelijk is het zo dat er ook producenten zijn die kosten proberen te besparen. Wanneer dit het geval is, wordt er soms ook wat ‘soepeler’ met de regels omgegaan. Dit is bijvoorbeeld gebleken uit onderzoek van de Keuringsdienst van Waarde. In het stuk onderzoek staat hier meer over vermeld.
 
Om deze soepelheid te voorkomen is het belangrijk dat de gehele productieketen van halalproducten wordt gecontroleerd. Dit betekent dat ook het slachtproces gecontroleerd zal worden. Deze controle wordt uitgevoerd door een erkende halal-keuringsdienst, ook wel halal-certificeerders genoemd. Geschat wordt dat er zo’n 30 tot 40 halal-certificeerders in Nederland zijn.
 
Wanneer het bedrijf voldoet aan alle eisen om een halal product te produceren, krijgt het product een keurmerk. Het keurmerk zou dus moeten garanderen dat het product halal is. Er zijn echter verschillende bedrijven die keurmerken geven. Al deze verschillende bedrijven houden er hun eigen regels op na.
 
Er zijn ook organisaties die die te soepel keurmerken geven. Deze bedrijven waarborgen slechts schijnbaar de halal waardigheid van producten. Wanneer een product een halal keurmerk heeft, wil dit dus niet altijd zeggen dat het product echt halal is. Het is daarom belangrijk dat een bedrijf of producent informatie verschaft wanneer hier om wordt gevraagd. In de islam is deze openheid ook erg belangrijk. Een bedrijf dat de halal waardigheid van producten waarborgt, zal deze informatie dan ook delen.
 
Voorbeelden van een halal keurmerken zijn:

• HALAL CORRECT: Met dit keurmerk wordt aangegeven dat de halalwaardigheid van het gehele productieproces (van de slacht tot het verpakken) wordt gewaarborgd. Dit keurmerk wordt beheerd door Stichting Halal Correct Certification. Deze organisatie geeft internationaal halal kwaliteit certificaten uit.
• HALAL PLUS: Met dit keurmerk wordt aangegeven dat het product door Stichting Halal Correct halal gecertificeerd wordt. Door SKAL wordt het product biologisch gecertificeerd. SKAL is een onafhankelijke organisatie die controleert of producten biologisch zijn. Wanneer dit keurmerk wordt gebruikt is niet alleen naar het slachtproces gekeken. Zo wordt namelijk ook gekeken naar de omstandigheden waaronder het dier is gefokt en het onderdak van het dier. Daarnaast wordt gekeken naar de kwaliteit van het vlees, de wijze van transport en de afstand die is afgelegd.

De Maleisische halalautoriteit JAKIM heeft slechts één Europese slachterij goedgekeurd om pluimveevlees naar Maleisië te exporteren. Maleisië is het strengste land op het gebied van halal. De afkorting van JAKIM is Jabatan Kemajuan Islam Malaysia, ofwel het Ministerie van Islamistische Ontwikkelingsbank in Maleisië. JAKIM is een grote islamitische organisatie. Binnen en buiten Maleisië controleert JAKIM bedrijven die halal producten produceren. Met deze strenge controles wil JAKIM er voor zorgen dat de consument alleen maar producten koopt die echt halal zijn.
 

Verkrijgbaarheid halal producten

Tegenwoordig zijn halal producten niet alleen maar te koop bij halal slagerijen maar ook in verschillende supermarkten. Zo verkopen Albert Heijn en Jumbo halal vlees. Dirk van den Broek verkoopt ingevroren halal kip. Albert Heijn geeft aan dat de verpakking van het product voldoet aan de strengste kwaliteitseisen van Albert Heijn. Certificeerders controleren onder andere het vervoer en de verwerking van het vlees. Tevens is er een aparte koeling voor halal vlees. Over de halal producten van andere supermarkten is dit niet bekend.
 
Ook in kantines zijn halal producten verkrijgbaar. Echter geldt in dit geval ook dat als gezegd wordt dat een product halal is het product niet altijd halal is. Zo bleek in de kantine van de Vrije Universiteit dat de halal snacks in dezelfde olie werden gebakken als de niet halal snacks.
 
In het jaar 2012 werd het grootste deel van de kippen halal geslacht met bedwelming. Een klein deel van de kippen werd onverdoofd geslacht. Onverdoofd slachten is echter alleen mogelijk in kleine slachterijen. Wanneer de kippen bedwelmd werden, werd vaak gebruik gemaakt van een elektrisch waterbad. Voor dit elektrisch waterbad was wettelijk de hoeveelheid elektrische spanning vastgesteld. Met deze hoeveelheid elektrische spanning kan de kip echter gedood worden. Dit betekent dat het vlees niet halal zou zijn. In de slachterijen werd daarom vaak een lagere elektrische spanning gebruikt om de kippen te bedwelmen.
 
De wet eiste echter dat vanaf 1 januari 2013 de wettelijk bepaalde hoeveelheid elektrische spanning waarmee de kip bedwelmd wordt, omhoog zou gaan. Met deze hoeveelheid elektrische spanning zou de kip echter dood gaan. Omdat het eten van dode dieren nier halal is, moest er naar een andere oplossing gezocht worden.
 
Andere oplossingen zijn nieuwe verdovingstechnieken ontwikkelen en de kip uit het buitenland importeren. Halal vlees uit het buitenland brengt wel meer onzekerheden met zich mee. Zo is het moeilijker te achterhalen of het vlees echt halal is. Ook kan men in het buitenland zeggen dat het vlees halal is terwijl dit eigenlijk niet zo is. Per land en slachterij zal dit verschillend zijn. In Duitsland worden bijvoorbeeld de meeste dieren die ritueel worden geslacht van te voren verdoofd. In steeds meer landen wordt het verplicht om dieren voordat zij geslacht worden te verdoven. Het is niet haalbaar om na te gaan of de dieren zijn gestorven door deze verdoving.
 
Ook in het buitenland zullen de dieren met het hoofd naar Mekka gedraaid zijn wanneer zij geslacht worden. Tevens dient “Bismillah” of “Bismillah Allahu Akbar” uitgesproken te worden. Maar wanneer in het land de kippen machinaal worden geslacht, wat vaak zo is, zal dit alleen bij de eerste kip gebeuren.
 
Tevens is er nog een andere mogelijkheid om halal kip te eten na 1 januari 2013. Zo kan men nog terecht bij een aantal kleinschalige slachthuizen en boerderijen. Deze slachten de kippen nog onverdoofd, handmatig en volgens islamitisch ritueel. Behalve dat men voor deze kip meer moeite moet doen, is de kip mogelijk ook wat duurder.
 

Onderzoek

• Uit onderzoek van Stichting Dier & Recht bij verschillende slachterijen is gebleken dat dieren die ritueel worden geslacht van dezelfde veehouderijen komen als dieren die niet ritueel worden geslacht. Dit betekent dat zij niet een beter leven hebben gehad dan dieren die niet ritueel worden geslacht. Of de dieren van deze veehouderijen een slecht leven hebben gehad, valt hier niet uit te concluderen. Ook speelt deze kwaliteit van leven geen rol om het etiket ‘halal’ op een product te krijgen
• Uit onderzoek van de Keuringsdienst van Waarde in 2010 is gebleken dat in een döner kebab niet altijd het vlees zit waarvan gezegd wordt dat het er in zit. Van het vlees van tien döner kebabs is het DNA gecontroleerd. Aan de hand van het DNA kon gezien worden van welk dier het vlees afkomstig was. De verkopers van de tien verschillende broodjes verkochten hun döner kebab als broodjes met 100% lamsvlees. Van de tien broodjes bestond slechts 1 broodje 100% uit lamsvlees. In de andere broodjes zaten kip, kalkoen, rund of rund en lam met elkaar gemengd. Er was zelfs één broodje döner kebab dat 100% uit varkensvlees bestond. (Keuringsdienst van Waarde, 2010).

Externe informatie of producten

We zijn extern onderstaande relevante boeken en producten voor u tegengekomen:

• Halal; gids over eten en drinken volgens de islam. Auteur Mhamed Aarab, Nederlands, 252 pagina’s. Iedere moslim weet dat varkensvlees en alcohol haram zijn, maar hoe zit het met gelatine, wijnazijn en smaakversterkers? Is het halal om garnalen, slakken en insecten te eten? Wat zegt de islam over zaken als vegetarisme, veganisme en dierenrechten? Is verdoofd en machinaal slachten geoorloofd? Is het toegestaan om te eten in een restaurant waar ook haram producten geserveerd worden? En mag je kleding van bijvoorbeeld zeehondenbont en varkensleer dragen?
• Halal Food, Fun and Laughter. Auteur Linda Delgado, Engels, 144 pagina’s. Collection of 75 recipes, short stories, and poems create a winning menu for a healthy lifestyle: good halal food, some fun and laughter, and remembrances of Allah, by inclusion of some wonderful food-specific Qur’an and Hadith.
• Queen of Months: An eco-halal Sufi vegan/vegetarian cookbook for Ramadan and beyond, e-BOOK. Auteurs Katherin George Golitzen & Ibrahim Farajaje, Engels. All the recipes are vegan or vegetarian and many are gluten free. A book that will be picked up again and again, not just during a single month but throughout the year.
• Healthy and Halal Choice, e-BOOK. Auteur Nazia Ali, Engels. The basis of the book is consistent, halal life choices that can flexibly fit anyone’s lifestyle. It encourages home cooking, home pampering, et cetera.
• Innuwell multivitamine | 11 Essentiële vitaminen & mineralen | Vegan, halal en 100% natuurlijk | 60 stuks. Deze Soft Gums™ bevatten 11 essentiële vitaminen en mineralen die verschillende aspecten van je gezondheid ondersteunen. Vitamine A, E, K1, B6, B12, C, Biotine, Foliumzuur, Niacine, Jodium en Zink.

Specifiek weten hoe de halalregels in elkaar zitten en welke producten vermeden moeten worden of juist kunnen?

Bestel dan hieronder het door uw DietCetera diëtist uitgeschreven voedingsplan.