Borderline
Borderline is een aandoening die te maken heeft met iemands persoonlijkheid. Het gedrag, de stemming en de gedachten van iemand met borderline zijn afwijkend en kunnen sterk wisselen. Er is bijvoorbeeld veel impulsiviteit. Impulsiviteit is het nemen van plotselinge beslissingen of plotseling gedrag zonder daarbij na te denken. Tevens denkt men vaak zwart-wit en vindt men het moeilijk om relaties te onderhouden. De volledige benaming van borderline is ‘borderline persoonlijkheidsstoornis’. Een andere naam is Emotionele Regulatie Stoornis (ERS). In 2010 werd het aantal mensen in Nederland met borderline op 100.000 geschat. Mogelijk zijn er nog meer mensen met deze aandoening. Borderline wordt soms niet herkend. Dit komt omdat mensen met borderline vaak voor bijkomende klachten worden behandeld, zoals angsten en depressie.
Borderline symptomen
Van borderline is sprake wanneer er een diepgaand patroon is van onder andere instabiliteit, intense en instabiele relaties en duidelijke impulsiviteit. Dit patroon is begonnen in de vroege volwassenheid en komt tot uiting in verschillende situaties. Mensen met de indicatiestelling borderline voldoen aan vijf of meer van de negen volgende criteria:
- Identiteitsprobleem: Men heeft last van een aanhoudend instabiel zelfbeeld of een negatieve eigenwaarde.
- Verlatingsangst: Men is bang om in de steek gelaten te worden en probeert dit krampachtig te voorkomen.
- Chronisch gevoel van leegte: Men kan last hebben van een chronisch gevoel van leegte en kan zich eenzaam voelen.
- Zelfvernietigingsdrang: Men heeft eerder een poging tot zelfdoding ondernomen, dreigt zichzelf wat aan te doen of verwond zichzelf.
- Woedeaanvallen: Men vindt het lastig om intense woede en boosheid te beheersen. Hierdoor kan men driftbuien krijgen en voor vechtpartijen zorgen.
- Impulsiviteit: Men is erg impulsief. Deze impulsiviteit heeft negatieve gevolgen voor de persoon zelf. Zo kan men bijvoorbeeld eetbuien hebben, veel geld verspillen of drugs en alcohol misbruiken.
- Zwart-wit denken: Er is een patroon van instabiele en intense relaties met anderen. Deze relaties worden gekenmerkt door overmatig idealiseren en kleineren. Men denkt dus zwart-wit. Iemand is geweldig of iemand is waardeloos.
- Stemmingswisselingen: Men heeft last van sterk wisselende stemmingswisselingen als reactie op een gebeurtenis. Hierdoor kan men bijvoorbeeld angstig of prikkelbaar worden. Deze periodes kunnen enkele uren tot enkele dagen aanhouden.
- Psychotische verschijnselen: Men kan last hebben van voorbijgaande, aan stress gebonden paranoïde ideeën of ernstige dissociatieve verschijnselen. Wanneer men paranoïde is kan men bijvoorbeeld erg wantrouwend naar andere mensen zijn. Bij dissociatieve verschijnselen kan men bijvoorbeeld heel angstig zijn maar dit niet bewust meemaken. Het bewustzijn verandert. Men kan het gevoel hebben dat het lichaam niet met de persoon is verbonden. Achteraf kan het zo zijn dat men niet meer weet wat er is gebeurd.
Oorzaak borderline
Wat de precieze oorzaak is van borderline is niet bekend. Wel zijn er een aantal risicofactoren die de kans vergroten. Voorbeelden van risicofactoren zijn:
- Erfelijkheid: Mensen die iemand met borderline in de familie hebben, hebben meer kans op het krijgen van borderline.
- Omgeving en levensgebeurtenissen: Mensen die borderline hebben, hebben vaak een instabiele gezinssituatie (gehad) en/of een ingrijpende gebeurtenis meegemaakt. Dit kan bijvoorbeeld mishandeling, lichamelijke verwaarlozing en seksueel misbruik zijn.
- Kwetsbaarheid: Gebleken is dat mensen die borderline hebben emotioneel meer kwetsbaar zijn. Men kan in bepaalde situaties dan ook heftig reageren. Dit kan al gebeuren bij een kleinigheid. Het kan enige tijd duren voordat het evenwicht weer is gevonden.
Behandeling borderline
Borderline is niet te genezen. Wel kunnen de klachten met verschillende behandelingen verminderen en onder controle gehouden worden. Voorbeelden van behandelingen zijn:
- Dialectische gedragstherapie: Dialectische gedragstherapie (DGT) leert mensen met borderline zichzelf te accepteren. Tevens leert men bij DGT hoe zij zichzelf en hun leven kan veranderen. Bij DGT worden gedragspatronen geanalyseerd en wordt gekeken hoe men met problemen om kan gaan. Tevens krijgt men bij DGT sociale vaardigheden training. Men leert dan hoe men in bepaalde situaties kan reageren.
- Acceptance and Commitment Therapy: Acceptance and Commitment Therapy (ACT) is een vorm van gedragstherapie. Bij deze vorm van gedragstherapie leert de cliënt om zich op zaken te richten waar men op directe wijze invloed kan uitoefenen. Een voorbeeld hiervan is het eigen gedrag. Tevens leert men zichzelf meer te accepteren door ACT.
- Medicatie: Er bestaan geen medicijnen die deze aandoening kunnen genezen. Wel kunnen medicijnen een beperkte rol spelen wanneer men behandeld wordt. Voorbeelden van medicijnen die gebruikt kunnen worden zijn antidepressiva, stemmingsstabilisatoren en antipsychotica. Antidepressiva en stemmingsstabilisatoren zijn middelen die de stemming kunnen beïnvloeden. Antipsychotica worden met name gebruikt wanneer sprake is van psychotische verschijnselen, bijvoorbeeld wanneer men paranoïde is. Paranoïde kan zich op verschillende manieren uiten. Men kan bijvoorbeeld het gevoel hebben dat hij wordt achtervolgd, bedreigd of in de gaten wordt gehouden. Hier is in werkelijkheid geen sprake van. Wanneer iemand paranoïde is, leeft men als het ware in een waan.
Voeding en borderline
Zoals eerder is gezegd kunnen mensen met borderline erg impulsief zijn. Dit kan er, met name bij vrouwen, voor zorgen dat men last heeft van eetbuien. Wanneer men regelmatig last heeft van eetbuien, kan het gewicht toenemen. Tevens is de kans op boulimia nervosa hoger bij mensen met borderline. Bij boulimia nervosa is er ook sprake van eetbuien. Na afloop van zo’n eetbui voelen mensen zich vaak zwak en schuldig. Om dit gevoel te rechtvaardigen en uit angst om in gewicht aan te komen, wordt de eetbui gecompenseerd. Dit compenseren wordt gedaan door te braken, te laxeren, extreem veel te sporten of een combinatie hiervan. Met behulp van therapie kan men leren deze eetbuien onder controle te krijgen.
Over voeding en borderline is weinig bekend. Wel heeft omega 3 mogelijk een positief effect op bepaalde klachten die voorkomen bij borderline. Omega 3 zijn meervoudig onverzadigde vetzuren. Onverzadigde vetten worden ook wel de goede vetten genoemd. Alfa-linoleenzuur (ALA), eicosapentaeenzuur (EPA) en docosohexaeenzuur (DHA) zijn de bekendste omega 3 vetzuren. EPA en DHA komen vrijwel uitsluitend voor in vis en ander zeevoedsel en staan daarvoor bekend als visvetzuur. Een klein, acht weken durend onderzoek onder vrouwen liet zien dat vrouwen die 1.000 mg EPA per dag kregen minder agressief en depressief waren dan vrouwen die een placebo kregen. Een placebo is een soort nep medicijn. Het bevat geen werkzame stoffen.
Uit een ander onderzoek bleek omega 3 ook een positief effect te hebben. Dit onderzoek was uitgevoerd onder mensen die een herhaalde zelfmoordpoging hadden ondernomen of zichzelf herhaaldelijk hadden verwond. De ene helft van de onderzoeksgroep kreeg 1200 mg EPA en 900 mg DHA per dag. De andere helft van de groep kreeg een placebo. Na 12 weken was te zien dat de mensen die omega 3 gebruikten minder last hadden van depressiviteit, suïcidaal gedrag en dagelijkse stress. In deze studie was er echter geen verschil te zien in agressiviteit en vijandigheid wanneer naar beide groepen werd gekeken. Noch voor impulsiviteit. Dit kan komen omdat de mensen uit het tweede onderzoek gemiddeld ernstiger ziek waren. Een andere mogelijke oorzaak kan zijn dat de samenstelling van het supplement anders was.
Onderzoek borderline
- Uit onderzoek onder jongeren met borderline is gebleken dat jongeren die borderline hebben vaker overbeschermd worden opgevoed. Tevens ontvingen zij minder emotionele warmte dan jongeren zonder psychische klachten.
- Gebleken is dat mensen met borderline minder goed in staat zijn om prikkels te remmen en eigen fouten te registreren. Dit kan verklaren waarom mensen met borderline op kleinigheden erg heftig kunnen reageren.
Externe informatie borderline of producten
We zijn extern onderstaande boeken, betreffende borderline, voor u tegengekomen:
- Borderline de baas, gids voor naastbetrokkenen. Auteur Koos Krook, Nederlands, 90 pagina’s. Dit boek beschrijft achtereenvolgens wat borderline is, hoe deze stoornis ontstaat en welk effect borderlinegedrag heeft op het gezin en andere naastbetrokkenen.
- Mijn dochter; boulimia en borderline, e-BOOK. Auteur E.M. van der Linden, Nederlands, 68 pagina’s. moeder die een dochter heeft met boulimia en borderline. Een verhaal over strijd en angst maar ook over liefde, hoop en de band tussen moeder en dochter.
- Mindfulness bij borderline. Auteurs Blaise Aguirre & Gillian Galen, Nederlands, 176 pagina’s. Laat zien hoe mindfulness kan helpen bij borderline. Met duidelijke uitleg en eenvoudige instructies hoe je verschillende mindfulnesstechnieken kunt toepassen om de symptomen van borderline te verzachten en verdraagbaar te maken door er bewust aandacht aan te geven.
- Schematherapie bij borderline-persoonlijkheidsstoornis. Auteurs Hannie van Genderen & Arnoud Arntz, Nederlands, 262 pagina’s. Schematherapie kan bij meer dan de helft van de patiënten met een borderline-persoonlijkheidsstoornis resulteren in genezing en in tweederde van de gevallen is er sprake van klinisch relevante verbetering.
Disclaimer voedingsdoelen
DietCetera geeft u met bovenstaande tekst slechts algemene informatie. Wij hebben deze tekst niet gericht op individuele personen en omstandigheden. Vanzelfsprekend hebben we wel getracht deze informatie zo duidelijk en correct mogelijk te omschrijven. U blijft echter zelf verantwoordelijk voor uw eigen keuzes en interpretaties. Mocht u specifieke vragen of problemen hebben dan adviseren we u contact op te nemen met uw (huis)arts, diëtist of andere deskundigen. DietCetera is niet aansprakelijk voor eventuele schade ten gevolge van het onjuist interpreteren van deze tekst.