Hartinfarct of hartaanval
Hartinfarcten zorgen per jaar in Nederland voor meer dan 20.000 slachtoffers. Twee derde hiervan zijn mannen. De oorzaak is vrijwel altijd een onderliggende hartziekte. Een hartinfarct wordt ook wel een hartaanval, myocardinfarct of acuut coronair syndroom genoemd. Een hartinfarct is een acute toestand waarbij plotseling de bloedtoevoer naar het hart, deels of geheel wordt verhinderd. Het gaat hier om de bloedtoevoer naar de buitenkant van het hart, bestemd voor de hartspier zelf. Normaal gesproken zorgt de hartspier er voor dat het bloed door het lichaam wordt gepompt. Wanneer de hartspier onvoldoende of geen zuurstof krijgt, zal een deel van hart afsterven. Hierdoor kunnen hartritmestoornissen en hartfalen optreden. Wat hartritmestoornissen en hartfalen inhouden, wordt later in de tekst beschreven.
Oorzaken hartinfarct
Een hartinfarct is iets wat plotseling optreedt. Wel kunnen er voortekenen zijn zoals oververmoeidheid en pijn op de borst wanneer men zich inspant. Een hartaanval is het gevolg van een onderbreking van de bloedtoevoer naar de buitenkant van het hart, de kransslagaders. Kransslagaders zijn aders die zuurstofrijk bloed aan het hart afgeven. De vorm van kransslagaders kan doen denken aan een boom die bij een dikke stam begint en zich steeds kleiner vertakt. Zuurstoftoevoer is essentieel voor de werking van het hart. Het hart pompt namelijk het bloed door het lichaam. Wanneer het hart geen zuurstofrijk bloed krijgt, kan een deel van de hartspier afsterven waardoor het hart minder of niet meer werkt. Wanneer het hart niet of onvoldoende werkt, wordt er geen of onvoldoende bloed door het lichaam gepompt.
De bloedtoevoer naar het hart kan onderbroken worden door vetachtige stoffen, ook wel cholesterol genoemd. Vetachtige stoffen kunnen zich bijvoorbeeld ophopen op plekken waar er wondjes of scheurtjes zijn ontstaan in de wanden van de bloedvaten. Deze scheurtjes en wondjes kunnen ontstaan wanneer men ouder wordt, maar ook door bijvoorbeeld een te hoge bloeddruk. Wanneer de vetachtige stoffen zich in het bloed ophopen, worden de bloedvaten steeds nauwer. Dit proces wordt ook wel aderverkalking of atherosclerose genoemd. Deze vernauwing kan op een gegeven moment tot een blokkade leiden. Een blokkade kan ontstaan wanneer een bloedstolsel de vernauwing afsluit. Bloedstolsels kunnen ontstaan wanneer er scheurtjes of wondjes in de wanden van de bloedvaten zitten. Deze bloedstolsels kunnen los laten en worden dan meegevoerd in het bloed. Wanneer het bloedstolsel bij een vernauwing komt, kan het zo zijn dat het bloedstolsel de vernauwing niet kan passeren. Het gevolg hiervan is dat het bloedstolsel de bloedstroom afsluit. De kransslagader wordt dan dusdanig afgesloten dat het hart geen zuurstofrijk bloed meer kan ontvangen. Het gevolg hiervan is dat het hart niet meer kan werken. De bloedvoorziening van het lichaam komt hierdoor ook stil te liggen. Wanneer het hart geen zuurstof meer krijgt, kunnen het hart en de hartspier beschadigd raken. Hoe groot de beschadiging aan het hart is en de plek waarop de hartspier beschadigd is, bepalen de ernst van het hartinfarct. Wanneer het hart te lang geen zuurstof krijgt, kan men sterven.
Hartinfarct symptomen
Bij een hartinfarct kan men last krijgen van verschillende symptomen. De symptomen verschillen per persoon en kunnen plotseling of geleidelijk ontstaan. Soms treedt een hartinfarct stil op, de persoon merkt er dan eigenlijk niets van. Een aantal voorbeelden van klachten die bij een hartaanval kunnen optreden zijn zweten, kortademigheid, moeheid, duizeligheid, misselijkheid en braken. Daarnaast is pijn op de borst een veel voorkomende klacht bij een hartinfarct. Pijn op de borst kan een beklemmend en drukkend gevoel geven. De pijn kan uitstralen naar de bovenarmen, hals, rug, kaak en/of maagstreek. Men kan dus een hartaanval herkennen aan bovenstaande symptomen.
Gevolgen hartinfarct
Binnen 6 uur na constatering kan een medicijn het afsterven van het hart vaak nog beperken. Toch kan een hartaanval bepaalde gevolgen met zich meebrengen. Voorbeelden van gevolgen van een hartinfarct zijn:
- Hartritmestoornissen: Wanneer er sprake is van hartritmestoornissen is er iets mis met de prikkel of de geleiding van de prikkel die normaal voor het hartritme zorgt. Hierdoor kan het hart te snel, te langzaam of juist onregelmatig kloppen.
- Hartfalen: Wanneer er sprake is van hartfalen, is de pompfunctie van het hart verminderd. Hierdoor wordt er onvoldoende bloed door het lichaam gepompt en krijgen de organen minder zuurstof en voedingsstoffen.
- Littekenweefsel: Doordat het hart geen zuurstof krijgt, raakt het hart en de hartspier beschadigd. Op de plekken waar deze beschadigingen zitten, zal zich littekenweefsel vormen. Het hart zal op deze plekken niet meer werken.
- Scheuren in de hartspier: Tevens kan de hartspier scheuren. Scheuring van het hart wordt ook wel myocardruptuur genoemd. Scheuring van het hart is echter erg zeldzaam. De hartspier kan na een hartaanval scheuren door de druk van het hart. Dit kan gebeuren doordat na een hartinfarct de hartspier beschadigd en verzwakt is. Een hartscheuring zou één tot tien dagen nadat de hartaanval heeft plaatsgevonden, optreden. Een scheuring in de hartspier kan nare gevolgen met zich meebrengen. Zo zou een scheur in de hartspier bijvoorbeeld tot de dood kunnen leiden.
- Bloedstolsels: Na een hartaanval kunnen er stolsels ontstaan in de slagaders. Deze stolsels ontstaan ter hoogte van het hartspierweefsel dat is afgestorven. Deze stukjes stolsel zouden los kunnen laten. Wanneer deze stolsels loslaten, kunnen ze een bloedvat afsluiten. Dit kan nare gevolgen met zich meebrengen. Zo zou bijvoorbeeld een tweede hartaanval op kunnen treden.
- Invaliditeit: Wanneer het hart ernstig beschadigd is, kan men invalide raken. Het risico om invalide te raken wordt kleiner naarmate men sneller behandeld wordt.
- Emoties: Wanneer men een hartaanval heeft gehad, kan dit verschillende emoties losmaken. Zo kan bijvoorbeeld angst, paniek en boosheid gevoeld worden. Maar ook kan men onzeker worden of zich verdrietig voelen.
Risicofactoren hartinfarct
Er zijn een aantal factoren die het risico op een hartinfarct kunnen verhogen. Voorbeelden van risicofactoren zijn:
- Stress: Stress lijkt het risico op hart- en vaatziekten te verhogen. Mogelijk wordt dit veroorzaakt door de gevolgen die stress met zich mee kan brengen. Zo kan stress invloed hebben op de leefstijl, zoals het voedings- en bewegingspatroon.
- Voeding: Een ongezond voedingspatroon kan het risico op een hartinfarct vergroten.
- Inactiviteit: Een inactieve leefstijl kan het risico op een hartaanval verhogen.
- Roken: Roken vergroot de kans op een hartinfarct. Door te roken worden namelijk de bloedvaten vernauwd. Wanneer de bloedvaten zich vernauwen, zal de bloeddruk stijgen. Daarnaast wordt het proces van slagaderverkalking versneld. Bij slagaderverkalking vernauwen de slagaders zich. Tevens vermindert het zuurstofgehalte in het bloed door roken.
- Erfelijkheid: Het krijgen van een hartinfarct kan erfelijk bepaald zijn. Wanneer één of beide ouders een hartaanval hebben gehad, heeft het kind een verhoogd risico op het krijgen van een hartaanval.
- Hoge bloeddruk: Bij een hoge bloeddruk is de druk op de wanden van de bloedvaten te hoog. Bij een hoge bloeddruk kunnen de wanden van de bloedvaten beschadigd raken. Hierdoor kunnen bloedstolsels ontstaan. Maar ook kan vuil, zoals cholesterol, zich op deze beschadigingen hechten. Hierdoor kunnen de bloedvaten zich vernauwen.
- Een te hoog cholesterolgehalte: Een te hoog cholesterolgehalte kan het risico op een hartinfarct doen toenemen. Zoals eerder beschreven is cholesterol een vetachtige stof. Deze vetachtige stof kan zich in de bloedvaten ophopen waardoor de bloedvaten nauwer worden. Wanneer er een blokkade ontstaat, door bijvoorbeeld een stolsel, kan een hartaanval optreden.
- Diabetes mellitus: Mensen met diabetes mellitus hebben een hogere kans op een hartinfarct en andere hart- en vaatziekten. Diabetes mellitus wordt ook wel suikerziekte genoemd. Bij suikerziekte wordt er geen of onvoldoende insuline geproduceerd door het lichaam. Insuline is een hormoon. Een hormoon is een stof die een specifieke uitwerking heeft op een specifiek orgaan of weefsel. Insuline zorgt er voor dat het lichaam suikers uit het bloed kan opnemen. Deze suikers leveren energie. Wanneer er geen of onvoldoende insuline wordt geproduceerd, stijgt het bloedsuikergehalte. Er zitten dan te veel suikers in het bloed. Dit kan vervelende complicaties met zich meebrengen. Zo kan men gevoeliger zijn voor infecties en kan de nierfunctie verminderen.
Nabehandeling hartinfarct
Iedere hartaanval is anders. De ernst van een hartaanval is verschillend, afhankelijk van de grootte en de plaats van het infarct. Wanneer men een hartaanval heeft gehad, pompt het hard vaak minder bloed per minuut door het lichaam. Daarnaast bestaat er een kans op een tweede hartaanval. Het is daarom belangrijk dat een tweede hartaanval voorkomen wordt, het hartritme genormaliseerd wordt en dat het hart beter bloed door het lichaam kan pompen. Tevens is het belangrijk de bloeddruk te verlagen en de doorbloeding van het hart te verbeteren. Verschillende behandelingen kunnen hiermee helpen. Voorbeelden van behandelingen zijn:
- Medicatie: Wanneer men een hartinfarct heeft gehad, worden er vaak geneesmiddelen voorgeschreven. Zo kunnen er bijvoorbeeld geneesmiddelen worden voorgeschreven die er voor zorgen dat er geen bloedstolsels ontstaan. Maar ook kunnen er geneesmiddelen worden voorgeschreven die de bloeddruk verlagen of geneesmiddelen die het cholesterolgehalte omlaag brengen.
- Pacemaker: Soms kan een pacemaker nodig zijn om het hart goed te laten functioneren. Een pacemaker is een apparaatje dat het menselijk hart ondersteund. Een pacemaker regelt namelijk het hartritme. Dit apparaatje doet dit door het hartritme in de gaten te houden. Wanneer het hartritme afwijkt, geeft de pacemaker een stroomstootje af. Dit stroomstootje zorgt er voor dat het hartritme weer hersteld. Een pacemaker wordt bijvoorbeeld gegeven bij hartritmestoornissen.
- Psychosocialebegeleiding: Psychosociale begeleiding kan mensen met problemen, klachten en gevoelens helpen. Psychosociale begeleiding kan bijvoorbeeld helpen wanneer het herstel niet verloopt zoals men wenst. Daarnaast kan psychosociale begeleiding helpen de hartaanval te verwerken. Maar ook kan het stressniveau omlaag gebracht worden met psychosociale begeleiding. Een afname van stress kan weer een verlaging van de bloeddruk geven.
- Beweging: Het is belangrijk de conditie weer op te bouwen na een hartinfarct. Hierbij is het belangrijk activiteiten langzaam op te bouwen zodat het hart kan wennen. Tevens is het belangrijk goed naar het lichaam te luisteren en grenzen aan te geven. Beweging kan de doorbloeding verbeteren. Daarnaast kan beweging er ook voor zorgen dat het stressniveau daalt. Beweging zorgt er namelijk voor dat de hersenen bepaalde stofjes aanmaken. Deze stofjes zorgen er voor dat de stemming verbeterd wordt en het stressniveau daalt. Beweging kan dus ook voor een afname van de bloeddruk zorgen.
- Stoppen met roken: Wanneer men rookt, is het belangrijk te stoppen met roken. Stoppen met roken verlaagt namelijk de kans op een hartaanval met 50% na een jaar. Ook neemt het risico op hart- en vaatziekten af door te stoppen met roken. Stoppen met roken zorgt er voor dat de bloeddruk daalt en dat er meer zuurstof in het bloed zit. Wanneer gestopt wordt met roken wordt tevens het proces van slagaderverkalking verminderd. Slagaderverkalking verhoogt onder andere de kans op een hartaanval.
Voeding en hartinfarct
Wanneer men op bepaalde leefregels let, kan men een hartinfarct voorkomen. Maar daarnaast kan ook de kans op hart- en vaatziekten en een beroerte afnemen. Zo is het belangrijk gezond en gevarieerd te eten. Door voldoende te variëren met eten krijgt men voldoende vitamines en mineralen binnen. Vitamines en mineralen zijn stoffen die in kleine hoeveelheden in de voeding voorkomen. Deze stoffen zijn nodig voor een goede ontwikkeling en om gezond te blijven.
Het is belangrijk op het gebruik van geraffineerde producten te letten. Geraffineerde producten zijn producten die bewerkt zijn. Voorbeelden van geraffineerde producten zijn snoep, koek en gebak. Maar ook dient men op het gebruik van vlees te letten. Sommige vleessoorten bevatten namelijk veel verzadigde vetten. Verzadigde vetten worden ook wel de slechte vetten genoemd. Deze slechte vetten zorgen voor een verhoging van het cholesterolgehalte. Er bestaan twee soorten cholesterol, het HDL cholesterol en het LDL cholesterol. Het HDL cholesterol wordt ook wel het goede cholesterol genoemd. HDL cholesterol ruimt namelijk het slechte cholesterol, ook wel LDL cholesterol genoemd, op. Wanneer er te veel LDL cholesterol in de bloedvaten zit, kan dit zich ophopen. Deze ophopingen van LDL cholesterol kunnen blokkades in de bloedvaten veroorzaken. Door deze blokkades kunnen de bloedvaten dichtslibben. Door het dichtslibben van de bloedvaten neemt het risico op een hart- of herseninfarct toe. Door het slechte cholesterol op te ruimen daalt het totale cholesterolgehalte en wordt dit risico verkleind.
Ook dient op het gebruik van zout gelet te worden. Er wordt vaak meer zout gegeten dan men in eerste instantie denkt. Door een hoge inname van zout wordt er meer vocht vastgehouden. Door het vasthouden van meer vocht neemt de bloeddruk toe. Behalve zout kan drop ook de bloeddruk verhogen. Deze toename van bloeddruk wordt veroorzaakt door de smaakstof glycyrrhizinezuur. Glycyrrhizine zorgt er namelijk voor dat er meer vocht wordt vastgehouden door de nieren. Hierdoor kan de bloeddruk stijgen.
Onderzoek hartinfarct
- Onderzoek toont aan dat mensen die slaapproblemen hebben een grotere kans hebben op het krijgen van een hartaanval. Gebleken is namelijk dat mensen die een maand lang dagelijks problemen hadden om in slaap te komen een 45 procent hogere kans hadden op een hartaanval. Wanneer men gedurende deze maand last had om in slaap te blijven, had men 30 procent meer kans op een hartaanval. Mensen die meer dan een week vermoeid wakker werden, hadden 27 procent meer kans op het krijgen van een hartaanval. Wat het verband is tussen slaapproblemen en een hartaanval is nog niet bekend. (Laugsand. 2011)
- Uit onderzoek is gebleken dat vrouwen andere klachten ervaren dan mannen wanneer zij een hartaanval hebben. Dit verschil werd met name gezien bij vrouwen die jonger dan 55 jaar waren. Zo ervaren vrouwen minder pijn op de borst. Pijn is een veelvoorkomende klacht bij een hartaanval. Wanneer deze pijn niet gevoeld werd, werd niet altijd de juiste behandeling gegeven.
- Gebleken is dat wanneer mannen een hartaanval hebben gehad zij niet minder fastfood gaan eten. Zo bleek meer dan de helft van de patiënten nog minimaal één maal per week naar een fastfood restaurant te gaan.
Externe informatie hartinfarct of hartaanval of producten
We zijn extern onderstaande boeken, betreffende een hartinfarct c.q. hartaanval, voor u tegengekomen:
- Zorgboek Leven Na Een Hartaanval. Nederlands, 226 pagina’s, Stichting September. Dit boek is gemaakt om mensen te helpen die na een hartaanval een nieuwe start willen maken.
- Voorkom een (tweede) hartinfarct! Auteur Janine Janssen, Nederlands, 127 pagina’s. De doelstelling van dit boek is informatie geven over een betere leefwijze die de kans op een (volgend) hartinfarct verkleint. Het is zowel een waarschuwing voor wie niet of onvoldoende verantwoord leeft als een informatieboek voor hartpatiënten.
- 30 Minuten per dag voor een gezond hart. Auteur Reader’s Digest, Nederlands, 320 pagina’s. Wetenschappelijke referenties en een stappenplan met gezondheidsadviezen. Het biedt de lezer langzame en kleine stappen in de goede richting aan. Dit, in combinatie met gezonde gerechten (het boek bevat een aantal recepten), kalmerende en versterkende oefeningen, zuiverende kamerplanten en nieuwe ontspanningsmethoden, draagt bij aan een gezonder leven.
- Hart- en vaatziekten? Maak jezelf beter. Auteur Karine Hoenderdos, Nederlands, 176 pagina’s. geschreven voor mensen die last hebben van een hart- of vaatziekte of behoren tot een risicogroep. Door middel van veranderingen in leefstijl en voeding kunnen de risico’s aanzienlijk verkleind worden. Vaak zorgen kleine aanpassingen al voor een groot resultaat.
- Heart Support is een unieke samenstelling voor hart en vaten, omdat het niet één bijzondere stof zoals rode gist rijst bevat, maar een breeds scala aan dat soort stoffen, zoals Q10, kaneel, granaatappel, gymnema sylvestre en nog veel meer, die tezamen een completere functionaliteit voor je hart en bloedvaten verzorgen. De ingrediënten zijn van hoogwaardige kwaliteit en optimaal gedoseerd.
Disclaimer voedingsdoelen
DietCetera geeft u met bovenstaande tekst slechts algemene informatie. Wij hebben deze tekst niet gericht op individuele personen en omstandigheden. Vanzelfsprekend hebben we wel getracht deze informatie zo duidelijk en correct mogelijk te omschrijven. U blijft echter zelf verantwoordelijk voor uw eigen keuzes en interpretaties. Mocht u specifieke vragen of problemen hebben dan adviseren we u contact op te nemen met uw (huis)arts, diëtist of andere deskundigen. DietCetera is niet aansprakelijk voor eventuele schade ten gevolge van het onjuist interpreteren van deze tekst.