Prednison
Prednison is een geneesmiddel dat wordt gebruikt bij verschillende aandoeningen. Met name bij ziekten waarbij sprake is van een ontsteking. Prednison kan een ontsteking remmen en wordt daarom ook wel een ontstekingsremmend middel genoemd. Prednison wordt door veel mensen als een krachtig medicijn gezien. Het wordt daarom ook wel een paardenmiddel genoemd. Aangezien prednison vaak veel bijwerkingen heeft, is er bij artsen terughoudendheid wat betreft het voorschrijven ervan.
Prednison behoort tot de corticosteroïden. Corticosteroïden zijn stoffen die ook van nature in het lichaam wordt aangemaakt en is een hormoon. Een hormoon is een lichaamseigen stof die door een signaal van de hersenen wordt aangemaakt. Het werkt als boodschapper om een proces te starten. Corticosteroïden worden aangemaakt in de bijnier. Ieder mens heeft 2 nieren. De nieren hebben voornamelijk als functie om bloed te zuiveren. Bovenop de nieren liggen de bijnieren. Deze bijnieren maken hormonen aan, waaronder dus corticosteroïden. Deze corticosteroïden hebben als eigenschap dat het ontstekingen remt. Bij grote ontstekingen in het lichaam is de hoeveelheid aangemaakte corticosteroïden in het lichaam onvoldoende. Door middel van medicijnen kan deze hoeveelheid verhoogd worden. Prednison is zo’n medicijn.
Prednison wordt voorgeschreven bij:
- Ziekte van Crohn en colitis ulcerosa: De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa zijn darmziekten waarbij delen van het maag-darmkanaal chronisch ontstoken kunnen zijn. Chronisch betekent dat het langdurig aanhoudt. De ontstekingen komen in opvlammingen. Bij een opvlamming is een ontsteking actief. Met medicijnen wordt geprobeerd om de ontsteking rustig te krijgen.
- Reuma: Reuma is een aandoening aan de gewrichten. Gewrichten zijn scharnierpunten om bewegingen te kunnen maken. Bijvoorbeeld de knieën en ellebogen. Gewrichten kunnen bij reuma ontstoken zijn.
- Psoriasis: Psoriasis is een huidaandoening. De cellen van de huid zijn hierbij ontstoken. Dit zorgt voor een rode, schilferige huid.
- Astma en COPD: Astma en COPD zijn chronische ontstekingsziekten van de longen. De longen zorgen onder andere voor de opname van zuurstof. COPD staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Het verschil tussen astma en COPD is dat bij COPD de longen continue ontstoken zijn. Astma komt in aanvallen. Daarnaast worden de klachten bij COPD in de loop van de jaren vaak erger.
- Multiple sclerose (MS): MS is een aandoening aan het centrale zenuwstelsel. Het centrale zenuwstelsel stuurt signalen vanuit de hersenen door het ruggenmerg naar alle weefsels zoals spieren. Bijvoorbeeld om te kunnen bewegen. MS uit zich in bijvoorbeeld vermoeidheid, pijn en spierzwakte.
- Tegen ernstige misselijkheid bij chemotherapie: Chemotherapie wordt ingezet bij de behandeling van kanker. Deze behandeling heeft sterke bijwerkingen, waaronder misselijkheid.
- Bij een transplantatie: Een transplantatie is het verwijderen van een orgaan en plaatsen van een donororgaan. In sommige gevallen stoot het lichaam na de transplantatie het donororgaan af. Dit kan levensbedreigend zijn. Prednison kan de kans op afstoten verkleinen.
Toediening prednison
De hoeveelheid prednison die wordt voorgeschreven bij een aandoening is mede afhankelijk van de ernst. Een grote ontsteking met veel ziekteverschijnselen heeft een grotere hoeveelheid prednison nodig. Een behandeling met prednison kan onderverdeeld worden in:
- Stootkuur. Een stootkuur betekent dat er in een korte tijd een grote hoeveelheden prednison wordt gegeven. Een dergelijke kuur duurt slechts enkele dagen tot enkele weken. Het voordeel van een stootkuur is dat bijwerkingen in geringe mate optreden. Dit in vergelijking met een langdurige kuur. Een stootkuur wordt gebruikt wanneer een ontsteking plotseling ernstig de kop op steekt.
- Langdurige kuur. Een langdurige kuur duurt enkele weken tot maanden. De hoeveelheid is aanzienlijk lager dan bij een stootkuur. Wel wordt er vaak gestart met een hoge dosering. Wanneer de ontsteking langzaam afneemt, wordt de dosering ook afgebouwd. Dit wordt gedaan tot een onderhoudsdosering. Dit is de dosering die iemand langdurig zal gebruiken.
Prednison wordt ook gebruikt bij twee zeldzame aandoeningen. Dit zijn de ziekte van Addison en de ziekte van Cushing. Bij deze ziekten maakt het lichaam onvoldoende corticosteroïden aan. Prednison wordt dan langdurig tot levenslang voorgeschreven.
Werking prednison
Prednison werkt in op een ontsteking. Het zorgt dat deze afneemt. Een ontsteking is een reactie van het lichaam bij bijvoorbeeld een infectie of beschadiging van weefsel.
Een ontsteking moet er voor zorgen dat dit herstelt. Verschijnselen bij een ontsteking zijn bijvoorbeeld roodheid en verhoging van temperatuur (koorts). De roodheid is een teken dat er meer bloedtoevoer is. Extra bloedtoevoer is nodig om bijvoorbeeld dode weefselcellen af te voeren. Ook temperatuurverhoging is een reactie van het lichaam om bijvoorbeeld een infectie te bestrijden. Een infectie functioneert minder goed als de temperatuur hoger wordt. Koorts is hier het gevolg van.
Bij veel ontstekingsziekten is er geen sprake van een infectie, maar van een auto-immuunziekte. Bij een auto-immuunziekte ziet het immuunsysteem bepaalde cellen aan als lichaamsvreemd. Het immuunsysteem is onder andere verantwoordelijk voor de bescherming tegen bacteriën en virussen. Bij de ziekte van Crohn ziet het immuunsysteem de darmcellen als lichaamsvreemd. Het systeem werkt eigenlijk overactief. Hierdoor gaat het immuunsysteem de eigen darmcellen aanvallen. Er worden antistoffen geproduceerd die de darm aantasten. Antistoffen zijn kleine stoffen die de strijd aan gaan tegen ziekteverwerkers zoals bacteriën. Dit resulteert in een ontsteking.
Als er prednison wordt gegeven, kan dit zeer snel op de ontsteking inwerken. Bij een hoge dosering kan de ontsteking zelfs binnen een paar uur al verminderen. Als prednison in hoge dosering wordt gegeven, gebeurd dat vaak in het ziekenhuis per infuus. Het medicijn komt dan in vloeibare vorm direct in de bloedbaan terecht. Hiermee heeft het, het snelste effect. Overigens kan prednison ook als tablet gebruikt worden.
Dat gebeurt voornamelijk bij lage doseringen en onderhoudsdoseringen. Wanneer de ontsteking onder controle is, kan de dosering prednison langzaam afgebouwd worden. Er mag nooit direct gestopt worden met prednison. Dit komt omdat prednison de functie van het corticosteroïdhormoon tijdelijk heeft overgenomen. Hierdoor is het lichaam er zelf minder van gaan aanmaken. Door de dosering langzaam af te bouwen neemt de bijnier deze functie langzaam weer over.
Bijwerkingen prednison
Prednison staat bekend om zijn vele bijwerkingen. Deze treden voornamelijk op bij hoge doseringen en langdurig gebruik. Alle onderstaande bijwerkingen komen wisselend voor en verschilt van persoon tot persoon. De ene persoon heeft nauwelijks bijwerkingen, de ander heeft er veel last van. Bijwerkingen die veel voorkomen zijn:
- Extra honger: Hierdoor wordt er vaak meer dan nodig gegeten. Vooral bij langdurig gebruik zorgt het nogal eens voor gewichtstoename.
- Vochtophoping: Het vasthouden van vocht wordt oedeem genoemd. Bij het gebruik van prednison hoopt het vocht zich voornamelijk op in het gezicht. Deze typische bijwerking van prednison wordt ook wel een vollemaansgezicht genoemd.
- Een verlaagde weerstand: Met een verlaagde weerstand is iemand vatbaarder voor virussen of bacteriën zoals een griepvirus.
- Maag- en darmklachten: Klachten aan de maag en darmen zijn bijvoorbeeld diarree of misselijkheid.
- Botontkalking: Botontkalking betekent dat botten brozer en daarmee ook breekbaarder worden. Botontkalking wordt ook wel osteoporose genoemd. Normaal treed botontkalking vooral op bij ouderen. Cellen in botten worden continue afgebroken en opgebouwd, zoals dat met alle cellen in het lichaam gebeurd. Prednison zorgt er voor dat het opbouwen van botcellen langzamer verloopt. Om de opbouw van botcellen optimaal te houden is extra calcium en vitamine D belangrijk. Calcium wordt namelijk opgeslagen in de botten en zorgen hiermee voor stevigheid. Vitamine D zorgt er voor dat calcium uit voeding goed kan worden opgenomen in het lichaam. Hierdoor verkleint voldoende calcium en vitamine D de kans op botontkalking.
- Brandend maagzuur: Een maag bevat maagzuur. De functie van maagzuur is onder andere het doden van schadelijke bacteriën uit voeding. De maagwand is door een slijmlaag goed beschermd tegen dit sterke zuur. Als er maagzuur in de slokdarm terecht komt, kan dit pijnklachten geven. De slokdarm is de verbinding tussen de keel en de maag. De slokdarm is namelijk niet beschermd tegen maagzuur.
- Spierzwakte: Spieren worden zwakker en de hoeveelheid spieren kunnen afnemen.
- Stemmingswisselingen en een gejaagd gevoel: Deze psychologische bijwerkingen kunnen zich ook uitten in neerslachtige- of angstgevoelens.
- Trage wondgenezing: Bij een wond of bloeding wordt het bloeden normaal gestopt door bloedstolling. De bloedstolling kan verminderd zijn bij het gebruik van prednison.
- Diabetes: Diabetes wordt ook wel suikerziekte genoemd. Bij deze aandoening is het gehalte aan bloedglucose te hoog. Normaal wordt bloedglucose onder invloed van insuline opgenomen in de lichaamscellen. Door prednison reageren de lichaamscellen minder goed op insuline. Hierdoor stijgt het gehalte aan glucose in het bloed. Diabetes kan de kans op bijvoorbeeld hart- en vaatziekten verhogen. Diabetes als gevolg van prednison gebruik wordt steroïd-geïndiceerde diabetes genoemd. Als het gebruik van prednison wordt gestopt, kan daarmee de diabetes ook verdwijnen. Het komt ook voor dat de diabetes blijvend is.
- Hoge bloeddruk: Een hoge bloeddruk wordt ook wel hypertensie genoemd. Dit wil zeggen dat de druk in de bloedvaten te hoog is. De bloedvaten kunnen hierdoor schade oplopen wat de kans op hart- en vaatziekten kan verhogen. Mensen die gevoelig zijn voor het krijgen van een hoge bloeddruk kunnen dit door prednison eerder krijgen.
- Zenuwschade: Nog niet tegengekomen in wetenschappelijke studies, maar het lijkt dat Prednison bij reeds bestaande zenuwschade, aan motorische en sensibele zenuwen, nog meer schade veroorzaakt. Als je spierkrampen (bekende bijwerking) krijgt wordt het bij het afbouwen fasciculatie of te wel onvrijwillige kloppingen, dan is er geen of minder communicatie tussen de zenuwen en de spieren, waardoor nog meer zenuwen uitvallen.
Wisselwerking prednison
Er zijn enkele medicijnen waarop prednison eventueel invloed zou kunnen hebben:
- Pijnstillers zoals diclofenac en naproxen. Deze pijnstillers kunnen als bijwerking een maagzweer veroorzaken. Een maagzweer is een ontsteking in de maag. Ook prednison kan deze bijwerking hebben. Wanneer prednison en een dergelijke pijnstiller samen worden gebruikt, kan dit de kans op een maagzweer extra vergroten.
- Ritanovar. Dit is een medicijn dat wordt gebruikt bij HIV. Het heeft enkele bijwerkingen die prednison ook heeft. Hierdoor kunnen zij elkaar versterken.
Bij het gebruik van andere medicijnen of pijnstillers naast prednison, is het verstandig om dit altijd aan de behandelend arts te melden. Een arts kan nagaan of een ander medicijn invloed heeft op prednison.
Voeding en prednison
Een speciaal dieet is niet nodig bij het gebruik van prednison. Een gezonde en gevarieerde voeding is voor iedereen belangrijk, dus ook voor gebruikers van prednison. Voeding heeft wel invloed op bepaalde bijwerkingen. Het is raadzaam hier rekening mee te houden:
- Bij brandend maagzuur is het verstandig om kleine maaltijden te gebruiken. Grote maaltijden zorgen eerder voor klachten. Dit komt omdat bij een volle maag eerder wat maagzuur terug in de slokdarm kan stromen. Het is hierom ook niet verstandig om direct na het eten te gaan liggen. Een veelgebruikte methode om brandend maagzuur te verhelpen is het drinken van een glas melk. Melk kan inderdaad de klachten tijdelijk helpen verminderen. Helaas zorgt melk er ook voor dat er meer maagzuur wordt aangemaakt. Het drinken van melk helpt dus eventjes, waarna het weer extra klachten geeft.
- Extra honger als bijwerking komt veel voor. Er wordt dan vaak te veel gegeten. Dit kan resulteren in gewichtstoename tot zelfs overgewicht. Probeer aan de extra honger niet altijd toe te geven. Zorg er bijvoorbeeld voor dat er voldoende groenten en fruit wordt gegeten. Dit bevat weinig kilocalorieën en hier kan dus meer van gegeten worden.
- Om de kans op botontkalking te verkleinen is een voeding met voldoende calcium en vitamine D belangrijk. De twee voedingsstoffen zijn essentieel voor sterke botten. Bij het gebruik van prednison wordt er door de arts vaak supplementen vitamine D en calcium voorgeschreven. Daarnaast is een voeding rijk aan calcium en vitamine D belangrijk. Calcium zit met name in melk(producten). Vitamine D zit onder andere in bepaalde vette vissoorten. Ook wordt vitamine D door het lichaam zelf aangemaakt in de huid onder invloed van zonlicht. Door regelmatig de zon in te gaan kan er dus meer vitamine D worden aangemaakt.
- Bij het gebruik van prednison zal een arts in de gaten houden of er als bijwerking diabetes ontstaat. Als er diabetes wordt vastgesteld, zijn een aantal voedingsrichtlijnen belangrijk. Een diëtist kan u hierin begeleiden.
- Als er een hoge bloeddruk ontstaat als bijwerking is een voeding met minder zout aan te raden. Zout houd namelijk vocht vast, dit kan de bloeddruk verder verhogen. Voor meer informatie over voeding bij een hoge bloeddruk kunt u kijken bij het voedingsdoel hoge bloeddruk.
Onderzoek prednison
- Prednison blijkt een goed medicijn om de reumatische aandoening Jicht te behandelen. Jicht is een aandoening aan gewrichten en komt in aanvallen. Jicht kenmerkt zich door vooral pijnklachten aan de grote tenen. Uit een onderzoek blijkt nu dat jicht goed behandeld kan worden met prednison.
- Het effect van prednison na een transplantatie is een stuk kleiner dan werd gedacht. Prednison moet de kans op afstoten van een donororgaan verkleinen. Uit een onderzoek blijkt nu dat het effect van prednison kleiner is dan voorheen werd aangenomen. Hierdoor komt de rol van prednison ter discussie te staan. Volgens sommige artsen zou de meerwaarde van prednison na een transplantatie niet opwegen tegen alle bijwerkingen ervan.
Externe informatie prednison of producten
We zijn extern onderstaande boeken, betreffende prednison, voor u tegengekomen:
- Coping with Prednisone, Revised and Updated, e-BOOK. Auteurs Eugenia Zukerman & Julie R. Ingelfinger, Engels, 256 pagina’s. While these medicines may be necessary to treat serious illnesses, they may also have unpleasant, and even devastating, side effects, including changes in mood, weight, and physical strength, and vulnerability to infection.
- Prednisone 163 Success Secrets, 163 Most Asked Questions On Prednisone, What You Need To Know, e-BOOK. Auteur: William Johnson, Engels, 120 pagina’s.
- Prednisone; Effective treatment for arthritis, blood problems, asthma, and immune system disorders, etc. Auteur Golden Brown, Engels, 62 pagina’s.
Disclaimer voedingsdoelen
DietCetera geeft u met bovenstaande tekst slechts algemene informatie. Wij hebben deze tekst niet gericht op individuele personen en omstandigheden. Vanzelfsprekend hebben we wel getracht deze informatie zo duidelijk en correct mogelijk te omschrijven. U blijft echter zelf verantwoordelijk voor uw eigen keuzes en interpretaties. Mocht u specifieke vragen of problemen hebben dan adviseren we u contact op te nemen met uw (huis)arts, diëtist of andere deskundigen. DietCetera is niet aansprakelijk voor eventuele schade ten gevolge van het onjuist interpreteren van deze tekst.