Winderigheid (flatulentie)

 
Winderigheid is het laten van winden, ofwel iets platter gezegd het laten van scheten. De officiële benaming voor winderigheid is flatulentie. Iedereen heeft flatulentie, het is dan ook heel normaal. Zelfs bijna alle dieren laten winden. Zoals insecten, vogels en vissen. Bepaalde factoren kunnen de hoeveelheid winderigheid verergeren of remmen. Per dag laat iemand ongeveer 10 winden. Bij veel winden hebben mensen niet eens door dat ze gelaten worden. De lucht die het lichaam verlaat, bestaat uit verschillende gassen. 99% van een wind is reukloos. De karakteristieke geur van een wind is afkomstig van een zwavelzuurgas. Een kleine hoeveelheid van dit gas kan zorgen voor grote hoeveelheid onaangename lucht.
 
Een wind wordt ook wel darmgas genoemd. Deze gassen zijn ontstaan bij de spijsvertering in het maag-darmkanaal. Het maag-darmkanaal wordt ook wel het spijsverteringsstelsel genoemd. Het spijsverteringsstelsel heeft als functie om voedingsstoffen uit voeding en dranken op te nemen. Bij dit proces ontstaan onder andere gassen. Deze verlaten het lichaam via de anus. Veel winden hebben een onaangename geur. Overigens kan dit per persoon en per dag sterk verschillen. Dit komt voornamelijk door wat er wordt gegeten. Het is goed dat het lichaam winden laat. Als de gassen het lichaam niet zouden kunnen verlaten zou dat grote problemen veroorzaken. De darmen zouden anders opgeblazen worden en eventueel schade oplopen.
 
Als iemand veel winden laat, kan dat vervelend zijn. Zeker als dat samen gaat met buikgerommel of een opgezette buik. Een opgezette buik wordt door veel mensen ook wel als een opgeblazen gevoel omschreven. Dit komt doordat er daadwerkelijk meer lucht in de darmen aanwezig is. Om extra darmgas kwijt te raken worden kunnen 30 à 40 winden gelaten worden per dag. Er zijn mensen die winden laten als een kunst zien. Op deze manier naar flatulentie kijken wordt petomanie genoemd. Een dergelijk persoon wordt een petomaan genoemd en voelt veel voldoening bij het winden laten. Petomanie is afkomstig van het Frans. Winden laten betekent in het Frans ‘péter’.
 

Het maag-darmkanaal

Het maag-darmkanaal loopt simpel gezegd; vanaf de mond tot de kont (de anus). Wanneer er iets gegeten wordt, gaat dit via de mond naar de slokdarm. Vanaf de mond begint de afbraak van voedingsstoffen door speeksel. De slokdarm loopt over in de maag. In kleine beetjes geeft de maag wat voedselbrij af aan de dunne darm. De voedselbrij is een papachtig voedingsmengsel in de maag. In de dunne darm begint de daadwerkelijke afbraak van voeding en opname van voedingsstoffen. De dunne darm is maar liefst vijf à zes meter lang. Door middel van peristaltiek beweegt de voedselbrij zich steeds verder door de darm. Peristaltiek is het samenknijpen van de darm in een vloeiende beweging. Nadat de voedselbrij de zes meter lange darm gepasseerd is, komt het in de dikke darm terecht. De dikke darm is een stuk minder lang en heeft voornamelijk als doel om vocht op te nemen. De dikke darm is ongeveer een meter lang en ligt als een omgekeerde U in de buik. Wanneer de ontlasting door de dikke darm heen is, komt het aan bij de endeldarm. Dit stuk darm fungeert als opslagplaats voor ontlasting. Wanneer er veel ontlasting in de endeldarm zit, krijgt iemand het gevoel “aandrang te hebben”. De ontlasting verlaat het lichaam via de anus, evenals winden.
 

Hoe ontstaat winderigheid

Winderigheid wordt onder andere veroorzaakt door ingeslikte lucht. Dit gebeurt vooral tijdens eten en drinken. Door snel te eten komt er meer lucht naar binnen. Dat gebeurt ook bij veel praten onder het eten. Het is daarom raadzaam om rustig te eten, zonder daarbij veel te praten. Ook komt er lucht naar binnen tijdens het slikken. Dat hoeft dus niet altijd tijdens het eten te zijn. De hele dag door wordt er speeksel doorgeslikt. Iedere keer gaat er ook wat lucht mee naar binnen. Al die lucht zal er ook weer uit moeten. Een gedeelte van die lucht kan door middel van boeren het lichaam verlaten. Ook ontstaan er gassen in de darmen bij de afbraak van voeding. Dit komt met name door de aanwezige bacteriën in de darmen. Dit zijn goede bacteriën en zijn noodzakelijk voor een gezonde spijsvertering. De bacteriën in de darmen wordt de darmflora genoemd. De darmflora zorgt er voor dat voedsel wordt verteerd. Hierbij komen gassen vrij. De hoeveelheid vrijgekomen gas is onder andere afhankelijk van de soort voeding. Bepaalde voedingsmiddelen verergeren de gasvorming. Dat geldt ook voor bepaalde dranken. Daarnaast is een klein gedeelte van het gas afkomstig uit de bloedsomloop. Vanuit het bloed wordt gas afgegeven aan de darm, maar ook van de darm weer aan het bloed.
 
Extra winderigheid kan verder veroorzaakt worden door:

• Stress en spanning: Door veel stress en spanning in het lichaam ontstaat er meer gasvorming in de darmen. Overigens is dit per persoon verschillend. Stress en spanning hebben veel invloed op de darmen. De ene persoon krijgt diarree, de ander juist obstipatie. Obstipatie wordt ook wel verstopping of constipatie genoemd. Hierbij blijft ontlasting te lang in de darm. Bij diarree gaat ontlasting juist te snel door de darm waardoor ontlasting te dun blijft.
• Prikkelbare darm syndroom/spastische darm: Een spastische darm wordt vaak afgekort tot PDS. PDS kenmerkt zich door darmproblemen zoals obstipatie. winderigheid en buikpijn. Zo’n 8% van de Nederlanders heeft last van PDS.
• Lactose-intolerantie: Lactose zit in melk(producten) en is een melksuiker. Dit suiker komt van nature voor in melk. Als hier een intolerantie voor is, wordt het niet verdragen. De lactose kan dan niet verteerd worden. Dit wordt een lactose-intolerantie genoemd. Lactose-intolerantie uit zich in verschillende darmklachten. Onder andere diarree, buikpijn en winderigheid.
• Gluten-intolerantie: Evenals lactose-intolerantie worden er bij een gluten-intolerantie geen gluten verdragen. Een intolerantie voor gluten heet Coeliakie. Gluten zijn eiwitten die voorkomen in granen zoals tarwe en haver. Als er gluten worden gegeten geeft dat klachten als diarree, buikpijn, misselijkheid en winderigheid.
• Medicijnen: Bepaalde medicijnen kunnen winderigheid verergeren. Een voorbeeld hiervan zijn vezelpreparaten. Vezelpreparaten worden vaak voorgeschreven bij obstipatie. De vezels zorgen er voor dat darmen actiever gaan werken. Hierdoor ontstaat er ook meer lucht.
• De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa: Deze twee ziekten worden gekenmerkt door ontstekingen van het maagdarmkanaal. Bij de ziekte van Crohn komen de ontstekingen in het hele maagdarmkanaal voor. Bij colitis ulcerosa beperkt de ontsteking zich tot de dikke darm. De ontstekingen veroorzaken voornamelijk buikpijn en diarree. Winderigheid is ook vaak gehoorde klacht bij deze ziekten.

Wanneer iemand last heeft van winderigheid, is het belangrijk om hieraan gehoor te geven. Dit wil zeggen dat de winden niet ingehouden moeten worden. Veel klachten door winderigheid ontstaan doordat winden niet gelaten worden. Dit komt met name doordat mensen zich schamen of in een drukke omgeving zijn. Uiteraard is het niet netjes om dan een wind te laten. Het is toch verstandig om in zo veel mogelijk gevallen aan de winden toe te geven. Dit voorkomt veel klachten. Een overmaat aan winden kan een onderliggende oorzaak hebben. Bijvoorbeeld één van bovenstaande oorzaken zoals een bepaalde intolerantie. Wanneer de winderigheid gepaard gaat met andere klachten zoals buikpijn, diarree of obstipatie, is het verstandig een huisarts te raadplegen.
 

Voeding en winderigheid

Voeding heeft veel invloed op winderigheid. Ook de manier van eten heeft veel invloed. Bepaalde voedingsmiddelen kunnen de hoeveelheid winden vergroten. Toch hoeft dat niet altijd erg te zijn. Wanneer er geen onderliggende ziekte is, is een bepaalde hoeveelheid flatulentie gezond en doodnormaal. Het kan zelfs gezond zijn, aangezien bepaalde gezonde voedingsmiddelen nu eenmaal gasvormend zijn. Welke voedingsmiddelen extra gasvorming veroorzaken, kan per persoon verschillend zijn.
 
Over het algemeen kunnen de volgende voedingsmiddelen zorgen voor extra gasvorming:

• Sterke groenten: Met sterke groenten worden bijvoorbeeld uien of bepaalde koolsoorten bedoeld. Vooral als deze groenten rauw worden gegeten geeft dat meer gasvorming.
• Kruiden: Verschillende kruiden zorgen er voor dat de darm meer gas gaat aanmaken. Dit komt doordat de darm extra geprikkeld wordt door de kruiden. Ook dit verschilt per persoon. Er zijn heel wat mensen die meer winden laten wanneer ze bijvoorbeeld sambal of knoflook hebben gegeten.
• Vezels: Ook vezels geven vaak extra gasvorming. Vezels worden ook wel voedingsvezels genoemd. Ze komen onder andere voor in groenten, fruit en volkorenproducten. Vezels zijn erg gezond. Ze zorgen er bijvoorbeeld voor dat ontlasting smeuïg blijft. Vezels verkleinen de kans op obstipatie of kunnen obstipatie helpen voorkomen.
• Dranken: Dranken met koolzuur zoals frisdrank of bier zorgen dat er meer gas het lichaam binnen komt. Wanneer iemand last heeft van te veel winderigheid, is het verstandig deze dranken te laten staan.
• Luchtige producten: Met luchtige producten worden bijvoorbeeld een chocolademousse of milkshake bedoeld. De lucht in deze producten zorgen voor de karakteristieke eigenschap van het product. Hiermee komt ook heel wat lucht het lichaam binnen. Ook andere voedingsmiddelen zoals fruit kan ongemerkt veel lucht bevatten. Zo bevat een appel zo’n 20% lucht.

Winderigheid onderzoek

• Een kwart van de Nederlanders heeft last van zijn of haar winderigheid. Dit zorgt bij deze groep voor lichamelijke, maar ook geestelijke problemen. De continue problemen zoals een opgeblazen gevoel of buikpijn belemmert een normaal dagritme. Dat heeft TNS Nipo onderzocht. Uit het onderzoek werd geconcludeerd dat mensen die hun winden vaak ophouden, vaker klachten ervaren. Slechts 15% van alle Nederlanders voelt zich de hele dag vrij om winden te laten. Mensen die veel klachten ervaren door winderigheid, lijden daar ook geestelijk onder. Dit komt met name doordat zij zich schamen en ook geen huisarts durven te bezoeken. Daarnaast denken zij dat er niets aan winderigheid gedaan kan worden.
• In Japan is een onderbroek ontwikkeld die de geur van winderigheid kan verbloemen. De geur-werende onderbroeken zijn erg populair in Japan.

Externe informatie winderigheid of producten

We zijn extern onderstaande boeken en producten, betreffende winderigheid, voor u tegengekomen:

• Alles wat je moet weten over scheten. Auteurs Sanne de Bakker en Kees de Boer, Nederlands, 128 pagina’s. Hoe ontstaat zo’n wind eigenlijk? Welk voedsel veroorzaakt gasexplosies en hoe kun je winderigheid verminderen? Dit soort kennisgeving wordt afgewisseld met grappige gedichten, krantenartikelen, uitdrukkingen, stinkmoppen, broodje aapverhalen, weetjes en bijzonder komische strips en kleurenillustraties die de tekst “luchtig’ verbeelden en aanvullen.
• Bional Medical Redugas, Kauwtabletten. Zorgt, volgens de fabrikant, voor een snelle, maar zachte verlichting van een opgeblazen gevoel en winderigheid (gasvorming). De unieke formule met dubbele werking pakt niet alleen de symptomen aan, maar beperkt ook nieuwe gasontwikkeling.
• Producten tegen winderigheid via de FarmaLine apotheek.

Terug