Diarree
Diarree is een waterdunne ontlasting. Het is afgeleid van het Griekse woord ‘diareo’. “Dia” staat voor ‘door’ en “reo” staat voor ‘stromen’. De exacte vertaling is daarmee doorstromen. Iemand die last heeft van diarree, zal meerdere keren per dag naar het toilet moeten. Daarnaast is het moeilijk om het op te houden. De aandrang om naar het toilet te gaan, komt vrijwel altijd snel. Het gaat vaak samen met de symptomen buikpijn en buikkrampen.
Een normale stoelgang of defecatie genoemd, ligt tussen de drie keer per dag tot drie keer per week. Verder is het een zachte, soepele maar vaste ontlasting. Het kan door verschillende oorzaken voorkomen.
De dikke darm en diarree
Diarree komt doordat vocht niet wordt onttrokken uit de dikke darm. De ontlasting gaat te snel door de dikke darm heen. De ontlasting blijft hierdoor dun en vloeibaar. De dikke darm behoort tot het maagdarmkanaal. De functie van de dikke darm is vooral vocht halen uit de ontlasting. Door het vocht uit de ontlasting te halen, wordt de ontlasting vaster en massief. Naast het vocht worden ook bepaalde vitamines en mineralen opgenomen. Vitamines en mineralen zijn nodig voor een optimaal werkend lichaam.
De bacteriën die in de dikke darm aanwezig zijn, breken de voedingsresten af die nog verteerd moeten worden. Deze bacteriën zijn dus goed van aard en helpen het lichaam. De dikke darm wordt ook wel colon genoemd. De colon is uit verschillende lagen opgebouwd. De dikke darm ligt als een soort omgekeerde U in het lichaam. Het colon kan in delen opgedeeld worden. Vanuit de dunne darm loopt deze over in de colon ascendens. Dit is het stuk dat omhoog loopt richting de lever. Dit deel van de darm loopt aan de rechterkant van het lichaam. Daarna loopt de dikke darm naar rechts over de buik heen. Dit stuk wordt colon transversum genoemd. Vervolgens loopt de colon weer naar beneden richting de benen. Dit deel wordt colon descendes genoemd. Dit gedeelte bevindt zich dus aan de linkerkant van het lichaam. Vervolgens maakt de darm een soort S bocht, het sigmoïd. Het laatste stukje darm is de endeldarm. Hier wordt de ontlasting opgeslagen voordat iemand naar het toilet gaat. De anus is de sluitspier die ervoor zorgt dat de ontlasting opgehouden kan worden. Zodat op het toilet iemand de ontlasting kwijt kan.
Symptomen diarree
Bij diarree zal iemand meerdere keren, vijf keer of meer per dag, naar het toilet moeten. Het is lastig om de ontlasting op te houden. Ook de aandrang om naar het toilet te gaan is plotseling. Het kan gebeuren dat de ontlasting anders is van kleur en anders ruikt.
Andere klachten kunnen ook optreden. Echter ligt dit wel aan de ernst en de oorzaak. Andere klachten kunnen bijvoorbeeld buikkrampen, koorts, braken, misselijkheid en een algeheel gevoel van ziek voelen, zijn. Ook voelen mensen met diarree zich vaak moe en slap. Het is verstandig om naar de huisarts te gaan indien:
- hoge koorts optreedt, 38 graden Celsius of hoger;
- de klachten na drie dagen niet verminderen;
- er veel slijm bij de ontlasting zit;
- er heel wordt weinig geplast;
- er bloed bij de ontlasting zit;
- erg veel pijn wordt ervaren;
- men zich flink suf voelt.
Diarree oorzaken
Diarree kan verschillende oorzaken hebben. Het kan komen door een product dat besmet is met bacteriën of een virus. Een onderliggende ziekte kan ook de oorzaak zijn. Daarnaast kunnen medicatie, stress of alcohol ook diarree veroorzaken. De klachten kunnen acuut (plotseling) ontstaan, maar het kan ook een chronische (langdurige) aandoening zijn. Uiteraard kan de ontlasting ook weleens wat dunner zijn dan normaal door verkeerde voeding of een operatie.
Diarree
- Verkeerd voedingspatroon: Diarree kan veroorzaakt worden door een algeheel verkeerd voedingspatroon. Het voedingspatroon is de dagelijkse voeding en voedingsproducten die iemand gedurende een dag eet. Bij een verkeerd voedingspatroon dient gedacht te worden aan een eenzijdige voeding. Bij een eenzijdige voeding wordt er weinig gevarieerd. Er worden vaak snacks, kant-en-klare maaltijden en fastfood gegeten. In deze producten zitten ook weinig voedingsvezels en veel vet en suiker. Voedingsvezels zorgen in combinatie met voldoende vocht, voor een goede stoelgang. Vezels kunnen in twee vormen worden opgedeeld. In oplosbare en onoplosbare vezels verdeeld worden. De oplosbare vezels zorgen voor massa vergroting van de darminhoud. Deze worden door de darmbacteriën afgebroken. De stoffen die overblijven zorgen voor de prikkeling in de darmwand. Hierdoor kan de darminhoud makkelijk door de darmen passeren. En de onoplosbare vezels houden vocht vast. Zodat de darminhoud vaster wordt. Een hoge inname van zoetstoffen kan voor een dunne ontlasting zorgen. Cafeïne houdende dranken kunnen ook zorgen voor een dunne ontlasting.
- Operatie: Door ziekte kan een deel van de dikke darm operatief verwijderd zijn. Een kortere dikke darm kan ook zorgen voor een snelle passage en/ of diarree. Na verloop van tijd nemen deze klachten meestal af. Het lichaam heeft zich aangepast op een korte darm.
- Overige oorzaken: Een andere reden van diarree kan een versnelde darmpassage zijn. De passage door de darmen heen bedraagt normaal 24-48 uur. Bij een versnelde darmpassage worden de darmen zo geprikkeld dat ze sneller gaan werken, maar ook minder effectief. In het laatste deel van de darm, de dikke darm of colon, wordt water en zouten onttrokken uit de darminhoud. Door spanningen of stress kan deze passage sneller verlopen. Doordat het sneller door de colon heen gaat, worden er minder zouten en water onttrokken. Zo ontstaan de klachten bij een versnelde darmpassage.
Acute diarree
Bij voedselvergiftiging, een product dat bedorven is, is er sprake van acute diarree. Het stopt meestal vanzelf als de schuldige bacterie uit het lichaam is. Dit kan tot 14 dagen duren. Als de diarree langer aanhoudt dan 14 dagen, heeft het vaak een andere reden. Acute diarree kan komen door besmet water of bedorven voedsel. In de volksmond wordt het ook wel ‘buikgriep’ genoemd. Het water en het voedsel kan besmet zijn met bacteriën en/of een virus. Het besmette voedsel of water zal richting de darm gaan. Hier aangekomen zal het de darmen irriteren. De darmen scheiden extra vocht af in de darmen om de indringer te verwijderen. Zo ontstaat diarree bij een voedselvergiftiging. Om deze reden is het niet verstandig om stoppende middelen te gebruiken bij de klachten door voedselvergiftiging. Deze middelen stoppen wel de diarree, maar de indringer zit nog steeds in het lichaam. Deze middelen worden diarreeremmers genoemd.
Chronische diarree
Naast de acute diarree bestaat ook de vorm chronische diarree. De chronische diarree komt door een onderliggende reden. Hieronder worden een aantal van deze mogelijke redenen benoemd en kort uitgelegd.
- Prikkelbaar darmsyndroom. Hierbij betekent het dat de colon gevoeliger reageert en/of onregelmatig samentrekt. Onder andere kunnen hierdoor effecten plaatsvinden, zoals diarree. Obstipatie ofwel verstopping kan ook plaatsvinden.
- Bij voedselintolerantie kan het voorkomen dat diarree ontstaat. Bij een voedselintolerantie kunnen bepaalde producten of voedingsmiddelen niet goed verdragen worden. Bekende voedselintoleranties zijn coeliakie (glutenintolerantie) of lactose intolerantie (melksuiker). Naast de dunne ontlasting zijn ook vaak de klachten buikkrampen en buikpijn.
- Bij aandoeningen aan de alvleesklier, lever of galblaas kan diarree ook voorkomen. Hierbij zijn ook andere symptomen of klachten aanwezig.
- Antibiotica, bepaalde pijnstillers en maagzuurremmers kunnen diarree veroorzaken als bijwerking van het medicijn.
- Bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa komt diarree vaak voor.
Vettige diarree
Vettige diarree kan ook voorkomen. Vettige diarree wordt veroorzaakt door bepaalde aandoeningen aan de galwegen, lever of de alvleesklier. Deze organen horen ook bij het maagdarmkanaal. De organen helpen bij de vertering van het eten. Een vettige soort kan herkend worden aan het drijven van de ontlasting in de toiletpot. Of de ontlasting kan aan de randen van de toiletpot blijven plakken. Daarnaast ruikt de ontlasting meer dan normaal. Tevens is de ontlasting lichter van kleur, licht bruin en het glanst een beetje. Vettige diarree is vaak een symptoom van een andere aandoening.
Overloop diarree
Overloop diarree wordt ook wel paradoxale diarree genoemd. Dit is bijzondere vorm van diarree. Wanneer iemand last heeft van een verstopping, kan er overloop diarree ontstaan. Bij verstopping is de ontlasting hard geworden. Achter de harde ontlasting bevindt zich nog ‘normale’ ontlasting. De normale ontlasting is nog aan de dunne kant, omdat vocht nog niet voldoende is opgenomen. De dunne ontlasting kan langs de harde ontlasting passeren. Hierdoor ontstaan er de zogenaamde overloop diarree.
Diagnose diarree
Bij acute diarree wordt de diagnose gesteld op basis van de klachten. Wanneer de diarree klachten zich aanhouden, kan de huisarts onderzoek laten doen van de ontlasting. Bij dit onderzoek kan eventuele relevantie informatie worden verkregen.
Bij chronische diarree ligt het eraan of de hoofdoorzaak bekend is. De onderliggende ziekte, de hoofdoorzaak, zal worden behandeld. Door deze te behandelen kan de diarree ook verminderd worden. Bij chronische diarree kan aanvullend ontlasting onderzoek ook wenselijk zijn. Onderzoeken liggen echter aan de ernst van diarree en andere klachten.
Voeding en diarree
Bij diarree dient ten eerste veel gedronken te worden. Dit voorkomt eventuele uitdroging in het lichaam. hoe langer de diarree aanhoudt, des te groter de kans op uitdroging. Een uitdroging kan veroorzaakt worden doordat er minder vocht wordt opgenomen in de darmen. Het vocht verlaat het lichaam met de ontlasting. De dikke darm heeft namelijk bijna geen tijd om het vocht op te nemen. Het is tevens mogelijk dat iemand met langdurige diarree ook mineralen gaat missen. Mineralen zijn belangrijk voor het optimaal functioneren van het lichaam. Mineralen kunnen door de diarree eventueel ook niet worden opgenomen, net zoals voldoende vocht.
Daarnaast kan gewoon gegeten blijven worden indien het goed verdragen wordt. Het is verstandig om voldoende vezels te eten. Vezels worden ook wel voedingsvezels genoemd. De voedingsvezels zitten voornamelijk in volkoren producten. Dit zorgt voor dat het vocht in de darmen gebonden wordt. Vezels zullen altijd met voldoende vocht genomen te worden. Anders bestaat er de kans op een verstopping. Een verstopping is het tegenovergestelde van diarree. De ontlasting wordt hard en blijft in de darmen aanwezig.
Het is ook mogelijk dat iemand gevoelig is voor vette en of suikerrijke producten. Met gevoelig wordt bedoeld dat de darmen deze producten niet goed kunnen verdragen en verteren. Dit prikkelt de darmen, waardoor de ontlasting te snel door de darmen heen gaat. Zo kan het zijn dat iemand na het eten van een patatje direct naar het toilet moet. Zoals eerder aangeven kunnen zoetstoffen en cafeïne ook zorgen voor een dunnere ontlasting. Niet iedere persoon is daar even gevoelig voor. Zo kan de ene persoon diarree krijgen van een aantal glazen light frisdrank en de andere persoon niet.
Daarnaast denken veel mensen denken dat een licht verteerbare maaltijd, zoals slappe thee en een witte boterham helpen tegen diarree. Dit is echter een fabeltje. Het is beter om gewoon te eten en voldoende voedingsvezels binnen te krijgen. Mensen met diarree kunnen beter gewoon blijven eten.
Probiotica en diarree
Probiotica zijn bacteriën in bepaalde zuivelproducten die kunnen helpen om de gezondheid te bevorderen. Ze ontstaan bij de bereiding van zure zuivelproducten zoals yoghurt. Deze bacteriën worden melkzuurbacteriën genoemd. Ze zijn ook te vinden in andere producten zoals zuurkool. Melkzuurbacteriën zijn niet ziekmakend. Ze zouden zelfs gezond kunnen zijn. De term probiotica is afkomstig van het Grieks. Het betekent letterlijk ‘voor leven’. Dit ‘leven’ staat voor de levende bacteriën die in een probioticum zitten. Deze bacteriën zouden bij voldoende inname gezondheid bevorderend kunnen zijn. Verschillende producenten claimen dat probiotica meerdere positieve effecten op de gezondheid zou hebben. Dit zou komen door de aanwezige melkzuurbacteriën. In het lichaam komen miljoenen bacteriën voor. Vooral in de darmen. Vaak wordt gedacht dat bacteriën alleen maar slecht zijn. Dat is niet zo. Ieder lichaam is afhankelijk van allerlei bacteriën. Al deze bacteriën in de darmen wordt ook wel de darmflora genoemd.
Een goede darmflora draagt bij aan fysieke gezondheid. De melkzuurbacteriën uit probiotica zouden de gezonde bacteriën in de darm ondersteunen. Hierdoor zou de darmflora verbeteren. Met behulp van probiotica kunnen de darmen ondersteund worden. Wanneer er sprake is van langdurige diarree, kan een probioticum de darmen helpen. Voor meer informatie, zie het voedingsdoel Probiotica.
Diarree medicatie
In veel winkels zijn ORS en loperamide te koop. Deze producten hebben beide een andere functie bij diarree. ORS is een Engelse afkorting voor ‘oral rehydration salt’. Het staat ook wel bekend als ‘oral rehydration solution’. Dit is een combinatie van zouten en suikers dat wordt opgelost in water. Deze worden opgenomen in het lichaam. Het zorgt ervoor dat het lichaam meer water opneemt. De combinatie van suiker met zouten blijkt cruciaal te zijn.
Loperamide is een tijdelijk stopmiddel van diarree. Het wordt vooral gebruikt wanneer een dag doorgewerkt moet worden of op vakantie. Loperamide zorgt voor een remming van de darmbewegingen. Tevens zorgt het voor de spiersamentrekkingen van de anus. Dit samen zorgt ervoor dat de darminhoud langer in het lichaam zit. Dit resulteert erin dat de ontlasting vaster en harder wordt. Loperamide geneest niet de oorzaak van de diarree. Dit product kan veilig gebruikt worden. Als de diarree echter nog na twee dagen aanwezig is, is het verstandig om met een arts contact op te nemen. Als bloed of slijm bij de ontlasting of koorts aanwezig, dient van te voren contact opgenomen te worden met de (huis)arts. Het kan namelijk een darminfectie zijn.
Verder kan diarree de werking van andere medicatie verminderen. Zoals de anticonceptiepil ofwel ‘de pil’ niet of niet goed meer werken. Het is verstandig om hier rekening mee te houden.
Onderzoek diarree
- Uit Nederlands onderzoek in samenwerking met Indonesië blijkt dat een probiotica in lactosevrije melk helpt bij de preventie van diarree. De resultaten lieten zien dat 32% minder of geen diarree hadden met het nemen van de melk met het probiotica. Probiotica is een verzamelnaam voor bacteriën die de gezondheid in de darmen bevorderen. Probiotica bevat goede bacteriën die de darmflora helpt verbeteren. Probiotica is verkrijgbaar in zuivelproducten, maar ook als supplement als poeder of kauwtablet. Volgens dit onderzoek kan er gezegd worden dat probiotica helpt om diarree te voorkomen.
- Uit een ander onderzoek blijkt dat knoflook beter werkt dan antibiotica bij de bacterie Campylobacter. Campylobacter is een bacterie die veel op rauw vlees voorkomt en voor diarree kan veroorzaken. In knoflook zit een stof die de bacterie van binnen uit kan doden.
- Uit een Nederlands onderzoek blijkt dat tempeh zou kunnen helpen tegen diarree. Tempeh, een koek van soja, zorgt ervoor dat de bacteriën zich niet goed kunnen hechten aan de darmwand. Tempeh bevat stoffen die zorgen voor een laag over de darm heen. De hechting is de eerste stap voor een infectie. En door de tempeh kan dit worden tegen gegaan. En zo zou infectie en diarree voorkomen kunnen worden.
Externe informatie diarree of producten
We zijn extern onderstaande boeken en producten, betreffende diarree, voor u tegengekomen:
- Doorbreek de Vicieuze Cirkel. Auteur Elaine Gottschall, Nederlands, 213 pagina’s. Dieet voor de ziekte van crohn, colitis ulcerosa, diverticulitis, coeliakie, cystische fibrose en chronische diarree.
- Prikkelbare darm. Auteurs W. Kruis & M. Rebstock, Nederlands, 111 pagina’s. Wat helpt bij prikkelbaar-darmsyndroom; maak een eind aan buikpijn, diarree en verstopping; over diagnose, medicijnen en behandelingen; tips voor thuis en onderweg.
- Norit, Capsules, Diarreeremmers. Bevat als werkzaam bestanddeel geactiveerde kool van plantaardige herkomst. Deze actieve kool zorgt, volgens de fabrikant, ervoor dat de schadelijke stoffen die de diarree veroorzaken in het maagdarmkanaal geadsorbeerd worden en via de ontlasting het lichaam verlaten.
- Gastrolyte O.R.S. Rijst/Banaan. Is bedoeld voor behandeling en ter voorkoming van uitdroging bij diarree. Bij diarree gaan grote hoeveelheden vocht en zouten verloren, hierdoor kunt u uitdrogen. Rijst is in dit product vochtregulerend, en zorgt voor het op niveau brengen van het glucosegehalte in het lichaam. Het product is geschikt voor zowel volwassenen, kinderen als zuigelingen.
Weten hoe u met voeding diarree klachten kunt verminderen of tegengaan?
Het door uw DietCetera diëtist uitgeschreven voedingsadvies kunt u eenvoudig via onderstaande ‘diensten voor dit voedingsdoel’ bestellen. De adviezen zijn specifiek gericht op volwassenen van 18 t/m 70 jaar.
Diensten voor dit voedingsdoel
Product type | Prijs | |
---|---|---|
Voedingsadvies
|
€ 9,95 |
>> Bestellen |
Weekmenu
|
€ 11,95 |
>> Bestellen |
Variatielijst
|
€ 12,95 |
>> Bestellen |
Disclaimer voedingsdoelen
DietCetera geeft u met bovenstaande tekst slechts algemene informatie. Wij hebben deze tekst niet gericht op individuele personen en omstandigheden. Vanzelfsprekend hebben we wel getracht deze informatie zo duidelijk en correct mogelijk te omschrijven. U blijft echter zelf verantwoordelijk voor uw eigen keuzes en interpretaties. Mocht u specifieke vragen of problemen hebben dan adviseren we u contact op te nemen met uw (huis)arts, diëtist of andere deskundigen. DietCetera is niet aansprakelijk voor eventuele schade ten gevolge van het onjuist interpreteren van deze tekst.