Hoog cholesterol of hypercholesterolemie
Hoog cholesterol betekent vaak te veel cholesterol in het bloed. Dit wordt ook wel hypercholesterolemie genoemd. In Nederland heeft ongeveer driekwart van de volwassenen geen ideaal cholesterolgehalte. Dit wil overigens niet zeggen dat het cholesterol daarmee direct te hoog is om gezondheidsrisico te lopen. 25% van de volwassen mannen en tussen de 19 en 25 % van de vrouwen heeft daadwerkelijk de te hoge waardes. Dit aantal blijft ieder jaar stijgen. Dat komt vooral doordat steeds meer mensen een ongezonde leefstijl hebben. Bijvoorbeeld ongezonde voeding en te weinig beweging.
“Echt een hoop geleerd hiervan! Vooral welke producten ik meer zou moeten eten.”
– Tjalling De Wit
Persoonlijk voedingsplan
Product informatie
€29
Reviews
4.6 van 5 sterren
Beschrijving
In je persoonlijk voedingsplan krijg je concrete handvatten om je doelen te bereiken. Je leest wat je wel en wat je juist niet moet eten en welke gezondheidsvoordelen dit heeft. Je leert hoe je zelf een gebalanceerde maaltijd samenstelt en wat belangrijke zaken zijn om hierbij in de gaten te houden.
Persoonlijk voedingsadvies van onze diëtisten
Duidelijk maandmenu met heerlijk recepten
Praktisch tips over wat je niet en wat je juist wel kan eten
Betaalbaar e-book: €29,-
Product options
Cholesterol is een vettige stof. Deze stof kan door het lichaam zelf worden gemaakt. Dit gebeurd in de lever. Ook kan cholesterol worden opgenomen uit de voeding. Vaak wordt gedacht dat cholesterol vooral slecht is voor de gezondheid. Toch is voldoende cholesterol in het lichaam noodzakelijk voor een goede gezondheid. Het heeft namelijk een belangrijke functie bij de opbouw van lichaamscellen en het maken van hormonen.
We onderscheiden twee soorten cholesterol. Het HDL cholesterol en het LDL cholesterol. Het HDL wordt gezien als het goede cholesterol. Het LDL als het slechte cholesterol. Beide soorten zijn aanwezig in het lichaam. Als er te veel LDL en te weinig HDL aanwezig is, kan dit de kans op hart- en vaatziekten verhogen. Als er wordt gesproken van een hoog cholesterol of hypercholesterolemie wordt daarmee bedoeld een hoog LDL cholesterol. Te veel LDL cholesterol in het bloed kan zich in de binnenkant van de bloedvaten ophopen. Er worden dan plaques gevormd. Een plaque is een ophoping van een vetachtige stof. Als deze te groot worden, kunnen de bloedvaten dichtslibben. Dit kan een hart- of herseninfarct tot gevolg hebben. Er komt dan geen bloed meer bij het hart of de hersenen. Het proces van dichtslibben heet atherosclerose, ook wel (slag)aderverkalking genoemd.
De vorming van een plaque ziet er als volgt uit:
Cholesterol in de voeding komt voor in zowel dierlijke als plantaardige producten. Van het totale cholesterol in het lichaam is maar 2% direct afkomstig uit de voeding. De rest wordt door de lever zelf aangemaakt. De hoeveelheid aanmaak door de lever is wel sterk afhankelijk van het soort vet dat wordt gegeten. Voeding is dus indirect zeker van invloed voor het cholesterolgehalte in het bloed.
Oorzaken hoog cholesterol
Hypercholesterolemie kan verschillende oorzaken hebben. Het voedingspatroon heeft veel invloed. Vooral door het gebruik van bepaalde soorten vet.
Naast voeding zijn er meer oorzaken waardoor het cholesterolgehalte kan stijgen:
- Overgewicht: Door een te hoog gewicht kan het LDL cholesterol stijgen. Het gezonde HDL wordt juist verlaagd. Dit negatieve effect is sterker als er sprake is van appelvormig overgewicht. Appelvormig betekent dat het lichaamsvet zich vooral rond de buik ophoopt. Dit is vaak bij mannen zo. Het lichaamsvet bij vrouwen zit meer rond de heupen. Dit wordt peervormig genoemd.
- Erfelijkheid: In sommige families komt hypercholesterolemie veel voor. Er wordt dan gesproken van familiaire hypercholesterolemie. In dat geval wordt het cholesterolgehalte door erfelijkheid bepaald. Medicijnen zijn vaak noodzakelijk om de kans op hart- en vaatziekten te verlagen.
- Diabetes (suikerziekte): Hypercholesterolemie komt vaker voor bij personen met diabetes. Bij diabetes is het glucosegehalte in het bloed te hoog. Als het gehalte aan glucose in het bloed te hoog is, wordt er gesproken van hyperglycemie, ook wel ‘hyper’ genoemd. Als er medicatie wordt gebruikt om dit gehalte te laten dalen, bestaat de kans dat de bloedglucose weer te laag wordt. In dat geval wordt er gesproken van een hypoglycemie, ofwel ‘hypo’. Koolhydraten uit de voeding worden in het lichaam omgezet tot glucose. Diabetespatiënten kunnen deze glucose niet goed opnemen in de lichaamscellen. Het blijft dan in de bloedbaan. De hoeveelheid glucose wordt in de bloedbaan te hoog.
- Traag werkend schildklier: Door een traag werkende schildier kan het LDL cholesterol in het bloed stijgen. De schildklier zorgt voor de afbraak van LDL cholesterol. Als de schildklier langzamer werkt, verloopt dit proces ook trager.
- Te weinig beweging: Als er te weinig bewogen wordt, kan dit nadelig zijn voor het cholesterolgehalte. Voldoende beweging laat het HDL cholesterol stijgen. Daarnaast kan beweging ook zorgen voor een gezond gewicht. Met een gezond gewicht is er minder kans op hypercholesterolemie.
- Roken: Roken verlaagt het HDL cholesterol.
- Stress: Stress kan de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten verhogen. Het zorgt niet direct voor een verhoging van het cholesterol. Mensen met stress roken en drinken over het algemeen meer. Dit zorgt wel voor een hoger cholesterolgehalte.
Symptomen hypercholesterolemie
Er zijn nauwelijks symptomen die wijzen op een verhoogd cholesterolgehalte. Dit wil zeggen dat er geen klachten merkbaar zijn. Mede hierdoor kan het gevaarlijk zijn. Een persoon kan zich fysiek fit voelen, terwijl het cholesterol erg hoog is. Ondanks dat het niet voelbaar is, zijn er factoren die de kans op hypercholesterolemie verhogen. Bijvoorbeeld overgewicht, weinig beweging en ongezonde voeding.
Of er sprake is van hypercholesterolemie kan gemeten worden door middel van bloedonderzoek waarbij het cholesterolgehalte wordt gemeten. Hiermee kan duidelijk worden hoe de cholesterolwaarden zijn. Als er een verhoogde cholesterol wordt gemeten, betekent dit dat er ook meer risico is op (slag)aderverkalking. Deze waarden worden als volgt beoordeeld:
Totaal cholesterol:
onder de 5 |
Normaal/goed |
5 tot 6,4 |
licht verhoogd |
6,5 tot 7,9 |
verhoogd |
boven de 8 |
sterk verhoogd |
Ook wordt de verhouding tussen HDL en LDL berekend. Dit wordt de cholesterolratio genoemd. Deze ratio is de beste voorspeller voor aderverkalking.
Cholesterol ratio:
onder de 4 |
zeer goed |
4 tot 5 |
normaal/goed |
boven de 5 |
verhoogd |
Voeding en hoog cholesterol
Voeding heeft veel invloed op het cholesterolgehalte. Vooral het soort vet kan het cholesterolgehalte beïnvloeden. We onderscheiden twee soorten vet: verzadigd vet en onverzadigd vet. Verzadigd vet wordt gezien als het slechte vet. Dit vet zit veel in harde boters. Onverzadigd vet wordt gezien als het gezonde vet. Dit zit vooral in de zachte, vloeibare vetten en oliën. Wanneer een vetrijk product bij kamertemperatuur vloeibaar is, bestaat het overwegend uit onverzadigd vet.
Verzadigd vet heeft negatieve invloed op het cholesterolgehalte. Het zorgt ervoor dat de lever meer LDL cholesterol gaat aanmaken. Hierdoor wordt het slechte cholesterol gehalte verhoogd. Onverzadigd vet heeft een tegengesteld effect. Dit zorgt er namelijk voor dat het HDL verhoogd. Cholesterol komt ook van nature in bepaalde voedingsmiddelen voor. Dit zijn vaak kleine hoeveelheden. Het aandeel van deze voedingsmiddelen op het cholesterolgehalte in het bloed is klein.
Naast onverzadigd vet hebben plantensterolen een positieve invloed op het cholesterolgehalte. Plantensterolen zijn stoffen in voedingsmiddelen die de opname van LDL cholesterol uit de voeding remmen. Plantensterolen komen van nature voor in een aantal plantaardige producten. Aan sommige producten worden plantensterolen toegevoegd. Bijvoorbeeld in bepaalde halvarine.
Ook voedingsvezels hebben een cholesterolverlagend effect. Voedingsvezels worden ook wel vezels genoemd. Vezels zorgen er voor dat het LDL cholesterol verlaagd wordt. Daarnaast hebben vezels een verzadigende werking. Dit betekent dat je er eerder vol door zit. Hierdoor wordt er minder gegeten en kan het bijdragen aan een gezond lichaamsgewicht.
Bepaalde nootsoorten kunnen helpen om het cholesterol te verlagen. Dit komt waarschijnlijk doordat veel noten onverzadigde vetten bevatten. Ook zijn er aanwijzingen dat knoflook het cholesterolgehalte kan verlagen.
Onderzoek hoog cholesterol
- Cholesterolverlaging door soja. Een voeding met een bepaalde hoeveelheid soja per dag kan zorgen voor een cholesterolverlaging van 10%. Dit effect werd in een onderzoek aangetoond. Overigens komt dit effect nog niet in elk onderzoek terug.
- Ongefilterde koffie kan het LDL cholesterol verhogen. Bij gefilterde koffie wordt de stof cafestol gefilterd. Cafestol is een stof die van nature in koffie voorkomt. Het kan het LDL cholesterol verhogen.
- Groene thee werkt cholesterolverlagend. Uit meerder onderzoeken blijkt dat het drinken van groene thee kan zorgen voor een cholesterolverlaging. Overigens gaat het om zeer kleine verlagingen.
- Hypercholesterolemie door minder zout. Een voeding met weinig zout wordt vaak aanbevolen. Uit een onderzoek blijkt echter dat een verlaging van zout een verhoging van cholesterol in het bloed teweeg kan brengen. Nog niet eerder is een voeding met zout gelinkt aan cholesterol. Waar de cholesterolverlaging bij weinig zout vandaan komt is nog niet duidelijk. Hier wordt verder onderzoek naar gedaan.
- Laag cholesterol verkleint de kans op dikke darmkanker. Dit hebben onderzoekers van het UMC Utrecht geconcludeerd. Overigens zijn deze resultaten tegenstrijdig met eerdere onderzoeken. Meer onderzoek naar de relatie tussen cholesterol en dikke darmkanker is dus nodig.
- De cholesterolverlagende werking van Becel pro.activ wordt in twijfel getrokken. Te grote hoeveelheden plantensterolen zouden ongezond kunnen zijn. Langdurig gebruik van plantensterolen zouden de kans op hart- en vaatziekten juist kunnen verhogen. Dit is de reden dat Becel pro.activ in Canada verboden is.
- 57% van de Nederlanders is niet op de hoogte van zijn cholesterolgehalte. In andere landen licht dat percentage lager. Behalve de Engelse, zij zijn nog minder op de hoogte van het gehalte cholesterol in hun bloed.
- Hoog cholesterol verhoogt de kans op prostaatkanker. De vorm van kanker is het meest voorkomend bij mannen. Als mannen eerder prostaatkanker hebben gehad verhoogd het tevens de kans op terugkeer van de kanker.
Externe informatie hypercholesterolemie of producten
We zijn extern onderstaande relevante boeken en producten betreffende hypercholesterolemie voor u tegengekomen:
- Uw voedingsplan. Nederlands, 88 pagina’s, DietCetera. Geeft concrete adviezen en aanwijzingen om verhoogde cholesterolwaardes tegen te gaan of te verlagen.
- De cholesterol-leugen. Auteur W. Hartenbach, Nederlands, 160 pagina’s. In dit boek veegt prof. Hartenbach de vloer aan met de heersende opvattingen over cholesterolverlaging en benadrukt hij juist de grote betekenis en de positieve invloed van cholesterol op onze stofwisseling.
- Cholesterol- En Vetarm Koken. Auteur Christine France, Nederlands, 264 pagina’s. Door het gebruik van vette voedingsmiddelen tot een minimum te beperken, vetarme ingrediënten te kiezen, grill en oven te gebruiken is het vetgehalte verminderd. Dit leidt soms tot een hoog koolhydraat- en eiwitgehalte, hetgeen niet vermeld wordt.
- Zorgboek Verhoogd Cholesterol. Nederlands, 165 pagina’s, Stichting September. Het boek is duidelijk en overzichtelijk, waardoor het als naslag gebruikt kan worden door ieder die vragen heeft met betrekking tot verhoogd cholesterol.
- Diverse producten ter beheersing van uw cholesterol.
- Heart Support is een unieke samenstelling voor hart en vaten, omdat het niet één bijzondere stof zoals rode gist rijst bevat, maar een breeds scala aan dat soort stoffen, zoals Q10, kaneel, granaatappel, gymnema sylvestre en nog veel meer, die tezamen een completere functionaliteit voor je hart en bloedvaten verzorgen. De ingrediënten zijn van hoogwaardige kwaliteit en optimaal gedoseerd.
Weten hoe en met welke voeding u hoog cholesterol kunt vermijden of kunt verlagen?
Bestel dan hieronder het door uw DietCetera diëtist uitgeschreven voedingsplan.
“Echt een hoop geleerd hiervan! Vooral welke producten ik meer zou moeten eten.”
– Tjalling De Wit
Persoonlijk voedingsplan
Product informatie
€29
Reviews
4.6 van 5 sterren
Beschrijving
In je persoonlijk voedingsplan krijg je concrete handvatten om je doelen te bereiken. Je leest wat je wel en wat je juist niet moet eten en welke gezondheidsvoordelen dit heeft. Je leert hoe je zelf een gebalanceerde maaltijd samenstelt en wat belangrijke zaken zijn om hierbij in de gaten te houden.
Persoonlijk voedingsadvies van onze diëtisten
Duidelijk maandmenu met heerlijk recepten
Praktisch tips over wat je niet en wat je juist wel kan eten
Betaalbaar e-book: €29,-