Sapkuren (sapvasten)
Sapkuren ook wel genoemd sapvasten is de meest toegepaste vorm van dieetvasten in Nederland. Veel mensen beginnen met dit sapkuur dieet als start van een gezonde leefstijl. Sapkuren houdt in dat er alleen sappen worden gedronken. Eten wordt vermeden. Dit helpt bij het afvallen. Bovendien zou het een ontgiftende werking op het lichaam hebben. Diverse klachten, zoals buikkrampen of migraine, zouden hierdoor verminderen.
Vasten is het voor een bepaalde periode geheel of gedeeltelijk niet eten en/of drinken. Mensen kunnen verschillende redenen hebben om te vasten. Een medische reden is bijvoorbeeld het nuchter zijn voor een operatie. Een bekende religieuze reden is het vasten tijdens de Ramadan. Naast medische en religieuze redenen kan vasten fungeren als dieet. Hiervan bestaan verschillende vormen: theevasten, sapvasten, sapkuren, fruitvasten, rijstvasten en sportvasten. Bij de eerste vijf vormen staat het gebruik van respectievelijk thee, sap, fruit en rijst centraal.
Hoe werkt sapkuren
In de praktijk wordt het sapkuren dieet gebruikt als ontgiftingsmiddel. Dit wordt ook wel detox genoemd. Het houdt in dat het lichaam wordt gereinigd. De huidige westerse voeding zou onder andere teveel vet, suiker, kleurstoffen en smaakstoffen bevatten. Het lichaam verwerkt deze stoffen. Hierbij ontstaan afvalstoffen en gifstoffen. De lever, nieren, huid en slijmvliezen van darmen en longen scheiden deze schadelijke stoffen uit. Bij een overmaat hopen deze stoffen zich in het lichaam op. Dit kan diverse klachten veroorzaken. Via detox kan het lichaam ontgift worden.
Via het sapkuren dieet vallen mensen af. Dit komt vooral doordat er geen voedsel wordt gegeten. Alleen drinken is toegestaan. De achterliggende gedachte is de volgende. Door niet te eten krijgt het lichaam te weinig voedingsstoffen binnen. Hierdoor ontstaan tekorten. Het lichaam gaat deze tekorten aanvullen. Hiervoor gaat het de vet- en koolhydraatreserves aanspreken. Koolhydraten vormen de belangrijkste brandstof voor het lichaam. Deze wordt als eerste verbrand. Koolhydraten bestaan uit suikers. Suikers houden vocht vast. Om die reden gaat aanspreken van de koolhydraatvoorraad gepaard met vochtverlies. Dit vochtverlies wordt vaak gezien als de oorzaak van het snelle gewichtsverlies in het begin.
Na ongeveer twee dagen niet eten beginnen de vet- en koolhydraatvoorraden op te raken. Dit resulteert in meer gewichtsverlies. De hersenen en de rode bloedcellen hebben koolhydraten en vetten nodig. Beiden kunnen zonder niet goed functioneren. Via de voeding en de eigen suikervoorraad krijgt het lichaam niet voldoende binnen. Voor de noodzakelijke brandstof wordt lichaamseiwit en spierweefsel afgebroken. Dit gebeurt ongeveer na drie dagen niet eten. Spieren verbruiken meer calorieën dan vet. Door de afbraak van spieren heeft het lichaam minder brandstof nodig. Dit betekent dat het lichaam minder voeding nodig heeft.
Bij de overstap op vast voedsel kan snel teveel worden gegeten. Mensen vallen vaak terug in de oude eetgewoonten. De overschotten slaat het lichaam op. Hierdoor kan het gewicht toenemen. Om een toename in gewicht te voorkomen, is lichaamsbeweging belangrijk. Dit verhoogt de behoefte aan brandstof. Daarnaast wordt aangeraden direct na de sapkuur over te stappen op een caloriearm dieet.
Het sapkuren dieet kan af en toe één dag of een aantal dagen achtereen worden gevolgd. Af en toe één dag kan weinig kwaad, maar heeft geen nut. Het is niet aan te raden lange sapkuren te volgen. De kans is groot dat er tekorten aan belangrijke voedingsstoffen ontstaan.
Fases sapkuren dieet:
Afbouwdagen: Het lichaam wordt voorbereid op de sapkuur. Met speciale producten worden de darmen zoveel mogelijk leeg gemaakt. Bepaalde producten worden in deze dagen vermeden.
- Dag 1: Verdeeld over deze dag wordt een speciale sap gedronken. Dit sap schijnt een reinigende werking op de maag en darmen te hebben. Naast dit sap zijn licht verteerbare maaltijden toegestaan.
- Dag 2 t/m 7: Gedurende deze dagen wordt het eten van vast voedsel vermeden. Alleen het drinken van sappen of andere dranken met weinig calorieën is toegestaan. Het lichaam gaat de nodige brandstof uit de lichaamsvoorraden halen. In deze week vindt er gewichtsverlies plaats.
- Opbouwdagen: De overstap van sapkuur naar vast voedsel gebeurt geleidelijk. Het lichaam heeft tijd nodig om aan vast voedsel te wennen. De darmen hebben een tijdje rust gehad. Deze dienen langzaam gestimuleerd te worden.
Gezondheidseffecten sapkuren dieet
Een positief aspect van het sapkuren dieet op de gezondheid is gewichtsverlies. Bij overgewicht leidt gewichtsverlies al snel tot gezondheidswinst. Bij een sapkuren dieet van zeven dagen valt iemand gemiddeld tussen de één en drie kilo af. Het snelle gewichtsverlies is effectief op de korte termijn. Op langere termijn blijkt het vaak moeilijk om het nieuwe gewicht te behouden. Diëten met minder dan 1.500 calorieën worden crashdiëten genoemd. Bij deze diëten is de kans groot dat het lichaam onvoldoende voedingsstoffen binnen krijgt.
In tegenstelling tot veel andere diëten is het geen duur dieet. Door de eenvoud is het sapkuren dieet niet ingewikkeld om te volgen. Er kan echter wel een hongergevoel optreden. Dit kan het moeilijk maken het dieet vol te houden. De sappen die gedronken worden tijdens een kuur bevatten veel vitaminen. Deze vitaminen dragen bij aan een goede weerstand. Bovendien zouden mensen zich fitter voelen. Dit effect lijkt meer te danken aan de gezondere leefstijl dan aan de sapkuur zelf.
Naast de positieve effecten kunnen er tijdens dit dieet bijwerkingen optreden. Sommige gebruikers kunnen het koud krijgen. Andere kunnen te maken krijgen met een verminderde schildklierfunctie of galstenen. Met het oog op de ontgiftende werking zouden klachten als hoofdpijn, lusteloosheid en misselijkheid kunnen ontstaan. Het is echter niet bewezen dat vasten een ontgiftende werking op het lichaam heeft. Daarnaast zou een sapkuur de stoelgang verbeteren. Ook het zuiverende effect van een sapkuur op de darmen is niet bewezen.
In een aantal situaties wordt sapvasten afgeraden:
- Zwangerschap: Er bestaat een grote kans op tekorten aan voedingsstoffen bij de foetus. Bovendien kunnen afvalstoffen van de moeder door de placenta heen. Dit is niet goed voor de ontwikkeling van de foetus.
- Bij een te laag gewicht: Door een beperkte lichaamsvoorraad kunnen er snel tekorten ontstaan. Spieren worden afgebroken omdat die lichaamseiwitten bevatten. Deze eiwitten gaan dienen als brandstof. Ook belangrijke organen bevatten eiwit. In het ergste geval kan het lichaam deze gaan afbreken. Dit zorgt ervoor dat de organen niet meer goed kunnen functioneren.
- Slecht werkende uitscheidingsorganen: Uitscheidingsorganen zijn de lever, alvleesklier, nieren, darmen en longen. Deze organen spelen een belangrijke rol in de afvoer van afvalstoffen. Bij een slechte werking van deze organen kan sapvasten schadelijk zijn. Afvalstoffen kunnen in dat geval niet worden afgevoerd. Deze stoffen hopen zich op. Dit is schadelijk voor het lichaam. Om die reden wordt bij onder andere nierziekte, diabetes (suikerziekte), hart- en vaatziekten en schildklierstoornissen sapvasten afgeraden.
- Medicijnen: Vooral veel zware medicijnen produceren gifstoffen. Het lichaam slaat deze stoffen normaal gesproken op in het vetweefsel. Op die manier kan het lichaam deze gifstoffen in kleine hoeveelheden afbreken. Tijdens vasten krimpt de vetvoorraad. Hierdoor komen grotere hoeveelheden gifstoffen vrij. In combinatie met medicatie kunnen gifstoffen de overhand krijgen. Deze gifstoffen kunnen via het bloed in organen terecht komen. Organen kunnen vergiftigd raken.
Onderzoek sapkuren
- Twee dagen vasten voor chemotherapie vergroot het effect van de chemo. Dat blijkt uit onderzoek op muizen. Vasten zorgt ervoor dat gezonde cellen beter bestand raken tegen de effecten van chemotherapie. Bijwerkingen zouden hierdoor afnemen, aldus het onderzoek. Het is nog niet bekend of ditzelfde effect ook bij mensen optreedt.
- Vasten zou gifstoffen uit het lichaam verwijderen. Dit verband is echter nog niet wetenschappelijk aangetoond.
- Er is een verband aangetoond tussen vasten en het risico op hart- en vaatziekten. Vasten zorgt voor een vermindering van het risico op hart- en vaatziekten. Bovendien verlaagt het de kans op overgewicht en diabetes. Dit zijn twee van de risicofactoren voor hart- en vaatziekten.
Externe informatie sapkuren of producten
We zijn extern onderstaande boeken en producten, betreffende vasten en/of sapkuren, voor u tegengekomen:
- Alles over vasten. Auteur Hans van Waning, Nederlands, 292 pagina’s. De auteur heeft als natuurarts een studie van vastenkuren in binnen-en buitenland gemaakt en heeft jarenlang ervaring met begeleiding van groepen en patiënten met een vastenkuur.
- Sap gezond. Auteurs Cherie Calbom & Maureen Keane, Nederlands, 300 pagina’s. Voorin staat de waarschuwing dat dit boek ter informatie is, en niet in plaats van het advies van een huisarts of diëtist mag worden gebruikt. Als je dat vooral niet vergeet, biedt het boek bruikbare dieetadviezen, die je ook zonder sapjes kunt toepassen.
- Het super sappendieet. Auteur Jason Vale, Nederlands, 224 pagina’s. In dit boek toont Jason Vale, Engelands sapjesgoeroe nummer één, hoe je op een eenvoudige, snelle en vooral gezonde manier overtollige kilo’s kunt kwijtraken door gedurende 7 dagen alleen maar versgeperste fruit- en groentesappen te drinken.
Meer weten of advies rondom afvallen?
Vanwege de grote kans op tekorten aan belangrijke voedingsstoffen hanteert DietCetera niet de methode van het vasten en sapkuren.
- Als alternatief kunt u gebruik maken van onze methodiek afvallen met weinig calorieën. Hierbij zal er geen tekort aan voedingsstoffen optreden.
- Wanneer u geïnteresseerd bent/was in vasten en sapkuren vanwege uw lichamelijke balans, dan is het voedingsplan gezonde voeding per levensfase een goed alternatief.
- Wilt u, na welk afvaldieet dan ook, stabiel op uw bereikte gewicht blijven? Dan is het voedingsplan anti JoJo (gewichtsbeheersing na afvallen) een zeer geschikt hulpmiddel.
Disclaimer voedingsdoelen
DietCetera geeft u met bovenstaande tekst slechts algemene informatie. Wij hebben deze tekst niet gericht op individuele personen en omstandigheden. Vanzelfsprekend hebben we wel getracht deze informatie zo duidelijk en correct mogelijk te omschrijven. U blijft echter zelf verantwoordelijk voor uw eigen keuzes en interpretaties. Mocht u specifieke vragen of problemen hebben dan adviseren we u contact op te nemen met uw (huis)arts, diëtist of andere deskundigen. DietCetera is niet aansprakelijk voor eventuele schade ten gevolge van het onjuist interpreteren van deze tekst.