Voeding peuter (1-3 jaar)

 
Een peuter is een kind van 1 tot en met 3 jaar. Het kind maakt een aantal belangrijke ontwikkelingen door. De motoriek gaat zich meer verfijnen. Zo kan de peuter (1-3 jaar) bewegingen beter coördineren. Bijvoorbeeld de bladzijden van een boekje omslaan en evenwichtiger lopen en rennen. Het kind wordt meestal in deze periode zindelijk en gaat meer op ontdekking uit. Daarnaast ontwikkelt de taalvaardigheid. De woordenschat en inzicht omtrent de taalregels worden groter. Zo kan het kind zinnetjes maken van een aantal woorden. De peuter (1-3 jaar) kan over dingen nadenken waar het woord nog niet van geleerd is. Vaak wordt er dan een nieuw woord bedacht. Bijvoorbeeld bloemkip voor een pauw.
 
Vanwege het gedrag van het kind in deze periode, wordt deze fase de peuterpuberteit genoemd. De peuter (1-3 jaar) is bezig met de ontwikkeling van de eigen persoonlijkheid. Grenzen worden opgezocht en het kindje wordt zelfstandiger. Dit uit zich vaak in de opmerking dat het kind graag iets zelf wil doen. Een van de bekendste kenmerken is de nee-fase. Nee zeggen is voor een kind best spannend. Maar door het oneens te zijn met de ouder laat de peuter (1-3 jaar) zien dat het een eigen persoon is. Andere kenmerken zijn: driftbuien, klieren en stemmingswisselingen. Gemiddeld eindigt de peuterpuberteit rond het begin van de kleuterfase. De kleuterfase start rond het 4e levensjaar.
 

Voeding peuter (1-3 jaar)

Vanaf de 1e verjaardag kan het kind mee-eten met de rest van het gezin. In deze periode is het belangrijk dat er gezonde eetgewoontes worden aangeleerd. Door voldoende beweging en goede voeding groeit de peuter zo gezond mogelijk op. Daarnaast is er op latere leeftijd een kleinere kans op overgewicht. Op deze manier wordt er een gezonde basis gelegd voor latere leeftijd. De maaginhoud van een peuter is relatief klein. Hierdoor moet in een klein volume een groot aanbod aan voedingsstoffen worden aangeboden. De voorkeur gaat uit naar meerdere kleine maaltijden per dag. Bijvoorbeeld: ontbijt, tussendoortje, lunch, tussendoortje en een warme maaltijd. Het is belangrijk dat de maaltijden en tussendoortjes niet teveel zout of suiker bevatten. Daarnaast is het van belang dat de peuter voldoende drinkt.
 
Over het algemeen voelen peuters goed aan wanneer ze genoeg hebben gegeten. Pas daarom op met dwingen om te eten. Maar ook met veel extraatjes aan te bieden. Anders wordt het natuurlijke honger- en verzadigingsgevoel verstoord. De kans is dan groot dat een kind meer energie binnenkrijgt dan nodig is. Uiteraard zijn er ook peuters die de hele dag door willen eten. Het is belangrijk om hier niet in mee te gaan. Kinderen die aangeleerd hebben de hele dag door te eten, leren om te eten als er gelegenheid is in plaats van te luisteren naar hun honger- en verzadigingsgevoel. Regelmaat via vaste eetmomenten en rust tijdens het eten werkt positief.
 

Richtlijn hoeveelheden voeding peuter

Er is geen vaste regel voor wat een peuter precies moet eten. De hoeveelheid kan namelijk per kind verschillend. Er zijn grote en kleine eters. Daarnaast kan een kind de ene dag meer trek hebben dan de andere dag. Bijvoorbeeld omdat er veel is buiten gespeeld. Het voornaamste is dat het kind uit alle groepen iets eet.
 
Een gezond aanbod voor peuters per dag kan bijvoorbeeld bestaan uit: volkoren- of bruinbrood, halvarine of margarine, aardappelen, rijst, pasta, peulvruchten, groente, fruit, melk(producten), kaas, vlees(waren), vis, kip, ei, vleesvervangers, vloeibare bak- en braadproducten en vocht.
 

Vitamines, mineralen en supplementen

Via een gezonde en gevarieerde voeding krijgen peuters alle vitamines, mineralen en vetten voldoende binnen. Behalve vitamine D. Kinderen in de groei hebben veel vitamine D nodig. Deze vitamine is belangrijk voor goede botten en tanden. De Gezondheidsraad raadt daarom aan om elke dag extra vitamine D te geven. De Gezondheidsraad is een wetenschappelijke en onafhankelijke organisatie. Deze organisatie adviseert de regering op het gebied van gezondheidsonderzoek en volksgezondheid. Kinderen tot 4 jaar hebben 10 microgram extra per dag nodig. Ongeacht gewone voedingsmiddelen, opvolgmelk of zuigelingenvoeding die de peuter daarnaast krijgt. Verder is het van belang dat een peuter voldoende vitamine C binnen krijgt. Vitamine C helpt bijvoorbeeld ijzer uit de voeding te halen. Dit is voor kinderen die vegetarisch eten een aandachtspunt.
 
Er zijn verschillende soorten voedingssupplementen voor kinderen op de markt. Op vitamine D na, worden er geen voedingsstoffen via supplementen aanbevolen. Voor bepaalde groepen kan een multivitamine zinvol zijn. Let er wel op dat een pilletje ter aanvulling is. Nooit ter vervanging van een maaltijd. Daarnaast is het raadzaam om altijd de verpakking te controleren op de dosering. Een langdurige overdosis van bijvoorbeeld vitamine A of D is schadelijk voor de peuter.
 

Smaken voeding peuter

Elk kind vindt weer wat anders lekker. De een houdt van aardbeien en de ander van banaan. De meeste kinderen vinden zoete en zachte smaken lekker. Bittere smaken van bijvoorbeeld groenten worden in het begin vaak niet lekker gevonden. De peuter heeft tijd nodig om te wennen aan een nieuwe smaak. Soms moet een kind wel 10 tot 15 keer iets proeven om te wennen.
 
Voor de smaakontwikkeling is het beter om maaltijden zelf te maken dan hapjes uit een potje. In het potje zijn de smaken meer vermengd en afgevlakt. Hierdoor leert de peuter minder verschillende smaken kennen. Daarnaast is de structuur van een kant en klaar hapje meestal gladder dan zelfgemaakte maaltijden. Het kindje raakt daardoor minder gewend aan de structuur van verschillende voedingsmiddelen. Ook het mondgevoel is van belang bij de smaakontwikkeling. Ook de sfeer waarin de nieuwe smaak wordt aangeboden is belangrijk. Wanneer de sfeer of de ouder ontspannen is zal het kindje meer openstaan voor de nieuwe ervaring.
 

Eetproblemen voeding peuter

Peuters eten niet altijd even gemakkelijk met de pot mee. De ene keer zal het kind zijn bordje enthousiast leegeten. De andere keer kijkt de peuter niet naar het eten om. Over het algemeen is dit onregelmatige eetgedrag normaal. Door het verzadigingsmechanisme zorgt het kind er zelf voor dat het voldoende binnenkrijgt. Wanneer de peuter dit gedrag voor een lange periode in extremen vertoont is het raadzaam om contact op te nemen met een diëtiste of huisarts. Zeker als het kind niet goed groeit of zelfs afvalt.
 
Er kunnen verschillende reden zijn waarom het kind niet wil eten:

• geen trek;
• te moe zijn;
• gemoedstoestand;
• liever willen spelen;
• het eten niet lekker vinden.

De peuter ontwikkelt een eigen willetje, dit kan voor wrijving zorgen tijdens de maaltijdmomenten. Het is begrijpelijk dat ouders zich hier aan kunnen ergeren. Het opdringen van eten of het verbieden van het toetje kan averechts werken. Het kan ook een voedselaversie veroorzaken. Een voedselaversie is het vermijden van een product door psychische redenen. Bijvoorbeeld een kind heeft een stukje kaas gegeten en moet overgeven. Waarschijnlijk heeft het overgeven een andere oorzaak. Het kind associeert de kaas echter met overgeven en zal het niet meer eten. Er zijn methodes waarop ouders de eettafelstrijd met de peuter kunnen voorkomen of beperken. De diëtist kan hierin adviseren.
 

Gebit

Eten en drinken kunnen het gebit aantasten. Om tanden en kiezen gezond te houden is het van belang dat een kind niet meer dan 7 keer per dag iets eet of drinkt. Een uitzondering is het drinken van water. Daarnaast is het belangrijk om de hoeveelheid suiker in voeding en dranken te beperken. Telkens als er iets gegeten of gedronken wordt, worden suikers omgezet in zuur. Na verloop van tijd veroorzaken deze zuren gaatjes en aantasting van het tandglazuur.
 

Beweging

Bewegen is goed voor de ontwikkeling van spieren en uithoudingsvermogen. Maar ook voor de sociale ontwikkeling in de vorm van spelletjes. Kinderen worden door voldoende beweging sterker, handiger en gezonder. Hierdoor heeft het kind minder kans om te dik te worden. Daarnaast leert een kind dat speelt makkelijker praten en andere zaken op te pikken. Motiveer de peuter zoveel mogelijk. Bijvoorbeeld met lopen, buitenspelen, traplopen of door het kind mee te laten doen met eenvoudige taken.
 

Onderzoek voeding peuter

• Jonge kinderen bewegen tegenwoordig steeds minder door computerspelletjes spelen, minder speelruimte, televisie kijken en “wandelen” in de wandelwagen.
• Uit de Eet Compleet Test blijkt dat kinderen te weinig groente, vitamine en ijzer binnenkrijgen. Het onderzoek is uitgevoerd bij peuters op kinderdagverblijven door heel Nederland.
• Uit Belgisch onderzoek blijkt dat peuters steeds later zindelijk worden. Ouders stellen de zindelijkheidstraining langer uit. Nog maar 40 tot 60% van de 3 jarigen gaat naar de wc. De rest draagt nog een luier.
• Veel moeders onderschatten het gewicht van hun kind. Een groot aantal is zich niet bewust dat de peuter te zwaar is voor zijn leeftijd. dit werkt overgewicht in de hand.
• Volgens wetenschappers zijn peuters die hun middagslaapje overslaan ongelukkiger, gestresster en hebben een groter risico op levenslange emotionele problemen.
• Uit onderzoek van het Erasmus Medisch Centrum blijkt dat peuters vaker gedragsproblemen vertonen door langer dan 1 uur per dag tv te kijken. Dit uit zich in overactief gedrag, agressie, ongehoorzaamheid en concentratieproblemen.

Externe informatie voeding peuter of producten

We zijn extern onderstaande boeken, betreffende voeding peuter (1-3 jaar), voor u tegengekomen:

• Alles over goed eten en bewegen met baby en peuter. Voedingscentrum, Nederlands, 96 pagina’s. Alles over eten en bewegen met 0-4 jarigen. Er is een duidelijke onderverdeling gemaakt in de leeftijdsgroepen binnen de leeftijd van 0-4 jaar, zodat je makkelijk je informatie kunt terugvinden.
• Gezond eten voor baby’s en peuters. Auteurs Anne Sheasby & Jill Scott, Nederlands, 125 pagina’s. Kookboek met recepten voor warme hapjes voor baby’s en peuters, verdeeld naar leeftijdsgroepen: 4-6 maanden, 6-9 maanden, 9-12 maanden en 1-5 jaar.
• Het Albert Heijn assortiment babyvoeding vanaf 12 maanden, ook digitaal te bestellen.
• Je Peuter, voeding en verzorging, sociale, motorische- en taalontwikkeling, de sociale omgeving van je peuter, medisch abc. Auteurs Hilde Marx & Magteld Westpalm van Hoorn, Nederlands, 319 pagina’s. Dit boek bevat duidelijke taal, helder geschreven uitleg over waarom je kind wel, of niet, iets doet.
• Jammie jammie. Auteur Jane Clarke, Nederlands, 240 pagina’s. Het boek behandelt de eetgewoontes en -behoeften van baby’s tot en met peuters: van borst- en/of flesvoeding tot het beginnen met vaste voeding en uiteindelijk het ‘met de pot mee-eten’.

Terug