Multivitaminen

 
Multivitaminen worden ook wel omschreven als vitaminesupplementen, voedingssupplementen of multisupplementen. Het bestaat uit samengestelde voedingsstoffen. Een supplement wordt gebruikt als aanvulling op de normale voeding. Dit kan zijn in de vorm van een (bruis)tablet, poeder, drankje of druppels. De term “multi” staat voor “meer” of “meerdere”. Dit betekent dat in het supplement meerdere voedingsstoffen zoals vitaminen zitten. Het gebruik van vitamines in een supplement ontstond pas vanaf de 20e eeuw. “Vita” staat voor leven. En “amines” staat voor stikstof. Toen alle verschillende vitamines bekend waren, bleken niet alle vitamines stikstof te bevatten. De naam werd toen al overal gebruikt en bleef dus onveranderd. Overigens komen in multisupplementen niet alleen vitamines voor. Maar ook mineralen en bioactieve stoffen. Bioactieve stoffen zijn voedingsstoffen die een gezondheid bevorderende werking kunnen hebben, maar niet essentieel zijn voor het lichaam.
 
Multivitaminen gebruik is in de afgelopen tientallen jaren sterk toegenomen. Dit komt omdat mensen steeds meer invloed willen uitoefenen op hun gezondheid. De stijgende lijn wat betreft het slikken van supplementen stagneerde tot enkele jaren geleden. Op dit moment is het gebruik ervan op zijn retour. De variatie aan multisupplementen is in de loop van de jaren steeds groter geworden. Ze worden verkocht in supermarkten, drogisterijen, apotheken, natuurvoedingswinkels en ook veel via internet. Bekende merken van multivitaminen zijn onder andere Supradyn, Dagravit, Centrum en Davitamon. Multivitaminen zijn geen geneesmiddelen. Ook al zien de tabletten of capsules er soms wel zo uit. Een multisupplement kan een ziekte of aandoening nooit helemaal voorkomen of genezen.
 

Natuurlijke of synthetische multivitaminen

De voedingsstoffen in een multisupplement worden meestal op een synthetische wijze geproduceerd. Dit wil zeggen dat het niet afkomstig is uit natuurlijke producten, maar kunstmatig wordt gemaakt. Dit heeft overigens nauwelijks invloed op het effect in het lichaam en kan dus veilig worden gebruikt. Bepaalde vitaminen, zoals vitamine B11, kunnen zelfs beter worden opgenomen uit supplementen dan uit normale voeding. Maar andersom kunnen sommige vitaminen uit de normale voeding weer beter opgenomen worden dan uit supplementen. Een voorbeeld daarvan is vitamine E.
 

Etiket multivitaminen

Op het etiket van een multisupplement staat vaak een lange lijst aan vitamines, mineralen en bioactieve stoffen. Hieronder wordt een voorbeeld gegeven van een dergelijk etiket:

Ingrediënten	Hoeveelheid	ADH
Vitamine C	135 mg	165%
Vitamine B1	1 mg	100%
Vitamine D	8 µg	150%
Niacine	25 mg	140%
Calcium	500 mg	70%
IJzer	20 mg	140%

Onder ingrediënten vallen alle stoffen die aanwezig zijn in het supplement. De hoeveelheid wordt veelal aangegeven met “mg” of “µg”. “mg” staat voor milligram. Eén milligram is 0,001 gram. “µg” staat voor microgram en is 0,000.001 gram. Met andere woorden, dit zijn hele kleine hoeveelheden. De term ADH staat voor Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid. Deze hoeveelheden worden aanbevolen voor gezonde personen. Als een ingrediënt een ADH van 100% heeft, wil dat zeggen dat er voor die dag voldoende inname is. Voor sommige groepen kan overigens een andere ADH gelden. Bijvoorbeeld bij zieken, zwangeren of vrouwen die borstvoeding geven.
 

Teveel multivitaminen

Personen die dagelijks een multivitamine gebruiken dienen oplettend te zijn op een overdosis. Bij te veel inname kunnen sommige vitaminen schadelijk zijn. Vitamine A is daar een voorbeeld van. Te veel vitamine A kan vergiftigend werken en voor klachten als duizeligheid, hoofdpijn en vermoeidheid zorgen. Voor zwangeren kan te veel vitamine A schadelijk zijn voor het ongeboren kind. Ook vitamine B6 is een vitamine waarvan te veel binnen kan komen. Langdurig gebruik van hoge doseringen vitamine B6 kan leiden tot afwijkingen aan het zenuwstelsel. Dit kan klachten als geheugenverlies en pijn in armen en benen veroorzaken.
 
Andere vitaminen en mineralen die bij te hoge dosis schadelijk kunnen zijn: Vitamine D, calcium, zink, magnesium, jodium, koper, en selenium. Let daarom altijd goed op het etiket van een multisupplement, en met name op de ADH. Wanneer de ADH een waarde van boven de 100% aangeeft, kan dit bij langdurige inname voor een overdosis zorgen.
 

Effecten op de gezondheid van multivitaminen

Veel mensen gebruiken een multivitamine. Dit wordt gedaan ter bevordering van de gezondheid, verbeteren van de weerstand of om meer energie te krijgen. Er wordt weleens gezegd: “neem extra vitaminen als de R in de maand zit”. In de herfst en wintermaanden hebben veel mensen een verminderde weerstand. Griep en verkoudheid komen in deze periode dan ook veel voor. Een verbeterde weerstand is dan natuurlijk fijn. Maar helpt een multisupplement hier nu echt bij? Het voedingscentrum vindt dat een voedingssupplement niet nodig is, mits er gezond en gevarieerd wordt gegeten. Het Voedingscentrum verstrekt aan consumenten wetenschappelijk onderbouwde en onafhankelijke informatie over een gezonde, veilige en meer duurzame voedselkeuze.
 

Gezondheidsclaims op multivitaminen

Op veel multivitaminen staat een gezondheidsclaim. Een voorbeeld van een gezondheidsclaim is “Draagt bij aan vermindering van vermoeidheid”. Sinds 2006 mogen gezondheidsclaims niet zomaar op een verpakking geplaatst worden. Voordat een claim op een verpakking geplaatst mag worden, wordt het gekeurd door de EFSA. De EFSA staat voor European Food Safety Authority. Deze organisatie zier erop toe dat alleen wetenschappelijk bewezen claims op verpakkingen geplaatst mogen worden. Wanneer er nu een claim op een multisupplement staat, kan er vanuit gegaan worden dat deze klopt. Het blijft echter wel belangrijk om goed te lezen wat er staat.

 

Voor wie kan een multisupplement nuttig zijn?

Voor specifieke groepen is een multisupplement aanbevolen:

• Ouderen: Ouderen zijn vaak vatbaarder voor bacteriën en infecties. Voldoende vitaminen is daarom belangrijk. Ook is er vaak een verhoogde behoefte aan vitamine B12 en vitamine D.
• Zwangeren en vrouwen die zwanger willen worden: Zij hebben een verhoogde behoefte aan foliumzuur en vitamine D.
• Zieken: Zieke personen zijn soms moeilijk in staat om voldoende te eten. Dit kan komen door bijvoorbeeld misselijkheid. Er komen dan te weinig voedingsstoffen binnen.
• Veganisten: Door het vermijden van dierlijke producten is een supplement met vitamine B12 en ijzer aanbevolen.
• Onvoldoende of ongezonde eters: Als er onvoldoende of ongezond wordt gegeten, kan een multisupplement handig en nuttig zijn. Toch heeft gezond en gevarieerd eten altijd de voorkeur. Een multisupplement alleen kan nooit voldoen aan alle benodigde voedingsstoffen. Het dient daarom ook niet te worden gezien als een vervanging van normale voeding, maar als aanvulling.
• Rokers: Roken verminderd de weerstand. Hierdoor zijn rokers vatbaarder voor bijvoorbeeld infecties. Vooral voldoende vitamine C is voor deze groep belangrijk.
• Overmatig alcoholgebruikers: Aan alle vitaminen en mineralen is een verhoogde behoefte. Maar vooral vitamine B1 en vitamine B6.

Onderzoek multivitaminen

• Het aantal mensen dat een multisupplement gebruikt, is in 2012 sterk gedaald. Het aantal volwassenen dat dagelijks een supplement slikt, nam af van 41% naar 35%. De verwachting is dat deze trend nog een tijdje zal doorzetten. Er zijn twee redenen hoofdzakelijk verantwoordelijk voor deze daling. De economische crisis en het wantrouwen in multisupplementen. Door de economische crisis hebben mensen minder geld te besteden. Multisupplementen zijn één van de dingen waar op wordt bespaard. Daarnaast zijn er recentelijk onderzoeken geweest die het nut van een multisupplement in twijfel hebben getrokken. Zo zou het structureel gebruiken van een supplement de kans op bijvoorbeeld griep mogelijk niet verkleinen.
• Vitaminesupplementen zorgen ervoor dat mensen meer gaan roken. Door het gebruik van voedingssupplementen ontstaat bij rokers het gevoel “gezond bezig te zijn”. Dit zou een vrijbrief zijn om meer te roken, of in ieder geval niet te minderen. Dit zou komen doordat rokers het gevoel hebben beschermd te worden tegen bijvoorbeeld kanker. Vitaminesupplementen kunnen de negatieve effecten van roken op de gezondheid niet verminderen.
• Hoge doseringen vitaminesupplementen zijn ongezond. Het dagelijks slikken van één of meerder vitaminesupplementen wordt vaak als gezond gezien. Toch hebben wetenschappers uit Kopenhagen nu aangetoond dat dat juist niet zo is. Vooral een te hoge inname van vitamine A kan schadelijk zijn voor de gezondheid. Ook veel inname van antioxidanten uit supplementen is schadelijk. Daarbij blijkt het gebruik van supplementen met antioxidanten juist een negatief effect te hebben op hart- en vaatziekten. Vitaminen, mineralen en antioxidanten uit groenten en fruit zijn overigens wel gezond. Hiervan kan niet te veel worden gegeten.
• Het is beter om een kiwi te eten dan een supplement te gebruiken voor voldoende vitamine C. Een kiwi bevat een grote hoeveelheid vitamine C. Uit onderzoek blijkt nu dat de vitamine C uit een kiwi vijfmaal zo goed door het lichaam wordt opgenomen, dan uit een supplement.

Externe informatie multivitaminen of producten

We zijn extern onderstaande boeken en producten, betreffende multivitaminen, voor u tegengekomen:

• Supplementen onder de loep. Auteur Brian Clement, Nederlands, 216 pagina’s. Dit boek helpt u de weg te vinden in het enorme aanbod van vitaminen en mineralen. Het laat zien hoe u, bijvoorbeeld door de informatie op de etiketten, de plantaardige supplementen kunt onderscheiden van synthetische. Kies de juiste supplementen voor een optimale gezondheid.
• Fit met Voedingssupplementen. Auteurs Gert E. Schuitemaker & Toine de Graaf, Nederlands, 384 pagina’s. Boek over de orthomoleculaire voedingsleer. Er wordt uitgebreid uiteengezet waarom en welke voedingssupplementen wij nodig hebben naast een optimaal voedingspatroon en hoe dat optimale voedingspatroon (gebaseerd op het “oerdieet“) eruit zou moeten zien.
• Compendium dieetproducten en voedingssupplementen 2015. Naslagwerk met informatie over voedingswaarde, samenstelling, eigenschappen en toepassing in voedings- en dieetadviezen van industrieel bereide dieetproducten en voedingssupplementen die in Nederland te koop zijn.
• Gezond met voedingssupplementen. Auteur Gert E. Schuitemaker, Nederlands, 305 pagina’s. Dit pleidooi voor het gezond ouder worden door het nemen van voedingssupplementen is het waard om kennis van te nemen.
• Multivitamine bij Topvitamins.nl.
• Premium Multi Complex bevat optimale (hoge) doseringen van alle vitaminen, mineralen én antioxidanten. De kwaliteit is hoog omdat er uitsluitend organische vormen gebruikt worden, die zorgen voor de meest optimale opname en werking voor je lichaam. Perfecthealth.nl behoort tot de beste leveranciers van voedings- en vitaminesupplementen in Nederland en is gespecialiseerd in het toepassen van voedingssupplementen in een therapeutische omgeving.

Terug