Fruitarisme
Fruitarisme is een vergaande vorm van veganisme. Behalve dierlijke producten worden ook producten waarvoor een plant is beschadigd uitgesloten. De kans op tekorten is groot. Veganisten gebruiken geen dierlijke producten. Bovendien gebruiken veganisten geen producten waar dierlijke bestanddelen in zijn verwerkt of die op dieren zijn getest. Over het algemeen hanteren fruitariërs dezelfde manier van eten. Fruitariërs gaan echter een stap verder betreffende de voeding. Fruitariërs eten geen producten waarvoor een organisme (plant of dier) gedood of beschadigd is. De voeding bestaat hoofdzakelijk uit vruchten, noten en zaden. Meestal worden deze rauw gegeten. Vaak eten fruitariërs veganistisch, maar zijn ze niet perse veganistisch. Op andere vlakken kunnen ze namelijk wel dierlijke producten gebruiken. Bijvoorbeeld verzorgingsproducten, kleding of andere materialen met dierlijke bestanddelen. Fruitarisme wordt ook wel fruitisme of fructarisme genoemd.
Het fruitarisme kent verschillende stromingen:
- Rauw fruitarisme: De voedingsmiddelen worden in de natuurlijke vorm, oftewel rauw, gegeten. Het merendeel van de granen en noten worden niet gegeten. Veelal dienen deze namelijk eerst gebakken of gebrand te worden voordat ze eetbaar zijn. In Nederland worden mensen die rauw fruitarisch eten rauwariërs genoemd. Dit woord is afkomstig van het Engelse raw-foodist.
- Orthodox fruitarisme: Alleen het vruchtvlees van pitvruchten wordt gegeten. Granen, noten en zelf (planten)zaden worden niet gebruikt. In de ogen van orthodoxe fruitariërs zijn zaden potentiële nieuwe planten. Daarom zien ze af van fruit dat nauwelijks zonder zaden te eten is. Bijvoorbeeld aardbeien, bananen, bessen, kiwi’s en vijgen. In de praktijk komt deze vorm zeer weinig voor.
- Verruimd fruitarisme (vruchtarisme of vruchtisme): Alle vruchten en eetbare pitten en zaden worden gegeten. In de natuur groeien slechts enkele pitten en zaden uit tot een plant. Volgens vruchtariërs kunnen deze op een andere manier worden verspreid. Bovendien worden er geen organismen gedood of beschadigd door het eten van pitten en zaden. Volgens vruchtariërs is potentieel leven nog geen (beginnend) leven. Het verruimd fruitarische dieet is dus voedzamer dan andere vormen van fruitarisme.
- Vivisme: Voor de voedingsmiddelen worden helemaal geen organismen gedood, zelfs geen microben. Microben zijn te klein om met het blote oog te zien. Bacteriën en schimmels (gisten) zijn microben. Geconserveerde en gedroogde vruchten zijn taboe, alsmede vruchtendrank en –limonade. Tijdens de bereiding worden deze verhit, waardoor aanwezige microben worden gedood of uitgeschakeld.
- Eco-fruitarisme: De voedingsmiddelen zijn zoveel mogelijk ecologisch en klimaatneutraal. Ecologische voedingsmiddelen voldoen aan bepaalde eisen op het gebied van natuur en milieu. Daarnaast zouden deze gezonder zijn en minder of geen chemische middelen bevatten. Klimaatneutrale voedingsmiddelen zijn over een kleine afstand getransporteerd. Zo richtten ze weinig schade aan natuur en milieu aan.
- Lacto-(ovo-)fruitarisme: Lacto-fruitariërs hebben dezelfde principes als fruitariërs, maar eten ook melk(producten). Lacto-ovo-fruitariërs hebben dezelfde principes als lacto-fruitariërs, maar eten ook eieren. De producten moeten wel op diervriendelijke wijze zijn verkregen.
In deze stromingen zijn meer varianten te onderscheiden. Geen fruitariër is hetzelfde. Sommigen gebruiken de plantkundige definitie van vrucht en eten ook peulvruchten, zoals bonen en erwten. Andere vruchten die over het algemeen niet zo worden gezien zijn: aubergine, komkommer, paprika, tomaat, noten en zaden. Anderen nemen rauwe groenten, gedroogd fruit, noten, honing en olijfolie of chocolade op in hun dieet.
Geschiedenis fruitarisme
Sommige fruitariërs geloven dat het oorspronkelijke dieet van de mensheid bestond uit fruit. Dat wordt gebaseerd op Bijbelse vertellingen over Adam en Eva (Genesis 1:29). Een terugkeer naar een Eden-achtig paradijs zou een eenvoudig leven en een holistische benadering van gezondheid en voeding vereisen. Een holistische benadering houdt in dat lichaam en geest als een geheel worden gezien en als zodanig worden behandeld. Sommige fruitariërs willen het doden van levensvormen, met inbegrip van planten, voorkomen. Sommige fruitariërs zeggen dat het eten van bepaalde soorten fruit de moederplant een plezier doet. Ze redeneren dat vlezige vruchten zijn ontwikkeld om door dieren gegeten te worden om zo zaden te verspreiden. De motieven voor een fruitarische leefstijl zijn verschillend. Voor de een telt het welzijn van de natuur. Voor de ander telt de gezondheid. Soms kiezen mensen ervoor vanwege het geloof, de levensovertuiging of het milieu.
In de film Notting Hill (1999) wordt de spot gedreven met fruitariërs. Een citaat uit de film: “Wij geloven dat fruit en groente gevoelens hebben, dus we vinden koken wreed.” Over het algemeen is dit niet de manier waarop fruitariërs tegen deze voedingswijze aankijken.
Fruitarische voeding
Een fruitarische voeding kenmerkt zich door het vermijden van dierlijke producten. Dierlijke producten zijn vlees en vis, maar ook producten afkomstig van een dier. Bijvoorbeeld eieren, zuivel en honing. Daarentegen wordt er plantaardig gegeten. Plantaardige producten bevatten over het algemeen veel vitamines, mineralen en vezels. Deze voedingsstoffen zijn belangrijk voor een gezond lichaam. Vezels worden ook wel voedingsvezels genoemd. Ze zorgen onder andere voor een goede weerstand. Een goede weerstand maakt het lichaam weerbaar tegen bacteriën en virussen. Veel veganisten gebruiken naast hun voeding een supplement. Supplementen zijn voedingsmiddelen in de vorm van capsules, dranken, druppels, pillen of poeders. Deze worden veelal gebruikt als aanvulling op de dagelijkse voeding. Vaak bevatten ze een of meer kunstmatig verkregen vitamines of mineralen. Het gebruik van een supplement kan een tekort aan bepaalde voedingsstoffen voorkomen. Wanneer dierlijke producten worden vermeden, kan namelijk een tekort aan bepaalde voedingsstoffen ontstaan.
Mogelijke tekorten door fruitarisme
Het gaat om:
- Vitamine B12: Vitamine B12 komt uitsluitend voor in dierlijke producten. Wanneer er geen supplement wordt gebruikt, is de kans op een tekort groot. Een vitamine B12 tekort kan verschillende problemen veroorzaken. Bijvoorbeeld een gebrek aan eetlust, vermoeidheid of aantasting van het zenuwstelsel.
- Eiwit: Eiwit komt veel voor in dierlijke producten. De voedingsstof wordt gebruikt als bouwsteen voor het lichaam. Door onvoldoende eiwit te eten kan afbraak van spierweefsel plaatsvinden. Spierweefsel is namelijk opgebouwd uit eiwit.
- IJzer: Vlees is een belangrijke bron van ijzer. Onvoldoende ijzer in het eetpatroon kan bloedarmoede veroorzaken. Bloedarmoede kan klachten veroorzaken, zoals duizeligheid, hoofdpijn en vermoeidheid. Overigens komt ijzer ook in andere voedingsmiddelen voor, zoals brood en bepaalde groenten.
- Vitamine B1: Deze vitamine is voornamelijk belangrijk voor de energievoorziening van het lichaam. Daarnaast zorgt de vitamine voor een goede functie van de hartspier en het zenuwstelsel. Een tekort kan concentratieproblemen en geheugenverlies veroorzaken.
- Vitamine B2: Deze vitamine is ook belangrijk voor de energievoorziening van het lichaam. Een tekort kan ontstekingen van de huid veroorzaken.
- Vitamine D: Deze vitamine is voornamelijk belangrijk voor sterke botten. Daarnaast heeft de vitamine een positief effect op de weerstand. Van nature komt de voedingsstof voor in vette vis. Soms wordt het toegevoegd aan bepaalde voedingsmiddelen. Onder invloed van zonlicht kan de huid vitamine D aanmaken.
- Calcium: Calcium komt vooral voor in melk(producten). De voedingsstof is voornamelijk belangrijk voor sterke botten. Onvoldoende calcium in het eetpatroon verhoogt de kans op botontkalking. Botontkalking wordt ook wel osteoporose genoemd. De botten zijn dan breekbaarder.
- Zink: Zink komt voor in veel verschillende voedingsmiddelen. De voedingsstof is voornamelijk belangrijk voor een goede stofwisseling. Onvoldoende zink kan onder andere afwijkingen van de huid, de slijmvliezen en het skelet veroorzaken.
- Omega 3: Hoewel weinig omega 3 geen problemen veroorzaakt, is de voedingsstof wel nuttig. Voldoende inname van omega 3 zou de kans op hart- en vaatziekten verkleinen. De voedingsstof is voornamelijk bekend door het positieve effect op de hersenfunctie.
Voor een fruitariër is het belangrijk om te letten op de hoeveelheid voedingsstoffen die binnenkomen. Een tekort kan een gevaar vormen voor de gezondheid.
Gezondheid fruitariërs
De kans is groot dat fruitariërs minder last hebben van overgewicht. Welvaartsziekten, zoals diabetes (suikerziekte) en hart- en vaatziekten zullen minder voorkomen. Bovendien verhoogt de consumptie van veel (rood) vlees de kans op darmkanker. Fruitariërs ontlopen deze risico’s.
Voedingskundigen achten het onverstandig om langdurig een fruitarisch dieet te volgen. Fruitarisme is strenger dan veganisme en zelfs rauw veganisme. Een fruitarisch dieet kan veel tekorten veroorzaken. Vooral tekorten aan vitamine B12 en ijzer komen veel voor. Het is noodzakelijk om de ontbrekende voedingsstoffen aan te vullen met een supplement. In supplementen komen over het algemeen geen dierlijke bestanddelen voor. Daarnaast leiden voedselbeperkingen tot honger, trek, voedselobsessie, sociale stoornissen en sociaal isolement.
Fruitarisme is niet geschikt voor jongeren en totaal ongeschikt voor kinderen. Het brengt de groei en ontwikkeling in gevaar. Een fruitarisch dieet veroorzaakt ernstige ondervoeding, bloedarmoede en tekorten aan eiwitten, ijzer, calcium, essentiële vetzuren, vezels en een groot aantal vitaminen en mineralen. Meerdere kinderen zijn overleden als gevolg van een fruitarisch dieet. Inmiddels zijn een aantal kinderen bij hun ouders weggehaald, omdat zij alleen fruit te eten kregen.
Fruitarisch dieet
Anne Osborne heeft jarenlang alleen fruit gegeten en heeft ook haar kinderen opgevoed met een dieet van fruit. Zij heeft het boek Fruitarianism: The Path to Paradise geschreven. In het boek beschrijft zij haar ervaringen met een fruitarisch dieet.
Osborne vindt het belangrijk om fruit van de hoogste kwaliteit te eten, want fruit is het enige dat wordt gegeten. Zij is van mening dat fruit alles kan bieden om het lichaam gezond te houden, als het fruit van uitstekende kwaliteit is. Osborne vestigt de aandacht op calciumrijke vruchten, zoals vijgen en sinaasappels, en ijzerrijke vruchten, zoals pruimen, watermeloen, dadels, rozijnen en abrikozen. Zij erkent dat een dieet van fruit weinig mineralen kan bevatten, tenzij het bestaat uit wild, biologisch fruit van topkwaliteit. In deze situatie zou de oplossing zijn om de kwaliteit van het fruit te verbeteren of groene groenten aan het dieet toe te voegen. Ze gelooft dat groene groenten een rol kunnen spelen bij de genezing en het welzijn en stelt dat als iemand groene groenten in hun natuurlijke staat kan waarderen, dan zijn ze waarschijnlijk goed voor iemand. Osborne beschouwt beweging als een belangrijke factor van het dieet.
Osborne beveelt met name appels, sinaasappels, blauwe bessen, meloen, durian (stinkfruit), chocolade zapote, kiwi, longan, ananas en granaatappel aan.
Een voorbeelddagmenu van het fruitarisch dieet van Osborne ziet er als volgt uit:
- Ontbijt: Watermeloen
- Tussendoor: Cantaloupe
- Lunch: Druiven
- Tussendoor: Mango
- Diner: Bananen
Voordelen fruitarische voeding
- Meer dan vijf porties fruit per dag eten wordt geassocieerd met een verminderd risico op kanker.
- Het eten van fruit is goed voor het milieu.
- De voedselbereiding is eenvoudig.
- Fruit is goed verteerbaar.
Nadelen fruitarische voeding
- Fruitarische voeding veroorzaakt een tekort aan belangrijke vitamines en mineralen, waaronder vitamine B12, vitamine D, calcium en ijzer.
- Fruitarische voeding voorziet niet in voldoende eiwitten of essentiële vetten.
- Het kan veel geld kosten om grote hoeveelheden fruit te kopen.
- Veel fruit eten is niet erg aantrekkelijk in een koud klimaat.
- Een fruitarische leefwijze kan sociaal vervreemdend werken. Men eet anders dan de omgeving. De omgeving kan de eetgewoonten als vreemd ervaren.
Onderzoek fruitarisme
- Een korte termijn studie uit 1971 beschreef hoe de glucosetolerantie verbeterde door een fruitarisch dieet. De glucosetolerantie is de mate waarin het lichaam glucose kan verwerken. Glucose is een voedingsstof die belangrijk is voor de energievoorziening van het lichaam. Een goede glucosetolerantie verkleint de kans op suikerziekte (diabetes). Bovendien vermindert ze reeds aanwezige diabetesklachten.
- Dezelfde onderzoekers zetten een aantal mensen met overgewicht op een fruitarisch dieet. De voeding zorgde voor een daling van het lichaamsgewicht naar een – theoretisch gezien – ideaal gewicht. Dat is niet verwonderlijk, aangezien fruit relatief weinig calorieën bevat ten opzichte van andere voedingsmiddelen.
- Fruit heeft een positief effect op het cholesterol in het bloed. Cholesterol is een vetachtige stof die aanwezig is in twee vormen: goed (HDL) cholesterol en slecht (LDL) cholesterol. Mensen die regelmatig fruit eten hebben meer goed cholesterol en minder slecht cholesterol in hun bloed. Een goede cholesterolwaarde verlaagt de kans op hart- en vaatziekten.
Externe informatie fruitarisme of producten
We zijn extern onderstaande boeken, betreffende fruitarisme, voor u tegengekomen:
- Discovering Eden Fruitarianism – An Autobiography – Volume One. Auteur Mango Wodzak, Engels, 344 pagina’s.
- Destination Eden; Fruitarianism Explained. Auteur Mango Wodzak, Engels, 272 pagina’s. This book is about the important role fruit must play in shaping the future of the earth.
Disclaimer voedingsdoelen
DietCetera geeft u met bovenstaande tekst slechts algemene informatie. Wij hebben deze tekst niet gericht op individuele personen en omstandigheden. Vanzelfsprekend hebben we wel getracht deze informatie zo duidelijk en correct mogelijk te omschrijven. U blijft echter zelf verantwoordelijk voor uw eigen keuzes en interpretaties. Mocht u specifieke vragen of problemen hebben dan adviseren we u contact op te nemen met uw (huis)arts, diëtist of andere deskundigen. DietCetera is niet aansprakelijk voor eventuele schade ten gevolge van het onjuist interpreteren van deze tekst.