Astma en voeding

 
Astma en voeding geeft hulp bij het verlichten van de astma klachten. Astma is een chronische longziekte. Chronisch betekent dat het blijvend is. Vooralsnog is het niet te genezen. Bij astma zijn de luchtwegen in de longen overgevoelig voor bepaalde prikkels. Hierdoor raken de luchtwegen van neus, keel en longen iets ontstoken. Een ontsteking aan de longen is niet te verwarren met een longontsteking. Bij een longontsteking zijn de longen ontstoken door een bacterie. Bij astma wordt de ontsteking echter veroorzaakt door bepaalde prikkelende stoffen. De ontsteking zorgt ervoor dat de luchtwegen vernauwd raken. Hierdoor kan er minder lucht doorheen. Op die manier kan de lucht in de longen onvoldoende worden ververst. Dit maakt ademen moeilijker en veroorzaakt klachten. Astma hoeft echter niet constant klachten te geven. Er kunnen periodes zijn waarbij er geen of weinig klachten optreden. Op andere momenten kunnen de klachten weken tot maanden aanwezig blijven. In Nederland hebben ruim 500.000 mensen astma. Dit zijn over het algemeen meer vrouwen dan mannen. In totaal zijn er ongeveer 115.000 kinderen astmatisch.
 

Astma soorten

Astma is onder te verdelen in verschillende vormen. De vormen verschillen van elkaar in de manier waarop klachten worden veroorzaakt. Het komt vaak voor dat iemand meerdere vormen heeft.

• Allergisch astma: Dit is een veelvoorkomende vorm. Prikkels die bij deze vorm een allergische reactie kunnen veroorzaken zijn: stuifmeel, huisstofmijt, dierlijke huidschilfers, bepaalde voedingsstoffen of bestanddelen van medicijnen et cetera. Op welke prikkel(s) iemand allergisch reageert en in welke mate verschilt sterk per persoon.
• Intrinsiek astma: Een andere benaming voor deze vorm is niet-allergisch astma. De klachten worden veroorzaakt door niet-allergische stoffen. Voorbeelden zijn: uitlaatgassen, rook, benzine, parfum, schoonmaakmiddelen en bepaalde weersomstandigheden. Hierbij valt te denken aan kou, mist en een vochtige lucht.
• Inspanningsastma: Bij deze vorm kan iemand het benauwd krijgen door het leveren van inspanning. Beweging, stress en emoties kunnen voor het lichaam zeer inspannend zijn. Inspanningsastma treedt vooral op wanneer iemand snel in beweging komt. Andere factoren die een rol spelen zijn temperatuur en de luchtvochtigheid. Vooral koude en vochtige lucht kunnen klachten veroorzaken.
• Ernstig astma: Deze vorm is met medicatie moeilijk te behandelen. Hierdoor kunnen er veel klachten optreden. Gelukkig komt deze vorm van astma het minst vaak voor.

Oorzaken en symptomen astma

De meest kenmerkende symptomen van een astma aanval zijn:

• Benauwdheid: Door prikkeling produceren de slijmvliezen in de neus en longen meer slijm dan normaal. Dit vastzittend slijm veroorzaakt benauwdheid. Dit kan soms erg beangstigend zijn. In principe is het niet gevaarlijk. Er zijn medicijnen die bij benauwdheid verlichting kunnen geven. Ook het vrijer ademen door strakke kleding te vermijden, kan helpen.
• Hoesten: Dit is een normale reactie van het lichaam. Hiermee zorgt het lichaam ervoor dat slijm loskomt, uitgespuugd of doorgeslikt kan worden. Tijdens het hoesten kan er dus soms wat slijm mee komen.
• Piepende ademhaling: Dit wordt veroorzaakt doordat de luchtwegen zich vernauwen. Hierdoor kan er minder lucht doorheen. Een variant op piepend ademhalen, kan een raspend of zagend geluid zijn. Dit treedt vooral overdag op als de neus of keel dicht zit.
• Kortademig: Kortademig betekent dat iemand de neiging heeft om naar lucht te happen. Dit ‘hijgen’ treedt ook op als iemand snel buitenadem is.
• Vermoeidheid: Bij astma kost ademhalen soms meer energie.

Het verschilt per persoon in welke mate bovenstaande klachten optreden. Dit kan variëren van licht tot levensbedreigend. In het geval van een levensbedreigende situatie krijgt iemand weinig tot geen lucht meer. Een levensbedreigende situatie komt echter niet vaak voor. Astma kan zich op elke leeftijd ontwikkelen. In veel gevallen ontstaat het in de kindertijd. Waarom de één wel astma krijgt en de ander niet, is vooralsnog onduidelijk. Er zijn wel een aantal factoren die een rol spelen:

• Erfelijkheid: De kans is 50% als één van beide ouders astmatisch of allergisch is. De kans is 70% wanneer beide ouders astma of een allergie hebben. Bij een kind met ouders zonder astma of allergische aanleg is de kans slechts 5 tot 10%.
• Allergie: Wie een allergie heeft, heeft een grotere kans om deze aandoening te ontwikkelen. Astma of een allergie ontstaat doordat het lichaam te heftig reageert op bepaalde stoffen of voedingsmiddelen. Iemand met aanleg voor astma of een allergie kan door regelmatig contact met bepaalde allergische prikkels op den duur een allergie tot uiting brengen. De allergische prikkels worden ook wel allergenen genoemd. Het lichaam ziet deze onschuldige stoffen als gevaarlijke indringers. Het lichaam reageert hierop door antistoffen te maken. Antistoffen zijn stoffen die het lichaam gebruikt om gevaarlijke indringers te bestrijden. Ieder lichaam maakt antistoffen. Het lichaam kan echter ook antistoffen maken tegen vrij onschuldige stoffen. Zoals bij astma of een allergie het geval is. Hierbij komt het stofje histamine vrij. Histamine komt in vrijwel heel het lichaam voor. Het is een afbraakproduct van eiwit. Histamine wordt vrijgegeven door een soort witte bloedcellen. Deze worden ook wel mestcellen genoemd. Deze cellen spelen een belangrijke rol bij de afweer en het ontstaan van allergische reacties. Bij astma of een allergie veroorzaakt histamine de klachten.

Astma en voeding

Er zijn bepaalde medicijnen die de klachten kunnen verlichten. Zoals gezegd: astma is nog niet te genezen of te voorkomen. De behandeling bij astma is daarom vooral gericht op het beperken van de klachten. Daarbij spelen voeding en beweging een belangrijke rol. Astma en voeding wordt hieronder nader behandeld. Gezonde voeding en voldoende beweging kunnen de weerstand verhogen. Dit maakt de kans op ziekte en infecties kleiner. Een infectie maakt de longen gevoeliger voor een astma aanval.
 
Daarnaast zijn er bepaalde voedingsmiddelen die in verband worden gebracht met astma:

• Melk en zuivelproducten: Voornamelijk koemelk kan klachten veroorzaken.
• Gluten, mais, soja, eieren, pinda’s en noten: Dit zijn veelvoorkomende veroorzakers van allergieën. Deze producten kunnen daarom ook astmatische klachten veroorzaken.
• Omega 3: Deze stof valt onder de onverzadigde vetzuren. Onverzadigde vetzuren zijn de zachte en vloeibare vetten en oliën. Omega 3 zit vooral in bepaalde vissoorten. Het is een vet met een ontstekingsremmende werking. Mensen met astma kunnen hier baat bij hebben.
• Cafeïne: Dit is een stimulerende stof die in bepaalde dranken voorkomt. Cafeïne maakt het lichaam alerter. Het stimuleert de hartslag en ademhaling. Dit kan astmatische klachten verlichten.
• Vitamine B6 en vitamine C: Deze vitaminen spelen een belangrijke rol bij de weerstand. Een voldoende inname met de voeding kan ontstekingen in longen verminderen. Daarnaast draagt het bij aan het bestrijden van infecties.

Onderzoek astma en voeding

• Onderzoek heeft aangetoond dat bijna één derde van de kinderen met astma een vitamine D tekort had. Daarbij vertoonde de hoeveelheid vitamine D een duidelijk verband met de hoeveelheid antistoffen. Dit speelt een belangrijke rol bij astma. Ander onderzoek toonde aan dat foliumzuur (vitamine B11) invloed heeft op een piepende ademhaling. Voor de specifieke rol van deze vitaminen in de behandeling van astma is meer onderzoek nodig.
• Pro- en prebiotica verlagen de kans op het krijgen van astma op latere leeftijd. Dat bleek uit onderzoek. Probiotica zijn levende bacteriën die onder andere aan bepaalde yoghurtdrankjes zijn toegevoegd. Prebiotica zijn koolhydraten of voedingsvezels die het lichaam niet kan verteren. Beide producten zouden mogelijk een gunstige werking hebben op de darmen.
• Te vroeggeboren kinderen en kinderen van wie de moeder tijdens de zwangerschap rookte, stress had of bepaalde medicatie slikte hebben een grotere kans op astma. Deze factoren hebben mogelijk een negatieve invloed op de ontwikkeling van de longen van de foetus. Daarnaast lijkt er een verband te bestaan tussen astma en een laag geboortegewicht. Het is onduidelijk of dit ook echt een oorzaak is. Hiervoor waren de onderzoeken te klein van opzet.
• Baby’s die in de eerste drie maanden snel groeiden, kregen vaker astma. Volgens het onderzoek heeft hard groeien mogelijk een negatief effect op de ontwikkeling van de longen.
• Een hoog lichaamsgewicht en een zoute voeding kunnen het risico op astma bij kinderen verhogen. Pasgeboren baby’s die borstvoeding kregen, hadden minder kans om op latere leeftijd overgewicht en astma te ontwikkelen. Dit in vergelijking met pasgeboren baby’s die met de fles gevoed werden. Echter de voeding van de moeder tijdens de zwangerschap speelt een grotere rol op het ontwikkelen van astma.
• Wetenschappers zijn er achter hoe ze bepaalde cellen kunnen manipuleren. Op die manier reageren ze niet meer op bepaalde stoffen en prikkels. Het is nu dus bekend hoe afweerreacties in de longen ontstaan en hoe dat voorkomen kan worden. Met deze informatie gaat geprobeerd worden een vaccin te maken. Het kan echter nog wel jaren duren voordat dit vaccin er is.
• Wie meer frisdrank drinkt, loopt een grotere kans op astma. Het onderzoek kan hiervoor echter geen verklaring geven. Hiervoor is verder onderzoek nodig.
• Mogelijk komt er een nieuwe behandeling tegen astma. Dit zijn geen medicijnen. Het gaat echter om een flexibel slangetje dat plaatselijk spiercellen opwarmt. Dit slangetje wordt eenmalig operatief ingebracht. Bij de proefpersonen verminderde het aantal astma aanvallen. Bovendien hadden de proefpersonen minder medicijnen tegen benauwdheid nodig. Echter over de langetermijneffecten van de nieuwe behandeling is nog niet veel bekend.

Externe informatie astma en voeding of producten

We zijn extern onderstaande boeken, betreffende astma en voeding, voor u tegengekomen:

• COPD. Auteur Marcel Nijland, Nederlands, 86 pagina’s. Uiteenzetting over wat astma en COPD zijn, de ademhaling, bronchitis en longemfyseem, en het medisch onderzoek, wordt ingegaan op een aangepaste levensstijl. Tevens medicatie, sport, beweging, revalidatie, ademhalingsoefeningen en voeding. Gericht op volwassenen die moeten leren omgaan met een longaandoening.
• Astma bij volwassenen. Nederlands. Bedoeld als praktische steun voor volwassenen met astma. Vooral informatie die in het dagelijks leven van pas komt: omgaan met prikkels, de gevolgen voor uw naaste omgeving, astma en zwangerschap, gezond leven. De informatie is tot stand gekomen in samenwerking met diverse deskundige organisaties en specialisten, waaronder het Longfonds.
• Leef gezond, adem rustig, Astma te lijf met de Buteyko-methode. Auteur Masha Anthonissen-Kotousova, Nederlands, 124 pagina’s. Buteyko, een Russische arts/fysioloog, heeft een ademhalingsmethode ontwikkeld met zeer goede resultaten, speciaal voor genezing van astma en allergie.
• Astma bij kinderen, e-BOOK. Nederlands, 228 pagina’s. Dit boek geeft antwoorden op frequent voorkomende vragen die huisartsen, kinderartsen, paramedici, andere zorgverstrekkers en ouders zich stellen over kinderen met astma. Er is gekozen voor een vraag-en-antwoordformule.

Weten hoe de astmaklachten verlicht of verminderd kunnen worden door voeding?

Het door uw DietCetera diëtist uitgeschreven voedingsadvies kunt u eenvoudig via onderstaande ‘diensten voor dit voedingsdoel’ bestellen. De adviezen zijn specifiek gericht op volwassenen van 18 t/m 70 jaar.

Bestel dit voedingsdoel

Terug