Haaruitval

 
Haaruitval wordt ook wel alopecia genoemd. Van nature verliest de mens elke dag haren. In een normale situatie zouden dit tussen de 100-150 per dag zijn. Omdat de mens voldoende haar op het hoofd heeft, namelijk zo’n 100.000 haren, zou dit haarverlies geen zichtbare gevolgen met zich meebrengen. Nadat een haar verloren is gegaan, begint weer een nieuwe haar te groeien. Wanneer men echter meer dan 100-150 haren per dag verliest, kan er sprake zijn van haaruitval. Haaruitval wordt zichtbaar door het dunner worden van het haar. Ook kunnen kale plekken ontstaan ten gevolge van haaruitval.
 
Haren ontstaan in de haarzakjes. Een andere naam voor haarzakjes is haarfollikels. Gemiddeld heeft de mens ongeveer 100.000 van deze haarzakjes. Het aantal haarzakjes verschilt per persoon en is genetisch bepaald. Mensen met blond haar hebben bijvoorbeeld meer haarzakjes dan mensen met rood of zwart haar.
 
Wanneer de mens ouder wordt, neemt de activiteit van de haarzakjes af. Doordat de activiteit afneemt, kan er meer haar uitvallen dan normaal. Dit kan veroorzaakt worden door hormonale veranderingen.
 

De opbouw van het haar

Zoals eerder gezegd ontstaat haar in haarzakjes. Deze haarzakjes bevinden zich over vrijwel het gehele lichaam. In het haarzakje zit de haarwortel vast. Om de haarwortel bevindt zich een wortelschede. Een haarwortel is het deel van het haar dat onder de huid zit en is dus onzichtbaar. Het deel van de haar dat wel zichtbaar is, heet de haarschacht. Het deel van het haar waar men het doorgaans over heeft, is dus eigenlijk de haarschacht.
 
De haarwortel en haarschacht zijn opgebouwd uit merg, schors en een geschubde laag. De binnenste laag bevat het merg, de laag die volgt schors en de buitenste laag is de geschubde laag. Het middelste gedeelte, de schors, is het dikste gedeelte van het haar.
 

Groeifasen van het haar

Het haar groeit in drie fasen.

1. De eerste fase is de groeifase, ook wel de anagene fase genoemd. In de anagene fase begint een nieuwe haar te groeien. De anagene fase duurt ongeveer twee tot zes jaar. Bij vrouwen kan deze fase langer duren. Wanneer het laatste groei-jaar is aangebroken, zal het haar steeds dunner worden.
2. Na de groeifase begint de overgangsfase, ook wel de catagene fase genoemd. De overgangsfase duurt ongeveer één tot drie weken. Tijdens de overgangsfase zal de groei van de haar stoppen. De haar zit nu minder stevig in het haarzakje.
3. Na de overgangsfase begint de rustfase, ook wel de telogene fase genoemd. De rustfase duurt ongeveer drie maanden. In de rustfase valt de haar uit.

Het haarzakje komt na een paar maanden weer tot ontwikkeling zodat er weer een nieuwe haar uit het haarzakje kan groeien. Niet alle haren zitten tegelijk in dezelfde fase. Hierdoor zal onder normale omstandigheden niet al het haar tegelijk uitvallen in de rustfase.
 

Verschillende vormen haaruitval

Er bestaan verschillende vormen van haaruitval:

• Erfelijke haaruitval: Erfelijke haaruitval wordt ook wel alopecia androgenetica genoemd. Alopecia androgenetica is de meest voorkomende vorm van haaruitval. Ongeveer 40% van de mannen heeft last van alopecia androgenetica. Van de vrouwen heeft ongeveer 20% last van alopecia androgenetica. Deze vorm uit zich met name bij mannen. De haaruitval begint vaak rond het twintigste levensjaar. Kenmerkend bij alopecia androgenetica zijn de kale plekken op de kruin en bij de slapen. Vrouwen die last hebben van alopecia androgenetica krijgen dunner wordend haar. Alopecia androgenetica wordt veroorzaakt door gevoeligheid van de haarzakjes voor het hormoon dihydrotestosteron (DHT). Hormonen zijn stoffen die in het lichaam worden afgegeven en invloed kunnen hebben op de werking van bepaalde organen. DHT remt de aanmaak van nieuwe haren en zorgt ervoor dat haarzakjes afsterven. Daarnaast zorgt dit hormoon ervoor dat er dunnere haren ontstaan. Op den duur kan het groeiproces helemaal gestopt worden door DHT. Het enzym 5-alpha-reductase type II zorgt ervoor dat DHT ontstaat. Het enzym 5-alpha-reductase type II zet namelijk testosteron om in DHT. Dit betekent echter niet dat mannen die kaal zijn meer testosteron produceren. De haarzakjes zijn alleen extra gevoelig voor het hormoon DHT. Wel is het mogelijk dat mannen die meer testosteron produceren en gevoelig zijn voor DHT kaler zijn dan mannen die minder testosteron produceren en gevoelig zijn voor DHT. Testosteron is het mannelijk geslachtshormoon. Een enzym is een stof die processen in het lichaam kan versnellen zonder hierbij zelf verbruikt te worden.
• Haaruitval door littekenweefsel: Haaruitval door littekenweefsel wordt ook wel scarring alopecia genoemd. Bij scarring alopecia is er sprake van littekenweefsel op de hoofdhuid. Dit littekenweefsel kan ontstaan zijn door lichamelijk letsel of chemicaliën (chemische stoffen). De haarzakjes worden bij scarring alopecia blijvend beschadigd. Hierdoor zal bij scarring alopecia het haar niet opnieuw aangroeien. Men kan last krijgen van jeuk, een branderig gevoel en pijn. Scarring alopecia kan bij mannen en vrouwen van elke leeftijd voorkomen.
• Plaatselijke kaalheid: Plaatselijke kaalheid wordt ook wel alopecia areata genoemd. Bij deze vorm treden er spontaan kale plekken op de hoofdhuid op. Deze vorm van kaalheid kan over het hele lichaam voorkomen. Mogelijk is alopecia areata een auto-immuunziekte. Dit is echter nog niet bewezen. Bij een auto-immuunziekte keert het afweersysteem zich tegen het eigen lichaam. Normaal zorgt het afweersysteem ervoor dat men minder snel ziek wordt.
• Tijdelijke haaruitval: Tijdelijke haaruitval wordt ook wel telogen effluvium genoemd. Normaal groeien de haren op het hoofd niet synchroon. Bij telogen effluvium zitten er echter veel haren tegelijkertijd in dezelfde fase. Wanneer dit het geval is, vallen aan het eind van de rustfase veel haren tegelijkertijd uit. Deze vorm van haaruitval kan onder andere veroorzaakt worden door geneesmiddelen, stress en tekorten in de voeding.
• Haarverlies door extreem straktrekken: Haarverlies door extreem straktrekken wordt ook wel traction alopecia genoemd. Traction alopecia ontstaat door getrek aan het haar. Deze vorm van haaruitval kan bijvoorbeeld ontstaan bij strak gevlochten haar. Tevens kan traction alopecia ontstaan wanneer frequent een krulset in het haar wordt gebruikt. Wanneer er regelmatig en langdurig aan het haar wordt getrokken, kan het haarverlies blijvend worden.

Oorzaken haaruitval

Haaruitval kan verschillende oorzaken hebben:

• Erfelijkheid: Erfelijkheid is de meest voorkomende oorzaak van haaruitval. Deze vorm van haaruitval wordt ook wel alopecia androgenetica genoemd. Zie hierboven bij de verschillende vormen.
• Hormonale veranderingen: In bepaalde situaties kunnen hormonale veranderingen optreden. Bij hormonale veranderingen is de hormoonhuishouding niet meer in balans. Met de hormoonhuishouding wordt het proces van aanmaak, afbraak en het evenwicht van hormonen bedoeld. Voorbeelden van situaties waarbij hormonale veranderingen op kunnen treden zijn situaties van stress en bij bepaalde ziektes. Maar ook bij bijvoorbeeld een zwangerschap, bevalling en met het ouder worden, kunnen hormonale veranderingen optreden. Wanneer de hormoonhuishouding weer in balans is, is het mogelijk dat de haaruitval stopt. de oorzaken haaruitval zijn als het goed is verdwenen.
• Ziektes: Bij bepaalde ziektes kan haaruitval voorkomen als symptoom. Een voorbeeld is diabetes mellitus. Diabetes mellitus wordt ook wel suikerziekte genoemd. Bij diabetes mellitus is het suiker in het bloed, ook wel bloedglucose genoemd, verhoogd. Bij diabetes mellitus is er ook sprake van een veranderde hormoonhuishouding. Deze veranderde hormoonhuishouding kunnen oorzaken haaruitval zijn.
• Stress: Wanneer er sprake is van stress kan de hormoonhuishouding veranderen. Zo neemt het hormoon adrenaline toe bij stress. Adrenaline zorgt er voor dat de ademhaling en de hartslag versnellen. Als adrenaline in contact komt met de talgklieren in de hoofdhuid ontstaat er melkzuur. Dit melkzuur is slecht voor de hoofdhuid en de haargroei. Het gevolg hiervan is dat het haar kan uitvallen. Een talgklier is een klier om het haarzakje dat talk uitscheidt. Talg is een vetachtige stof en zorgt er voor dat de huid en het haar soepel blijven. Melkzuur is chemische stof die in het lichaam vrij kan komen bij bepaalde processen. Door stress kan een groot deel van het haar tegelijkertijd in de rustfase komen. Het gevolg hiervan is dat er meer haar dan normaal kan uitvallen. Wanneer de stress verdwijnt, is na ongeveer zes maanden de haargroei weer normaal. De oorzaken haaruitval zijn dan verdwenen.
• Onvoldoende nachtrust: Een gevolg van onvoldoende nachtrust is stress. Bij stress kunnen weer hormonale veranderingen optreden. Deze hormonale veranderingen kunnen haaruitval veroorzaken.
• Geneesmiddelen: Verschillende geneesmiddelen kunnen als bijwerking oorzaken haaruitval zijn. Zo kunnen antidepressiva en bloedverdunners de haarwortel en de hoofdhuid beschadigen. De geneesmiddelen zorgen ervoor dat de haarzakjes minder mineralen krijgen. Hierdoor kan haaruitval ontstaan. Antidepressiva zijn geneesmiddelen die worden gebruikt om de stemming te verbeteren. Andere medicijnen zorgen ervoor dat de groeifase eerder eindigt. Het eerder beëindigen van de groeifase zorgt ervoor dat het haar sneller in de rustfase komt. Hierdoor valt het haar sneller uit. Chemotherapie kan de productie van nieuwe haren voorkomen. Chemotherapie vernietigt naast de kanker cellen namelijk ook andere cellen van het lichaam. Met name de cellen die snel groeien lopen de kans om vernietigd te worden. De cellen die verantwoordelijk zijn voor de groei van het haar delen zich ook snel. Deze cellen kunnen daarom vernietigd worden door chemotherapie. Het gevolg hiervan is dat het haar uitvalt en niet terugkomt. De mate van haaruitval ten gevolge van chemotherapie wordt bepaald door de soort chemotherapie. Ook bepalen de dosering en de gevoeligheid van de patiënt de mate van haaruitval. Het haaruitval wat bij chemotherapie kan optreden is een vervelende bijkomstigheid. Men kan zich door het haaruitval gaan schamen.
• Voeding: Mogelijk kan een eenzijdig voedingspatroon oorzaken haaruitval zijn. Bij een eenzijdig voedingspatroon wordt er onvoldoende gevarieerd met het eten. Wanneer onvoldoende wordt gevarieerd met het eten kunnen tekorten aan vitamines en mineralen ontstaan. Vitamines en mineralen zijn stoffen die in kleine hoeveelheden in de voeding voorkomen. Deze stoffen zijn nodig voor een goede ontwikkeling en om gezond te blijven. Met name wanneer men onvoldoende eiwit en/of ijzer binnenkrijgt, kan haaruitval ontstaan. Eiwit is een bouwsteen voor het menselijk lichaam. IJzer is een mineraal.
• Roken: Door roken wordt de doorbloeding van de huid minder. Het gevolg van deze verminderde doorbloeding is dat zuurstof en voedingsstoffen minder goed de haarwortels kunnen bereiken. Hierdoor kan het haar dunner worden en mogelijk uitvallen.
• Beschadiging van het haar: Wanneer het haar beschadigd wordt, bijvoorbeeld ten gevolge van het gebruik van agressieve bleekmiddelen, kan het haar uitvallen. Door het bleken of stylen van het haar kunnen de haarzakjes namelijk beschadigd worden.

Behandeling haaruitval

Er zijn verschillende middelen verkrijgbaar die kunnen helpen bij het verminderen van haaruitval. Voorbeelden van deze middelen zijn:

• Finasteride: Finasteride wordt in de vorm van een tablet gegeven. Dit tablet zorgt ervoor dat het enzym 5-alfa-reductase type II wordt geremd en gaat de werking van de mannelijke geslachtshormonen tegen. Het gevolg hiervan is dat het haar minder of niet meer uitvalt.
  Gebleken is, uit een onderzoek naar het gebruik van Finasteride, dat dit middel de haargroei kan stimuleren. Zo nam bij 30% van de gebruikers de haargroei redelijk toe. Bij een andere 30% nam de haargroei nauwelijks toe. En bij de overige 40% bleef de haargroei stabiel. Het kan drie tot zes maanden duren voordat veranderingen opgemerkt kunnen worden. Wanneer gestopt wordt met het middel komt de haaruitval weer terug.
  Bij het gebruik van finasteride kunnen echter wel bijwerkingen optreden. Zo kan een lage concentratie van finasteride al aangeboren afwijkingen veroorzaken bij ongeboren baby’s. Tevens kunnen erectiestoornissen, vergrootte borstklieren en depressies ontstaan bij het gebruik van finasteride.
• Minoxidil: Minoxidil is een lotion die op de hoofdhuid aangebracht dient te worden. Mogelijk verbetert minoxidil de bloedtoevoer naar de haarwortels. Door de verbeterde bloedtoevoer naar de haarwortels neemt de haaruitval af. Tevens kan zelfs de haargroei toenemen door de verbeterde bloedtoevoer. Wel is het belangrijk het middel te blijven gebruiken wanneer het werkt. Wanneer gestopt wordt met het middel neemt de haaruitval namelijk weer toe.
  Bijwerkingen die op kunnen treden bij het gebruik van minoxidil zijn een droge huid, duizeligheid en hoofdpijn. Daarnaast kan op andere plekken van het lichaam een lichte toename van het lichaamshaar optreden. Minoxidil kan namelijk via de huid, in kleine hoeveelheden, in de bloedbaan terecht komen.

Naast het gebruik van verschillende middelen kan men ook kiezen voor verschillende chirurgische behandelingen. Men kan bijvoorbeeld een haartransplantatie ondergaan. Bij een haartransplantatie worden grafts weggenomen. Grafts zijn haarwortels die één tot vier haren bevatten. Deze grafts worden meestal van de zijkant of achterzijde van het hoofd weggenomen. Er wordt meestal voor deze plekken gekozen omdat het haartype, de haarkwaliteit en de haarkleur aansluiten bij het gebied van waar de haar naartoe wordt getransplanteerd. Wanneer men echter onvoldoende donorhaar bezit, kan haar van andere lichaamsdelen gebruikt worden. In dit geval kan er bijvoorbeeld haar van benen, buik, borst of rug gebruikt worden. De grafts die zijn weggenomen worden naar het gewenste gebied getransplanteerd. Na ongeveer twee tot vier weken vallen de haren die getransplanteerd zijn uit. Op deze plekken groeien na ongeveer drie tot vier maanden nieuwe haren.
 
Op een natuurlijke manier kan ook geprobeerd worden de uitval van haren te verminderen. Zo kan begonnen worden met het verminderen van stress wanneer hier sprake van is. Om stress te verminderen is het belangrijk de oorzaak van deze stress te achterhalen. Tevens is het belangrijk methoden te vinden om met de stress om te gaan. Dit kan bijvoorbeeld door het doen van ademhalingsoefeningen of yoga. Ook andere activiteiten die men aanspreekt en rustgevend zijn, kunnen hierbij helpen.
 
Ook de verzorging van de hoofdhuid en het haar is belangrijk. Zorg daarom voor een goede doorbloeding van de hoofdhuid. De doorbloeding van de hoofdhuid kan verbeterd worden door regelmatig de hoofdhuid te masseren. Wanneer de doorbloeding van de hoofdhuid verbeterd kunnen zuurstof en voedingsstoffen makkelijker de haarwortel bereiken.
 
Daarnaast kunnen bepaalde shampoos ervoor zorgen dat het haar minder uitvalt. Met name worden natuurlijke en milde shampoos aangeraden. Wanneer het haar nat is, wordt aangeraden het haar niet te borstelen. Het haar is namelijk meer kwetsbaar wanneer het nat is.
 

Voeding en haaruitval

Wanneer er sprake is van haaruitval kan het helpen om gezond en gevarieerd te eten. Omdat een tekort aan eiwitten haaruitval kan veroorzaken, is het belangrijk voldoende eiwitrijke producten te eten. Ook ijzerrijke producten kunnen helpen de haaruitval te beperken wanneer er sprake is van een ijzertekort.
 
Daarnaast kunnen bepaalde vitamines helpen om de hoofdhuid en het haar gezond te houden. Enkele mineralen en essentiële vetten kunnen helpen bij het gezond houden van de hoofdhuid en het haar. Tevens is voldoende en regelmatig drinken belangrijk.
 
Naast een gezonde en gevarieerde voeding is ook voldoende beweging belangrijk. Beweging zorgt er namelijk voor dat de doorbloeding beter wordt of goed blijft.
 

Onderzoek haaruitval

• Mogelijk is de kans op het ontwikkelen van prostaatkanker op latere leeftijd groter bij mannen die rond hun twintigste kaal zijn geworden dan bij mannen die later kaal zijn geworden. De oorzaak ligt mogelijk bij androgenen. Androgenen zijn mannelijke geslachtshormonen. Androgenen worden in verband gebracht met zowel androgene alopecia en prostaatkanker.
• De Nederlandse Haarstichting is in het leven geroepen om mensen met haaruitval, haarproblemen en haarziekten voor te lichten, te helpen en bij te staan. Op hun site is algemene haarinformatie te lezen.

Externe informatie haaruitval of producten

We zijn extern onderstaande boeken en producten, betreffende haaruitval, voor u tegengekomen:

• Hoofdzakelijk haar. Auteur Hans J. Diks, Nederlands, 77 pagina’s. Alles wat u wil weten over haartransplantatie, haarwortelduplicatie, haarwerken, preventie haaruitval en haarverdikking.
• Hennaplus Hairwonder Anti Hairloss Shampoo. Mild reinigende shampoo met essentiële mineralen, steenkristallen, rode ginseng & biotine. Helpt, volgens de producent, de haargroei te stimuleren en haaruitval te verminderen.
• Phytolium 4 Anti Haaruitval, Leave In Conditioner. Kan, volgens de fabrikant, worden gebruikt als je last heeft van chronische en ernstige haaruitval. Het is een groei stimulerende behandeling tegen haaruitval.
• Bioscalin Elixer, Anti-Haaruitval. Stimuleert, volgens de fabrikant, de doorbloeding van de hoofdhuid en bevorderen de haargroei. Speciaal aanbevolen bij haaruitval dat gepaard gaat met seborrhoïsche roos, verhoogde activiteit van de talgklieren of roos. Haaruitval, veroorzaakt door huidziekten en het gebruik van geneesmiddelen, kan niet door dit product verholpen worden.

Terug