Pistachenoot allergie

 
Een allergie is een ongewenste overreactie van het afweersysteem op bepaalde stoffen uit de omgeving. Het afweersysteem is het systeem dat het lichaam tegen ziektes beschermt. Een allergie kan ontstaan door een stof uit de lucht (pollen) of stoffen uit de voeding. Het lichaam reageert hierop met het vormen van antistoffen. Antistoffen zijn stoffen die in het lichaam een rol spelen in de afweer tegen ziekteverwekkers.
 
Pistachenoot allergie is een noten allergie en daarmee een voedselallergie.
Behandelde noten allergieën zijn onder andere:

• Amandel allergie;
• Cashewnoot allergie;
• Hazelnoot allergie;
• Macadamianoot allergie;
• Paranoot allergie;
• Pecannoot allergie;
• Pistachenoot allergie;
• Walnoot allergie.

Een voedselallergie is een vorm van voedselovergevoeligheid. Voedselovergevoeligheid is een overkoepelende term voor overgevoelige reacties op voedingsmiddelen. Voedselovergevoeligheid wordt opgedeeld in twee vormen:

• allergische voedselovergevoeligheid;
• en niet-allergische voedselovergevoeligheid.

De allergische vorm wordt ook wel voedselallergie genoemd. De niet-allergische vorm wordt ook wel voedselintolerantie genoemd. 1-3% van de volwassenen heeft last van voedselovergevoeligheid. 4-6% van de kinderen heeft last van voedselovergevoeligheid. Er zijn weinig cijfers bekend over het vóórkomen van specifiek voedselallergie. Geschat wordt dat 1-2% van de volwassenen en 1-3% van de kinderen last heeft van voedselallergie. Geschat wordt dat 0,4-1,4% van de volwassen wereldbevolking een notenallergie heeft. Voor kinderen onder de 6 jaar ligt dit tussen de 0,03-0,2%. Van alle jongeren van 6 tot 18 jaar heeft waarschijnlijk 0,2-2,3% een notenallergie.
 

Pistachenoot

De pistachenoot groeit aan de pistacheboom, een loofboom. De vruchten van de boom zijn eivormig en hebben een harde schil. Binnenin bevinden zich de groene pistachenoten. De boom lijkt op de walnootboom. De pistachenoot en de walnoot behoren dan ook tot dezelfde familie. Waar de pistachenoot oorspronkelijk vandaan komt is onduidelijk. Pistachebomen groeien tegenwoordig met name in Griekenland, Afghanistan, Irak, Pakistan, Turkije en de Verenigde Staten. De pistachenoten groeien in trossen. Alleen de vrouwelijke pistacheboom levert pistachenoten.
 
Bijna de helft van de pistachenoot bestaat uit vet. Uit onderzoek blijkt echter dat niet al dit vet door het lichaam kan worden opgenomen. Hierdoor bevat de pistachenoot minder energie dan elke andere nootsoort. Bovendien bestaat een groot deel van het aanwezige vet uit het onverzadigde ‘goede’ vet. De pistachenoot verlaagd door zijn gunstige vetsamenstelling het cholesterolgehalte in het bloed. Door een laag cholesterolgehalte, neemt het risico op hart- en vaatziekten af. Cholesterol is een vetachtige stof. Het slechte type cholesterol zet zich af tegen vaatwanden. Langdurig hoge waardes vergroten de kans op verstopping van de bloedvaten.
 
Pistachenoten bevatten ook veel fosfaat. Fosfaat zorgt voor de stevigheid van de botten en tanden. Ook is fosfaat een onderdeel van het DNA. DNA is de basis van alles wat leeft en zit in de celkern van elke cel. Het bevat het erfelijk materiaal. Veel enzymen bevatten fosfaat als bouwsteen. Enzymen zijn eiwitten die bepaalde reacties in het lichaam versnellen.
 
Pistachenoten bevatten ook de mineralen magnesium, ijzer, zink en calcium. Ook zit er veel vitamine B1 in pistachenoten. Magnesium speelt samen met calcium een rol bij het behoud van sterke botten en soepele gewrichten. Daarnaast zorgt magnesium voor een goede werking van de spieren, zoals de hartspier. IJzer is in het menselijk lichaam onder andere nodig voor de aanmaak van bloed. Veel enzymen hebben ijzer en zink nodig om te kunnen functioneren. Vitamine B1 is in het menselijk lichaam nodig voor een goede werking van het zenuwstelsel en het goed functioneren van de hartspier.
 
Het zenuwstelsel is het systeem dat in het lichaam onder andere belangrijk is bij de spierbewegingen en het waarnemen met de zintuigen.
 

Wat is pistachenoot allergie?

Een pistachenoot allergie is een voedselallergie. Een voedselallergie is een vorm van voedselovergevoeligheid. Een allergische voedselovergevoeligheid kan worden ingedeeld in twee vormen: IgE-afhankelijke voedselallergie en niet-IgE-afhankelijke voedselallergie. De meeste voedselallergieën zijn IgE-afhankelijk. Dit betekent dat zich alleen symptomen voordoen, indien IgE in het lichaam aanwezig is. IgE is een afkorting voor immunoglobuline E. Immunoglobuline E is een antilichaam.
 
Een antilichaam is een stof in het lichaam dat lichaamsvreemde stoffen aanvalt. Een antilichaam hecht zich aan een allergeen. Een allergeen is de stof die de allergische reactie veroorzaakt. Een allergeen is altijd een eiwit. Een eiwit is echter niet altijd een allergeen. Een eiwit is alleen een allergeen voor een persoon die allergisch is voor datgene waar het eiwit een onderdeel van is. Voor mensen met een pistachenoot allergie kan eiwit van pistachenoten een allergische reactie veroorzaken. Een allergische reactie wordt vaak opgewekt door een specifiek eiwit. Het eiwit van pistachenoten is dan het allergeen. Een allergeen komt het lichaam binnen via de huid, de luchtwegen of het maagdarmkanaal.
 
Over het algemeen is een allergeen niet schadelijk voor het lichaam. Een lichaam dat allergisch is voor pistachenoten herkent het echter niet en beoordeelt het als een lichaamsvreemde stof. Dan volgt een reactie van het afweersysteem. Het afweersysteem wordt ook wel het immuunsysteem genoemd. Het immuunsysteem beschermt het lichaam tegen bacteriën en virussen en reageert soms op onschadelijke allergenen.
 
Het immuunsysteem reageert door een antistof (IgE) te maken die een allergeen opruimt. Tijdens de opruiming komt histamine vrij. Histamine is verantwoordelijk voor de symptomen van een allergie. Vaak is slechts een kleine hoeveelheid van een allergeen nodig om een reactie te veroorzaken.
 

Allergie of intolerantie?

Een allergie wordt regelmatig verward met een intolerantie. Deze begrippen hebben echter een andere betekenis.

• Een allergie wordt veroorzaakt door een reactie van het immuunsysteem. Een intolerantie wordt niet veroorzaakt door een reactie van het immuunsysteem. Desondanks reageert het lichaam op een stof die het niet kan verdragen.
• Een allergische reactie geschiedt al na contact met een kleine hoeveelheid allergeen. Een intolerante reactie geschiedt pas na contact met een grote hoeveelheid allergeen.
• Een allergie kan levensbedreigend zijn in geval van een anafylactische shock. Een intolerantie kan niet levensbedreigend zijn. Een anafylactische shock komt tot stand door plotseling vrijkomen van grote hoeveelheden histamine. Hierdoor gaan de bloedvaten zo ver openstaan dat de bloeddruk daalt. Een te lage bloeddruk kan levensbedreigend zijn.

Pistachenoot allergie oorzaken

Een pistachenoot allergie kan aangeboren of later verkregen zijn. De allergie is aangeboren als het eerste contact met een allergeen direct een reactie veroorzaakt. Bij een aangeboren allergie komt de reactie meestal over het hele lichaam voor. De allergie is later verkregen als herhaaldelijk contact met een allergeen een reactie veroorzaakt. Bij een later verkregen allergie komt de reactie meestal plaatselijk voor. Plaatselijk betekent dat de reactie betrekking heeft op een bepaalde plaats in of op het lichaam.
 
Erfelijkheid speelt een rol bij het ontstaan van allergische reacties. Op het moment dat beide ouders een allergie hebben, neemt de kans op een allergie voor het kind toe met 80%. Wanneer beide ouders geen allergie hebben, is de kans op een allergie voor het kind 10%. De aanleg om allergisch te reageren berust op de aanmaak van IgE. Mensen die niet allergisch zijn maken geen specifiek IgE aan. De aanleg om een allergie te ontwikkelen wordt atopie genoemd.
 
Na het eerste contact met een allergeen maakt het lichaam antilichamen aan. Een antilichaam hecht zich aan een allergeen om het herkenbaar of inactief te maken. Het lichaam is gevoelig voor een allergeen vanaf het moment dat antilichamen worden aangemaakt. Dit proces wordt sensibilisatie genoemd. De antilichamen zijn de zogenaamde immunoglobulines. Deze behoren tot het E-type (IgE). Door inname van een voedingsmiddel met pistachenoten komt pistachenoot-eiwit in aanraking met het betreffende IgE. Het IgE wordt vervolgens verbonden met een mestcel. Een mestcel is een bloedcel die is gevuld met histamine. Histamine is verantwoordelijk voor het ontstaan van allergische klachten. Door het IgE wordt de mestcel geactiveerd. Hierdoor komt histamine uit de cel. Dit proces wordt degranulatie genoemd.
 
Fasegewijs:

• Het allergeen (pistachenoot-eiwit) wordt gedetecteerd.
• Het IgE wordt aangemaakt.
• Het IgE wordt verbonden met de mestcel.
• Het allergeen (pistachenoot-eiwit) wordt verbonden aan het IgE.
• De mestcel wordt geactiveerd.
• Histamine wordt vrijgemaakt uit de mestcel.
• Een allergische reactie wordt uitgelokt.

De allergische reactie ontstaat waar de mestcellen zich bevinden. In het geval van een voedselallergie is dit over het algemeen in de darmen.
 

Pistachenoot allergie symptomen

De symptomen van een pistachenoot allergie verschillen per persoon. De ernst van de symptomen varieert van mild tot ernstig.
 
Veelvoorkomende symptomen van een pistachenoot allergie zijn:

• bewustzijnsklachten: De bloeddruk kan zeer laag worden en er kan bewustzijnsverlies optreden. Dit komt echter niet vaak voor;
• maagdarmklachten: Maag-darmklachten zoals krampen in de maag, diarree en braken kunnen optreden als symptomen bij een pistachenoot allergie;
• huidreacties: Er kunnen galbulten ontstaan. Galbulten zijn jeukende bultjes die over kunnen gaan in blaren. Tevens kan er huiduitslag en jeuk ontstaan;
• luchtwegklachten: Men kan last krijgen van benauwdheid en moeite met ademhalen. Dit kan onder andere ontstaan wanneer de tong of keel opzwelt. Ook veel moeten hoesten kan voorkomen;
• anafylaxie: Anafylaxie is een medische term voor een levensbedreigende allergische reactie. Een ander woord voor anafylaxie is anafylactische shock. Anafylaxie wordt veroorzaakt door een verwijding van de bloedvaten. Dit wordt veroorzaakt door histamine. Symptomen zijn ademhalingsmoeilijkheden, een lage bloeddruk en een vertraagde hartslag. Wanneer de situatie ernstig is, kan anafylaxie in enkele minuten tot de dood leiden wanneer deze niet meteen wordt behandeld.

Allergische symptomen kunnen binnen een paar minuten tot enkele uren na het eten optreden. Bovenstaande symptomen kunnen overeen komen met symptomen van een andere aandoening. Indien een pistachenoot allergie wordt vermoed, is het verstandig om een arts te raadplegen.
 

Diagnose pistachenoot allergie

De arts zal eerst een lichamelijk onderzoek doen. Indien een pistachenoot allergie wordt vermoed, wordt nader onderzoek gedaan.
 
Er zijn verschillende onderzoeken mogelijk:

• RAST (Radio Allergo Sorbent Test): Een allergie kan worden aangetoond met een bloedonderzoek. Er wordt bloed afgenomen. Het bloed wordt onderzocht op de aanwezigheid van antilichamen tegen pistachenoot-eiwit. Een positieve uitslag duidt op een allergie. Een RAST uitslag is echter niet 100% betrouwbaar. Hiervoor is nader onderzoek noodzakelijk.
• Huidpriktest: Een allergie kan worden aangetoond met een huidonderzoek. Druppels van een allergeen worden op de huid geplaatst. De huid wordt door de druppel heen geprikt. De prikplaats wordt 15 à 20 minuten later bekeken door een deskundige. Een reactie van de huid (zoals zwelling en roodheid) duidt op een allergie. Deze test wordt soms gedaan door in een allergeen product te prikken en vervolgens in de huid te prikken.
• Eliminatie-provocatie: Een allergie kan worden aangetoond met een voedseltest. Een verdacht voedingsmiddel wordt gedurende 4 à 6 weken uit het eetpatroon verwijderd (eliminatie). Wanneer de klachten verdwijnen, wordt het voedingsmiddel weer aan het eetpatroon toegevoegd (provocatie). Wanneer de klachten terugkeren, wordt een persoon allergisch bevonden.
• Dubbelblind placebo gecontroleerd onderzoek: Een allergie kan met zekerheid worden aangetoond met dit onderzoek. Een patiënt krijgt een aantal testvoedingen. De testvoedingen bevatten een (oplopende hoeveelheid) allergeen of geen allergeen. De patiënt noch de arts weet welke testvoeding een allergeen bevat. Dat wordt duidelijk, wanneer het onderzoek afgelopen is. De test kan dus niet worden beïnvloed. Deze onderzoeken worden uitgevoerd door professionals. Wanneer een ernstige reactie dreigt (eliminatie-provocatie), worden de onderzoeken in het ziekenhuis uitgevoerd.

Behandeling pistachenoot allergie

Wanneer de diagnose is gesteld, kunnen maatregelen worden genomen. Een pistachenoot allergie kan niet worden genezen. Men kan er wel overheen groeien. De beste manier om klachten te voorkomen is het vermijden van voedingsmiddelen met pistachenoten.
 
Er zijn ook manieren om de klachten te verminderen, wanneer (per ongeluk) pistachenoten worden ingenomen zoals:

• Antihistaminica: Een antihistaminicum is een medicijn dat een allergische reactie onderdrukt. Het blokkeert de werking van histamine. Histamine is verantwoordelijk voor het ontstaan van allergische klachten. Een antihistaminicum kan over het algemeen oraal worden ingenomen. Het is belangrijk om een arts te raadplegen alvorens antihistaminica te gebruiken.
• Epinefrine: Een ander woord voor epinefrine is adrenaline. Adrenaline wordt toegediend in geval van een anafylactische shock. Patiënten met een hoog risico op anafylaxie hebben een auto injector pen. Deze bevat een dosis adrenaline die kan worden geïnjecteerd in de huid. Een omstander zal deze moeten toedienen, als een patiënt anafylactisch reageert. Door adrenaline vernauwen de bloedvaten zich weer. De alternatieve geneeskunde heeft een aantal behandelingen tegen allergieën. Deze zijn echter niet wetenschappelijk bewezen.

Voeding bij een pistachenoot allergie

Een pistachenoot allergie wordt behandeld door voedingsmiddelen met pistachenoten en producten die pistachenoten bevatten te verwijderen uit het eetpatroon. De pistache wordt soms in producten verwerkt. Voorbeelden van voedingsmiddelen waar pistachenoten in zijn verwerkt zijn: roomijs, koekjes en kant- en klaar salades.
 
Tevens kan een voedingsmiddel sporen van pistachenoten bevatten wanneer het in dezelfde fabriek is gemaakt als waarin pistachenoten worden verwerkt. Dit wordt kruisbesmetting genoemd. Dit kan bijvoorbeeld zo zijn bij koekjes. Ook deze producten dienen vermeden te worden. Wanneer producten pistachenoten bevatten, dient dit op de verpakking vermeld te staan. Ook kan er op de verpakking vermeld staan dat het product sporen van pistachenoten kan bevatten. Het is echter niet verplicht om op de verpakking te vermelden dat het product sporen van pistachenoten kan bevatten. Vaak zetten fabrikanten die pistachenoten verwerken dit op de verpakking om zich in te dekken. Ook cosmetische producten kunnen sporen van het pistachenoot-eiwit bevatten.
 
Een pistachenoot allergie kan erg ongemakkelijk zijn. Het kan beperkend voelen om geen pistachenoten en producten waar pistachenoten in verwerkt zijn, te kunnen nuttigen. De kans is altijd aanwezig dat een persoon alsnog in aanraking komt met een allergeen. Een manier waarop dat kan gebeuren is kruisbesmetting.
 
Kruisbesmetting is het besmetten van een voedingsmiddel met een allergeen. Dat kan gebeuren door het voedingsmiddel niet goed te scheiden van andere voedingsmiddelen. Ook ongewassen handen, bestek of serviesgoed kunnen hiertoe leiden. Kruisbesmetting kan ook in een fabriek ontstaan. In een fabriek kan kruisbesmetting ontstaan wanneer bijvoorbeeld een voedingsmiddel verwerkt wordt in een machine die ook pistachenoten verwerkt. Er kunnen dan sporen van de pistachenoten in het voedingsmiddel komen wanneer de machine niet goed is gereinigd. Een persoon met een pistachenoot allergie kan hierdoor een allergische reactie krijgen.
 
Een persoon met een pistachenoot allergie kan ook reageren op andere voedingsstoffen. Wanneer hiertussen een wisselwerking optreedt, is er sprake van een kruisreactie. Een kruisreactie is een reactie van het immuunsysteem op een stof waarvoor het niet allergisch is. Pistachenoten allergie gaat weleens samen met een kruisreactie op mango en andere noten, bijvoorbeeld cashewnoten. Het immuunsysteem kan nauwkeurig een pistachenootallergeen herkennen. De nauwkeurigheid kent echter grenzen.
 
Het afweersysteem herkent slechts een stukje van het allergeen: het epitoop. De eigenschappen van een epitoop van pistachenoten en een epitoop van – bijvoorbeeld – cashewnoten komen sterk overeen. Soms wordt het epitoop van cashewnoten herkend als een pistachenootallergeen. Hierdoor kan een persoon met pistachenoot allergie reageren op cashewnoten. Kruisreacties veroorzaken regelmatig verwarring tijdens het stellen van een diagnose. Niet iedereen met pistachenoot allergie heeft last van een kruisreactie. Aanpassing van de voeding is alleen zinvol indien:

• klachten optreden na het eten van een ander soort voedingsmiddel;
• uit onderzoek blijkt dat het om een kruisreactie gaat.

Onderzoek pistachenoten

• Onderzoekers van de Pennsylvania State University hebben ontdekt dat de pistachenoot een cholesterolverlagende werking heeft, doordat hij vol zit met antioxidanten. Antioxidanten beschermen de lichaamscellen tegen vrije radicalen die in grote hoeveelheden schade aanrichten in het lichaam. Na een dieet waarin pistachenootjes verwerkt zaten, hadden de deelnemers een hoger gehalte aan antioxidanten en een lager gehalte aan cholesterol in het bloed.
• Stichting Voedselallergie is een patiëntenorganisatie voor mensen met een voedselallergie en publiceert ook regelmatig onderzoeken.

Externe informatie of producten

We zijn extern onderstaande boeken en producten, betreffende voedselallergieën, voor u tegengekomen:

• Eetwaar = eetbaar? Auteur J. Kamsteeg, Nederlands, 312 pagina’s. Een boek met veel informatie over de meest voorkomende en schaarsere voedselallergieën. Voor mensen met een allergie of voor iedereen die meer wil weten over voeding en de samenstelling van voedsel. Alle soorten voedingsmiddelen en bijbehorende ziektebeelden komen aan bod.
• Basiskookboek Voedselallergie en Intolerantie. Diverse auteurs, Nederlands, 400 pagina’s. Meer dan 1.000 recepten zonder koemelk, lactose, kippenei, gluten, pinda’s, noten, additieven, cacao, sacharose (suiker), citrusfruit, soja, vis, schaal- en schelpdieren, aardappelen en mais.
• Voedselallergie. Auteurs E.H. Coene & Sander Kollaard, Nederlands, 156 pagina’s. Het boek start met een korte beschrijving wat voedselallergieen en voedselintoleranties zijn. Daarna gaat het in op de behandeling, de psychosociale gevolgen en de allergieen bij kinderen. Het boek bevat veel informatie plus een heleboel verwijzingen naar websites, telefoonnummer van hulplijnen en adressen van instanties.
• Living with Oral Allergy Syndrome (OAS). Auteur Danielle Leblanc, Engels, 148 pagina’s. A guide to living with oral allergy syndrome, the leading cause of food allergies. 50-90% of people with hay fever suffer from related food allergies, known as oral allergy syndrome (OAS) or pollen-food allergies. Birch, grass, ragweed and latex allergies can cause cross-reactions with foods, making it difficult and dangerous for some people to eat a wide variety of healthy foods such as fresh fruit and vegetables, soy, nuts and wheat.

Terug