Maagzuurremmers
Maagzuurremmers worden onder andere gebruikt bij brandend maagzuur. Bepaalde voedingsmiddelen kunnen brandend maagzuur verergeren. Maagzuurremmers zijn medicijnen die worden gebruikt bij een aantal maagproblemen waar maagzuur bij betrokken is. De maag is een belangrijk zakvormig orgaan in het spijsverteringskanaal. Het spijsverteringskanaal wordt ook wel het maagdarmkanaal genoemd. Wanneer er iets gegeten wordt, gaat dit via de mond naar de slokdarm. De slokdarm loopt over in de maag. In kleine beetjes geeft de maag wat voedselbrij af aan de dunne darm. De voedselbrij is een papachtig voedingsmengsel in de maag. In de dunne darm begint de opname van voedingsstoffen.
De maag fungeert dus vooral als tijdelijke opslagplaats, voordat de voedselbrij aan de darm wordt afgegeven. De wand van de maag geeft maagzuur af. Dit maagzuur heeft onder andere als doel om schadelijke bacteriën te doden en voedsel deels af te breken. Schadelijke bacteriën kunnen via onze voeding het lichaam binnen komen. Het maagzuur zorgt er voor dat iemand niet ziek wordt van deze bacteriën. Toch kan het maagzuur ook schade aanrichten. De binnenkant van de maag is bedekt met een dikke laag slijm. Dit slijm zorgt ervoor dat het zuur de maagwand niet kan aantasten. Andere delen van het maagdarmkanaal hebben deze slijmlaag niet.
Als maagzuur buiten de maag komt, kan dat pijn veroorzaken. Een bekend voorbeeld is brandend maagzuur. Brandend maagzuur wordt ook wel reflux of oprisping genoemd. Bij brandend maagzuur stroomt de maaginhoud terug in de slokdarm. De slokdarm vormt de verbinding tussen de keel en de maag. De maag en slokdarm wordt gescheiden door een kringspier. Dit wordt een sfincter genoemd. Als er iets wordt gegeten en voeding komt door de slokdarm, gaat deze kringspier even open om de voeding erdoor te laten. Daarna sluit de kringspier weer. Hierdoor kan er geen maaginhoud, en daarmee maagzuur, in de slokdarm komen. Verschillende oorzaken kunnen er voor zorgen dat de functie van de sfincter minder goed werkt. Er komt dan wat maagzuur in de slokdarm terecht. Dit kan een zeer vervelend gevoel veroorzaken. Met name een branderige pijn rond het borstbeen. Veel mensen hebben wel eens last van reflux. Vaak hebben mensen last van brandend maagzuur na een zware maaltijd. Een zware maaltijd is bijvoorbeeld een maaltijd met veel vet en vlees. Wanneer de oprispingen veelvuldig voorkomen, kan het maagzuur voor ontstekingen zorgen in de slokdarm. Deze ontstekingen zouden ook de kans vergroten op slokdarmkanker. Brandend maagzuur kan ook veroorzaakt worden door bijvoorbeeld bepaalde voeding of als bijwerking van een medicijn.
Maagzuur kan ook zweren in de maag veroorzaken. Zweren zijn kleine ontstekingen. Een aandoening of afwijking aan de maag kan er voor zorgen dat er onvoldoende slijm wordt geproduceerd. De beschermende werking van het slijm is dan onvoldoende. Het maagzuur brengt dan schade toe aan de maagwand. Dit veroorzaakt zweren. Zweren in de maag wordt ulcus pepticum genoemd.
Samengevat worden maagzuurremmers gebruikt voor:
- maagzweer;
- brandend maagzuur;
- ontsteking van de maag, dit wordt een gastritis genoemd;
- bescherming van de maag bij medicijnen die brandend maagzuur kunnen veroorzaken.
In Nederland worden veel maagzuurremmers gebruikt. Het staat in de top 10 van meest gebruikte medicijnen. Vooral ouderen gebruiken vaak en veel maagzuurremmers. Dit komt onder andere omdat ouderen vaker last hebben van brandend maagzuur. Bij ouderen werkt de sluitspier die terugvloeien van maaginhoud in de slokdarm moet voorkomen, minder goed. Veel ouderen gebruiken hiervoor maagzuurremmers.
Ook worden maagzuurremmers veel gebruikt naast andere medicijnen. Sommige medicijnen hebben namelijk als bijwerking brandend maagzuur. Een voorbeeld van een dergelijk medicijn is prednison. Vanwege dit grote verbruik onder de Nederlandse bevolking zijn ook de kosten erg hoog. Daarom werd er in 2011 besloten om kortdurend gebruik van maagzuurremmers vanaf 2012 niet meer te vergoeden. Dit wil zeggen dat iemand die maagzuurremmers minder lang dan zes maanden gebruikt, dit zelf moet betalen. Voorheen werd dit door de zorgverzekeraar vergoed. Ongeveer 3% van de Nederlanders gebruikt langdurig maagzuurremmers. Langdurig gebruik wordt alleen vergoedt als dit voor een chronische aandoening is. Een chronische aandoening betekent dat de aandoening langdurig tot levenslang aanhoudt.
Soorten maagzuurremmers en werking
Maagzuurremmers kunnen onderverdeeld worden in drie soorten:
- Protonpompremmers: Deze maagzuurremmers worden het meest gebruikt. Een protonpompremmer remt de werking van de protonpomp. De protonpomp is een functie in de maagwand die verantwoordelijk is voor het afgeven van maagzuur aan de maag. Als deze productie geremd wordt, komt er ook minder maagzuur afgegeven worden. Namen van protonpompremmers zijn omeprazol, esomeprazol en pantozol.
- Antacida: Antacida wordt ook wel antacidum genoemd. Antacida zorgt dat het maagzuur minder zuur wordt. Het is dus in feite geen maagzuurremmer, maar zorgt dat het aanwezige maagzuur ontzuurt.
- H2-receptorantagonisten: Deze maagzuurremmers remmen de maagzuurproductie door zich te binden aan de H2-receptoren. Deze H2-receptoren zitten in de maagwand en hebben als functie om maagzuur te produceren. Als de H2-receptorantagonisten zich hieraan gebonden hebben, wordt de productie van maagzuur sterk verminderd.
Protonpompremmers, antacida en H2-receptorantagonisten zijn maagzuurremmers die veelal door een arts worden voorgeschreven. Een ander middel om maagzuur te remmen of te neutraliseren is bijvoorbeeld Rennie. Rennie zet maagzuur om in water en is verkrijgbaar bij apotheken en drogisterijen.
Bij langdurig gebruik van maagzuurremmers raakt het lichaam hieraan gewend. Wanneer er abrupt wordt gestopt met het gebruik van maagzuurremmers, kan dat klachten veroorzaken zoals brandend maagzuur. Bij het stoppen met het gebruik van maagzuurremmers na langdurig gebruik, is het verstand dit af te bouwen. Dit wil zeggen dat de dosering langzaam wordt afgebouwd.
Bijwerkingen maagzuurremmers
Maagzuurremmers kunnen verschillende bijwerkingen veroorzaken. Dit is mede afhankelijk van de dosis en het soort maagzuurremmer. De meest voorkomende bijwerkingen die op kunnen treden zijn:
- Allergische reactie: Een allergische reactie is een reactie van het lichaam op een stof. Een dergelijk stof wordt een allergeen genoemd. Stoffen in protonpompremmers kunnen voor sommige mensen een allergeen bevatten. Dit kan zich uitten in bijvoorbeeld huiduitslag, jeuk, gezwollen tong, lippen of keel.
- Maag-darmklachten: Maag-darmklachten zijn klachten aan het maagdarmkanaal. Deze kunnen optreden door een verandering in de spijsvertering door de maagzuurremmers. Het maagzuur heeft onder andere als doel om bij te dragen aan het afbreken van voeding. Doordat maagzuur verminderd aanwezig is, kan dit voor problemen zorgen. Voorbeelden van maagdarmklachten zijn misselijkheid, braken, diarree, winderigheid, buikpijn en obstipatie. Obstipatie wordt ook wel verstopping genoemd. Maagdarmklachten komen bij ongeveer 1 tot 10% van de maagzuurremmers-gebruikers voor.
- Hoofdpijn: Bij het starten van het gebruik van maagzuurremmers kan hoofdpijn ontstaan. Meestal verdwijnt de hoofdpijn na enkele weken door gewenning.
- Psychologische bijwerkingen: Psychologische bijwerkingen zijn bijvoorbeeld depressiviteit of neerslachtigheid. Deze treden met name op bij langdurig gebruik.
Wisselwerking maagzuurremmers
Maagzuurremmers kunnen invloed hebben op andere medicijnen zoals:
- Antischimmelmiddelen: Een schimmel is bijvoorbeeld een bepaalde vorm van eczeem. Eczeem is een huidaandoening. Namen van antischimmelmiddelen zijn ketoconazol, posaconazol, itraconazol. Deze medicijnen hebben een zure maaginhoud nodig om goed in het lichaam opgenomen te kunnen worden. Als er verminderd maagzuur aanwezig is, kunnen deze medicijnen dus minder goed opgenomen worden. Als alternatief kunnen bepaalde zure frisdranken worden gedronken om de maag tijdelijk zuur te maken.
- HIV en aids medicijnen: Protonpompremmers remmen de werking van medicijnen bij HIV en aids. Deze medicijnen heten atazanivar, nelfinavir, rilpivirine, indinavir en tipranavir.
- Cefuroxim: Dit is een antibioticum. Antibiotica worden gebruikt ter bestrijding van een schadelijke bacterie in het lichaam. Protonpompremmers verminderen de werking van cefuroxim.
- Kankermedicijnen: Sommige kankermedicijnen worden minder goed opgenomen als ze met protonpompremmers worden opgenomen. Het gaat om de medicijnen gefitinib, lapatinib, erlotinib en dasatinib.
- Medicijnen ter bestrijding van botontkalking: Namen van deze medicijnen zijn bonviva en actonel. Botontkalking wordt ook wel osteoporose genoemd. Bij botontkalking ontkalken de botten. Hierdoor worden de botten brozer en breekbaarder. Antacida kan de werkzaamheid van bonviva en actonel verminderen.
Bij het gebruik van maagzuurremmers is het altijd raadzaam om ander medicijngebruik te melden bij een (huis)arts of apotheek. Een arts of apotheker kan nagaan of medicijnen elkaar beïnvloeden. Er kan dan eventueel een alternatief worden geboden.
Voeding en maagzuurremmers
Bij het gebruik van maagzuurremmers hoeft er geen speciaal dieet gevolgd te worden. Wel kan een aangepaste voeding helpen bij aandoeningen waarvoor maagzuurremmers worden gebruikt. Bij brandend maagzuur kan het helpen om kleinere maaltijden te gebruiken. Ook zijn er bepaalde voedingsmiddelen die brandend maagzuur opwekken of verergeren. Bijvoorbeeld sterke kruiden of vet voedsel. Het is in dit geval verstandig om deze te vermijden. Voor meer informatie over voeding en brandend maagzuur, kijk dan bij het voedingsdoel ‘brandend maagzuur’.
Ook bij een maagzweer kunnen bepaalde voedingsmiddelen extra klachten veroorzaken. Deze zijn vergelijkbaar als die bij brandend maagzuur. Welke voedingsmiddelen dit zijn, kan een diëtist u vertellen. Voor meer informatie over voeding bij een maagzweer, kijk dan bij het voedingsdoel ‘maagzweer’.
Welke voeding klachten kunnen verminderen of verergeren bij maagaandoeningen, kan per persoon verschillend zijn. Ook ligt het aan de soort maagaandoening en in welke mate iemand hier last van heeft.
Onderzoek maagzuurremmers
- Maagzuurremmers werken onvoldoende bij een derde van de gebruikers in Nederland. Er werd onderzoek gedaan naar het gebruik van protonpompremmers. Hieruit bleek dat de dosering bij veel gebruikers onvoldoende is.
- Protonpompremmers kunnen het risico op botbreuken vergroten. Vooral ouderen hebben een verhoogd risico op het breken van botten. Ouderen gebruiken overwegend vaak protonpompremmers. Uit een onderzoek blijkt dat mensen die protonpompremmers gebruiken, vaker te maken hebben met botbreuken. Mensen die iedere dag een protonpompremmer innemen, hebben 41% meer kans om een bot te breken.
- Minder vitamine B12 in het lichaam door langdurig gebruik van maagzuurremmers. Personen die langdurig maagzuurremmers gebruiken hebben minder vitamine B12 in het lichaam, dat heeft een onderzoek uitgewezen. Minder vitamine B12 kan onder andere voor vermoeidheidsklachten zorgen.
Externe informatie maagzuurremmers of producten
We zijn extern onderstaande boek en producten, betreffende het remmen van brandendmaagzuur, voor u tegengekomen:
- Uw voedingsplan. Nederlands, 77 pagina’s, DietCetera. Geeft concrete adviezen en aanwijzingen hoe u brandend maagzuur zoveel mogelijk kunt tegengaan of verhelpen.
- Rennie, Tabletten, Maagzuurremmers. Volgens de fabrikant, voor snelle en effectieve verlichting bij brandend maagzuur. Zet overtollig maagzuur snel en effectief om in water en andere lichaamseigen stoffen. Je maag is zo weer rustig.
- Gaviscon Kauwtabletten Pepermunt, Tabletten, Maagzuurremmers. Volgens de fabrikant geeft dit product snelle verlichting van de klachten. De natuurlijke samenstelling legt een schuimlaagje bovenop de maaginhoud. Zo wordt het terugstromen van maagzuur naar de slokdarm voorkomen. Gaviscon werkt tot vier uur lang.
- Ayu Care Maagzuur, Tabletten. Volgens de Ayurveda is (brandend) maagzuur het gevolg van een teveel aan Pitta. Een goede kruidencombinatie vermindert en kalmeert een teveel aan pitta in de maag en in de twaalfvingerige darm. Ze zorgen dat pitta ‘neerwaarts’ gaat en met de ontlasting wordt uitgescheiden. Ze versterken de spijsvertering en verminderen ‘ama’. Ama zijn afvalstoffen in het lichaam. Afvalstoffen zijn de grootste ziektemaker in ons lichaam. De kruiden activeren de spijsverteringsenzymen. Ze bevorderen secretie van leversappen voor de spijsvertering en kalmeren maagzuur.
Disclaimer voedingsdoelen
DietCetera geeft u met bovenstaande tekst slechts algemene informatie. Wij hebben deze tekst niet gericht op individuele personen en omstandigheden. Vanzelfsprekend hebben we wel getracht deze informatie zo duidelijk en correct mogelijk te omschrijven. U blijft echter zelf verantwoordelijk voor uw eigen keuzes en interpretaties. Mocht u specifieke vragen of problemen hebben dan adviseren we u contact op te nemen met uw (huis)arts, diëtist of andere deskundigen. DietCetera is niet aansprakelijk voor eventuele schade ten gevolge van het onjuist interpreteren van deze tekst.