Kool allergie

 
Een kool allergie wordt behandeld door kool en producten die kool bevatten te verwijderen uit het eetpatroon. Daarnaast wordt er rekening gehouden met kruisreacties.
Een allergie is een abnormale reactie van het lichamelijke afweersysteem op bepaalde stoffen uit de omgeving. Het afweersysteem is het systeem dat het lichaam tegen ziektes beschermt. Een allergie kan ontstaan door een stof uit de lucht (pollen) of stoffen uit de voeding. Het lichaam reageert hierop met het vormen van antistoffen. Antistoffen zijn stoffen die in het lichaam een rol spelen bij de afweer tegen ziekteverwekkers.
Een kool allergie (allergisch voor kool) is een groente allergie. Een groente allergie is een vorm van voedselovergevoeligheid. Voedselovergevoeligheid is een overkoepelende term voor overgevoelige reacties op voedingsmiddelen. Voedselovergevoeligheid wordt opgedeeld in twee vormen:

• allergische voedselovergevoeligheid;
• en niet-allergische voedselovergevoeligheid.

De allergische vorm wordt ook voedselallergie genoemd. De niet-allergische vorm wordt voedselintolerantie genoemd. Het verschil tussen allergie en intolerantie wordt onder het kopje ‘Allergie of intolerantie’ verder uitgelegd. 1-3% van de volwassenen heeft last van voedselovergevoeligheid. 4-6% van de kinderen heeft last van voedselovergevoeligheid. Geschat wordt dat 1-2% van de volwassenen en 1-3% van de kinderen last heeft van voedselallergie. Een kool allergie komt niet vaak voor.
 

Kool

De kool is een plant uit de kruisbloemenfamilie, die geheel of gedeeltelijk eetbaar is. De kweek van de eerste koolplanten vond ongeveer 4800 jaar geleden plaats. De kool is oorspronkelijk afkomstig van de Middellandse Zeekust. De meeste koolsoorten vormen in het begin compacte, lepelvormige bladeren. In maart kan kool in de kas gezaaid worden. Vanaf half april kan het eventueel in de volle grond gezaaid worden. Op het moment dat koolplanten ongeveer twee centimeter hoog zijn, worden koolplanten in kleine potjes uitgeplant. Nadat de planten groot genoeg zijn (6 tot 8 centimeter) kunnen deze op een vaste plek geplant worden. Koolplanten hebben behoefte aan veel zon en water. De kolen kunnen geoogst worden als er dichte kroppen gevormd zijn. De tijd van oogsten verschilt bij elke koolsoort. Er zijn verschillende koolsoorten verkrijgbaar.
 
De meeste gebruikte soorten zijn:

• Bloemkool: Er zijn bloemkoolrassen met witte, paarse, oranje of groene bloemkolen. Bloemkool wordt in gekookte en rauwe vorm gegeten.
• Boerenkool: Boerenkool is een groente die in Nederland voornamelijk in stamppotten wordt gebruikt. Tevens is het mogelijk om de boerenkool als gestoofde groente te serveren.
• Broccoli: Van broccoli worden de gesloten bloemknoppen gegeten. Broccoli wordt meestal gekookt of gebakken gegeten.
• Chinese kool: Chinese kool is afkomstig uit Oost-Azië. Het kan zowel rauw als gekookt worden gegeten.
• Mergkool: Mergkool vormt een verdikte stengel en kan als groente gegeten worden.
• Paksoi: Paksoi is een langwerpige open kool met groene bladeren en spierwitte bladstelen. Van paksoi kan de hele plant gebruikt worden.
• Rodekool: Rodekool is een harde groente. Gekookte rodekool behoort tot de traditionele wintergroenten.
• Spruitkool: Een andere naam voor spruitkool is spruitjes. Spruitjes worden in gekookte vorm gebruikt.
• Wittekool: Wittekool heeft twee soorten. Het spitse type en het ronde type. Wittekool wordt vooral tot zuurkool verwerkt.

In Nederland vindt de teelt van de verschillende koolsoorten vooral in de omgeving van Noord-Brabant, Limburg, Gelderland, Barendrecht en Venlo plaats.
 

Wat is een kool allergie?

Een kool allergie is een groente-allergie. Een groente allergie is een vorm van voedselovergevoeligheid. Een allergische voedselovergevoeligheid kan worden ingedeeld in twee vormen: IgE-afhankelijke voedselallergie en niet-IgE-afhankelijke voedselallergie. De meeste voedselallergieën zijn IgE-afhankelijk. Dit betekent dat zich alleen symptomen voordoen, indien IgE in het lichaam aanwezig is. IgE is een afkorting voor immunoglobuline E. Immunoglobuline E is een antilichaam. Een antilichaam is een stof in het lichaam dat lichaamsvreemde stoffen aanvalt. Een antilichaam hecht zich aan een allergeen. Een allergeen is altijd een eiwit. Eiwitten zijn bouwstenen voor het menselijk lichaam. Een eiwit is echter niet altijd een allergeen. Een eiwit is alleen een allergeen voor een persoon die allergisch is voor datgene waar het eiwit een onderdeel van is. Voor mensen met een koolallergie kan eiwit van kool een allergische reactie veroorzaken. Een allergische reactie wordt vaak opgewekt door een specifiek eiwit.
 
Het eiwit van kool is het allergeen. Een allergeen komt het lichaam binnen via de huid, de luchtwegen of het maagdarmkanaal. Over het algemeen is een allergeen niet schadelijk voor het lichaam. Een lichaam dat allergisch is voor kool herkend het echter niet en beoordeelt het als een lichaamsvreemde stof. Dan volgt een reactie van het afweersysteem. Het afweersysteem wordt ook wel het immuunsysteem genoemd.
 
Het immuunsysteem beschermt het lichaam tegen bacteriën en virussen en het reageert soms op onschadelijke allergenen. Het immuunsysteem reageert door een antistof (IgE) te maken die een allergeen opruimt. Tijdens de opruiming komt histamine vrij. Histamine is verantwoordelijk voor de symptomen van een allergie. Vaak is slechts een kleine hoeveelheid van een allergeen nodig om een reactie te veroorzaken.
 

Allergie of intolerantie?

Een allergie wordt regelmatig verward met een intolerantie. Deze begrippen hebben echter een andere betekenis.

• Een allergie wordt veroorzaakt door een reactie van het immuunsysteem. Een intolerantie wordt niet veroorzaakt door een reactie van het immuunsysteem. Desondanks reageert het lichaam op een stof die het niet kan verdragen.
• Een allergische reactie geschiedt al na contact met een kleine hoeveelheid allergeen. Een intolerante reactie geschiedt pas na contact met een grote hoeveelheid allergeen.
• Een allergie kan levensbedreigend zijn in geval van een anafylactische shock. Een intolerantie kan niet levensbedreigend zijn. Een anafylactische shock komt tot stand door plotseling vrijkomen van grote hoeveelheden histamine. Hierdoor gaan de bloedvaten zo ver openstaan dat de bloeddruk daalt. Een te lage bloeddruk kan levensbedreigend zijn.

Oorzaken kool allergie

Een kool allergie kan aangeboren of later verkregen zijn. De allergie is aangeboren als het eerste contact met een allergeen direct een reactie veroorzaakt. Bij een aangeboren allergie komt de reactie meestal over het hele lichaam voor. De allergie is later verkregen als herhaaldelijk contact met een allergeen een reactie veroorzaakt. Bij een later verkregen allergie komt de reactie meestal plaatselijk voor. Plaatselijk betekent dat de reactie betrekking heeft op een bepaalde plaats in of op het lichaam.
 
Erfelijkheid speelt een rol bij het ontstaan van allergische reacties. Op het moment dat beide ouders een allergie hebben, neemt de kans op een allergie voor het kind toe met 80%. Wanneer beide ouders geen allergie hebben, is de kans op een allergie voor het kind 10%. De aanleg om allergisch te reageren berust op de aanmaak van IgE. Mensen die niet allergisch zijn, maken geen specifiek IgE aan. De aanleg om een allergie te ontwikkelen wordt atopie genoemd.
 
Na het eerste contact met een allergeen maakt het lichaam antilichamen aan. Een antilichaam hecht zich aan een allergeen om het herkenbaar of inactief te maken. Het lichaam is gevoelig voor een allergeen vanaf het moment dat antilichamen worden aangemaakt. Dit proces wordt sensibilisatie genoemd. De antilichamen zijn de zogenaamde immunoglobulines. Deze behoren tot het E-type (IgE). Door inname van een voedingsmiddel met kool komt kool-eiwit in aanraking met het betreffende IgE. Het IgE wordt vervolgens verbonden met een mestcel. Een mestcel is een bloedcel die is gevuld met histamine. Histamine is verantwoordelijk voor het ontstaan van allergische klachten. Door het IgE wordt de mestcel geactiveerd. Hierdoor komt histamine uit de cel. Dit proces wordt degranulatie genoemd.
 
Fasegewijs:

1. Het allergeen (kool-eiwit) wordt gedetecteerd;
2. Het IgE wordt aangemaakt;
3. Het IgE wordt verbonden met de mestcel;
4. Het allergeen (kool-eiwit) wordt verbonden aan het IgE;
5. De mestcel wordt geactiveerd;
6. Histamine wordt vrijgemaakt uit de mestcel;
7. Een allergische reactie wordt uitgelokt.

De allergische reactie ontstaat waar de mestcellen zich bevinden. In het geval van een koolreactie is dit over het algemeen in de mond, op de huid en het maagdarmkanaal. Het maagdarmkanaal is een deel van het lichaam, waar voedsel verwerkt wordt.
 
Leeftijd is een andere risicofactor voor het ontstaan van een koolallergie. Een koolallergie komt het meest voor bij baby’s en peuters. Het immuunsysteem van jonge kinderen heeft zich nog niet volledig ontwikkeld. In sommige gevallen groeien kinderen over kool allergie heen. Er zijn echter veel volwassenen met een kool allergie die kool en producten waar kool in verwerkt is niet kunnen verdragen.
 

Symptomen kool allergie

Een kool allergie ontwikkelt zich over het algemeen op baby- of peuterleeftijd. In sommige gevallen groeit een kind over een koolallergie heen na de leeftijd van drie tot vijf jaar.
 
Symptomen die duiden op een koolallergie zijn:

• huidklachten: Roodheid, jeuk, galbulten, eczeem. Galbultjes zijn witte tot roze sterk jeukend huiduitslag. Eczeem is uitslag op de huid die kan jeuken;
• oraal allergiesyndroom: Oraal heeft betrekking tot mond. Blaasjes/zwelling van de lippen, tong, keel of verhemelte, jeuk in mond;
• luchtwegen: Verstopte neus, jeuk, loopneus, niezen, heesheid, hoesten, benauwdheid, kortademigheid, piepende ademhaling;
• anafylaxie: Snelle pols (soms trage pols bij anafylaxie), lage bloeddruk, duizeligheid, bleekheid, zweten, bewusteloosheid;
• maagdarmklachten: Misselijkheid, buikpijn, brandend maagzuur, overgeven, diarree of obstipatie;
• oogklachten: Jeuk, roodheid van oogslijmvliezen, tranen, vochtophoping onder de ogen;
• angio-oedeem: Angio-oedeem is plaatselijke vochtophopingen, vooral in het gezicht.

Allergische symptomen kunnen binnen een paar minuten tot enkele uren na het eten optreden. Eczeem kan na een aantal dagen optreden. In extreme situaties kan anafylaxie optreden. Anafylaxie is een medische term voor een levensbedreigende allergische reactie. Een ander woord voor anafylaxie is anafylactische shock. Anafylaxie wordt veroorzaakt door een verwijding van de bloedvaten. Deze verwijding wordt veroorzaakt door histamine. Symptomen zijn ademhalingsmoeilijkheden, een lage bloeddruk en een vertraagde hartslag. De ernstigste vorm kan in enkele minuten tot de dood leiden, wanneer deze niet meteen wordt behandeld. Ernstige anafylactische reacties zijn echter zeldzaam. Bovenstaande symptomen kunnen overeen komen met symptomen van een andere aandoening.
 

Diagnose kool allergie

De arts zal eerst een lichamelijk onderzoek doen. Indien een koolallergie wordt vermoed, wordt nader onderzoek gedaan. Er zijn verschillende onderzoeken mogelijk:

• RAST (Radio Allergo Sorbent Test): Een allergie kan worden aangetoond met een bloedonderzoek. Er wordt bloed afgenomen. Het bloed wordt onderzocht op de aanwezigheid van antilichamen tegen koolallergie. Een positieve uitslag duidt op een allergie. Een RAST uitslag is echter niet 100% betrouwbaar. Hiervoor is nader onderzoek noodzakelijk.
• Huidpriktest: Een allergie kan worden aangetoond met een huidonderzoek. Druppels van een allergeen worden op de huid geplaatst. De huid wordt door de druppel heen geprikt. De prikplaats wordt 15 à 20 minuten later bekeken door een deskundige. Een reactie van de huid (zoals zwelling en roodheid) duidt op een allergie. Deze test wordt soms gedaan door in een allergeen product te prikken en vervolgens in de huid te prikken.
• Eliminatie-provocatie: Een allergie kan worden aangetoond met een voedseltest. Een verdacht voedingsmiddel wordt gedurende 4 à 6 weken uit het eetpatroon verwijderd (eliminatie). Wanneer de klachten verdwijnen, wordt het voedingsmiddel weer aan het eetpatroon toegevoegd (provocatie). Wanneer de klachten terugkeren, wordt een persoon allergisch bevonden.
• Dubbelblind placebo gecontroleerd onderzoek: Een allergie kan met zekerheid worden aangetoond met dit onderzoek. Een patiënt krijgt een aantal testvoedingen. De testvoedingen bevatten een (oplopende hoeveelheid) allergeen of geen allergeen. De patiënt noch de arts weet welke testvoeding een allergeen bevat. Dat wordt duidelijk, wanneer het onderzoek afgelopen is. De test kan dus niet worden beïnvloed. Deze onderzoeken worden uitgevoerd door professionals. Wanneer een ernstige reactie dreigt (eliminatie-provocatie), worden de onderzoeken in het ziekenhuis uitgevoerd.

Behandeling kool allergie

Wanneer de diagnose is gesteld, kunnen maatregelen worden genomen. Een kool allergie kan niet worden genezen. Men kan er wel overheen groeien. De beste manier om klachten te voorkomen is het vermijden van kool.
 
Er zijn ook manieren om de klachten te verminderen, wanneer (per ongeluk) kool wordt er ingenomen zoals:

• Antihistaminica: Een antihistaminicum is een medicijn dat een allergische reactie onderdrukt. Het blokkeert de werking van histamine. Histamine is verantwoordelijk voor het ontstaan van allergische klachten. Een antihistaminicum kan over het algemeen oraal worden ingenomen. Het is belangrijk om een arts te raadplegen alvorens antihistaminica te gebruiken.
• Epinefrine: Een ander woord voor epinefrine is adrenaline. Adrenaline wordt toegediend in geval van een anafylactische shock. Patiënten met een hoog risico op anafylaxie hebben een auto injector pen. Deze bevat een dosis adrenaline die kan worden geïnjecteerd in de huid. Een omstander zal deze moeten toedienen, als een patiënt anafylactisch reageert. Door adrenaline vernauwen de bloedvaten zich weer. De alternatieve geneeskunde heeft een aantal behandelingen tegen allergieën. Deze zijn echter niet wetenschappelijk bewezen.

Voeding bij een kool allergie

Een kool allergie wordt behandeld door voedingsmiddelen met kool te verwijderen uit het eetpatroon. Voorbeelden van producten waar kool in voorkomt zijn: salades en stoofschotels, roerbakgerechten, soepen, stampotten, wok, nasi- of bami gerechten en zuurkool. Een koolallergie kan ongemakkelijk zijn. Het kan beperkend voelen om geen kool en producten waar kool in verwerkt is, te kunnen gebruiken. De kans is altijd aanwezig dat een persoon alsnog in aanraking komt met een allergeen. Een manier waarop dat kan gebeuren is kruisbesmetting. Kruisbesmetting is het besmetten van een voedingsmiddel met een allergeen. Dat kan gebeuren door het voedingsmiddel niet goed te scheiden van andere voedingsmiddelen. Ook ongewassen handen, bestek of serviesgoed kunnen hiertoe leiden. Een persoon met een kool allergie kan hierdoor een allergische reactie krijgen.
 
Bovendien kan een persoon met een kool allergie op andere voedingsstoffen reageren. Wanneer hiertussen een wisselwerking optreedt, is er sprake van een kruisreactie. Een kruisreactie is een reactie van het immuunsysteem op een stof waarvoor het niet allergisch is. Een kool allergie gaat weleens samen met een kruisreactie voor mosterd, radijs, tuinkers, waterkers en mierikswortel. Het immuunsysteem kan nauwkeurig een kool allergeen herkennen. De nauwkeurigheid kent echter grenzen. Het afweersysteem herkent slechts een stukje van het allergeen: het epitoop. Een epitoop is de plaats op het antigeen die wordt herkend door de antistof in het bloed. De eigenschappen van een epitoop van kool en een epitoop van bijvoorbeeld radijs komen sterk overeen. Soms wordt het epitoop van radijs herkend als een kool allergeen. Hierdoor kan een persoon met kool allergeen reageren op radijs. Kruisreacties veroorzaken regelmatig verwarring tijdens het stellen van een diagnose. Niet iedereen met een kool allergie heeft last van een kruisreactie.
 
Aanpassing van de voeding is alleen zinvol indien:

• klachten optreden na het eten van een ander soort groente;
• uit onderzoek blijkt dat het om een kruisreactie gaat.

Onderzoek kool

• Er zijn veel onderzoeken uitgevoerd naar de werkzaamheid van kolen tegen kanker. Het is bewezen dat kolen het ontstaan van kanker kunnen voorkomen. De reden hiervoor is dat kolen een ontstekingsremmende werking hebben en rijk aan antioxidanten zijn. Een ontsteking is een plaatselijk verschijnsel die optreedt, als gevolg op de reactie van het lichaam op het binnendringen van schadelijke stoffen. Een ontsteking wordt gekenmerkt door warmte, pijn, roodheid en zwelling. Antioxidanten zijn stoffen die cellen en weefsels kunnen beschermen tegen beschadigingen. Bij kanker komt in verschillende plaatsen in het lichaam ontsteking voor. Door het eten van kolen kan het ontstaan van ontstekingen en daarmee de vorming van kanker voorkomen worden.
• Stichting Voedselallergie is een patiëntenorganisatie voor mensen met een voedselallergie en publiceert ook regelmatig onderzoeken.

Externe informatie of producten

We zijn extern onderstaande boeken, betreffende voedselallergieën, voor u tegengekomen:

• Eetwaar = eetbaar? Auteur J. Kamsteeg, Nederlands, 312 pagina’s. Een boek met veel informatie over de meest voorkomende en schaarsere voedselallergieën. Voor mensen met een allergie of voor iedereen die meer wil weten over voeding en de samenstelling van voedsel. Alle soorten voedingsmiddelen en bijbehorende ziektebeelden komen aan bod.
• Basiskookboek Voedselallergie en Intolerantie. Diverse auteurs, Nederlands, 400 pagina’s. Meer dan 1.000 recepten zonder koemelk, lactose, kippenei, gluten, pinda’s, noten, additieven, cacao, sacharose (suiker), citrusfruit, soja, vis, schaal- en schelpdieren, aardappelen en mais.
• Voedselallergie. Auteurs E.H. Coene & Sander Kollaard, Nederlands, 156 pagina’s. Het boek start met een korte beschrijving wat voedselallergieen en voedselintoleranties zijn. Daarna gaat het in op de behandeling, de psychosociale gevolgen en de allergieën bij kinderen. Het boek bevat veel informatie plus een heleboel verwijzingen naar websites, telefoonnummer van hulplijnen en adressen van instanties.
• Living with Oral Allergy Syndrome (OAS) A Gluten and Meat-Free Cookbook for Wheat, Soy, Nut, Fresh Fruit and Vegetable Allergies. A guide to living with oral allergy syndrome, the leading cause of food allergies. 50-90% of people with hay fever suffer from related food allergies, known as oral allergy syndrome (OAS) or pollen-food allergies. Birch, grass, ragweed and latex allergies can cause cross-reactions with foods, making it difficult and dangerous for some people to eat a wide variety of healthy foods such as fresh fruit and vegetables, soy, nuts and wheat.

Terug