Eczeem

 
Eczeem is een verzamelnaam voor aandoeningen aan de oppervlakte van de huid. De huidaandoeningen worden veroorzaakt door een ontstekingsreactie van de huid. Dit is vaak een allergische reactie en soms een reactie op een irritatie. Het kan ook onbekend zijn waar de reactie vandaan komt. Er zijn verschillende soorten. De ernst hiervan is niet bij iedereen gelijk. Het is niet besmettelijk. De meeste eczemen jeuken, maar niet alles wat jeukt is eczeem.
 
Eczeem kan in alle leeftijdsklassen voorkomen en het kan ook erfelijk zijn. Baby’s en jongere kinderen hebben het vaker. Ook hebben zij er meer last van. Bij baby’s is vaak als reactie op de overgang van borstvoeding naar flesvoeding. Over het algemeen neemt het af na 3-6 jaar of eerder. Of het verdwijnt geheel naarmate ze ouder worden. Maar het kan zich ook juist op latere leeftijd ontwikkelen.
 
In 2004 betrof het 9% van de jongens en 7% van de meisjes van 0-4 jaar. Bij 10-15 jarigen lag dit percentage op 1,4% van de jongens en 1,8% van de meisjes. Het gemiddelde van de Nederlandse bevolking is 2,5% en neemt de laatste 15 jaar toe.
 
Dit zijn de cijfers van constitutioneel eczeem, veruit de meest voorkomende soort. Het kan zijn dat deze cijfers hoger liggen aangezien niet alle personen met deze klacht een huisarts bezoeken. Er zijn diverse soorten die verschillen in ernst en klachten. Sommige vormen zijn kortdurend en andere chronisch. Astma, hooikoorts en emotionele stress kunnen gepaard gaan met eczeem. Helaas kunnen deze klachten mensen onzeker maken over hun uiterlijk. Dit is vooral het geval bij kinderen en pubers. Ook daarom is het aan te raden om de huisarts te bezoeken.
 

Eczeem symptomen

Symptomen die voor kunnen komen zijn:

• rode, schilferige, droog uitziende, gebarsten plekken op de huid. Deze komen met name voor op handen, elleboogplooien, knieholten, oren, voeten en benen. Vaak in de vorm van droog eczeem en is vaak chronisch;
• branderig gevoel en jeuk met sterke drang tot krabben. Vooral bij kinderen leidt regelmatig tot infecties in elleboogplooien en knieholten;
• kleine, met vocht gevulde blaasjes die kunnen openbarsten tot wondjes. Vaak in de vorm van nat eczeem en komt vaak acuut opzetten;
• infecties die ontstaan door het krabben. Bij baby’s is het vaak op de wangen en het voorhoofd te zien;
• blaren door acute verergering van het eczeem;
• bij baby’s veelvuldig huilen;
• pigmentverandering.

Soorten en oorzaken eczeem

Eczeem gaat vaak gepaard met een droge huid. De huid vervult haar beschermende rol niet goed. Vaak laat de huid te veel water verdampen en wordt daarom droger.
 
Het kan chronisch zijn, vaak in de vorm van droog eczeem. Maar ook acuut, vaak in de vorm van nat eczeem. De huid is dan niet droog maar scheidt vocht uit. Het kan tot stand komen door verschillende oorzaken. De oorzaak verschilt per soort.
 
De vier meest voorkomende soorten worden hieronder uitgebreider uitgelegd:

• Constitutioneel eczeem is een vorm die te maken heeft met een aangeboren overgevoeligheid of allergie. Het wordt ook wel atopisch eczeem, erfelijk eczeem of dauwworm genoemd. Atopisch is Grieks voor ‘op de verkeerde plaats’. Het kan zich uiten in ‘droog’ maar ook in ‘nat’ eczeem. Het komt bij ongeveer 10-15% van de zuigelingen en peuters voor. Jeuk is de voornaamste klacht. Constitutioneel eczeem komt van ‘binnenuit’. Het is bijna altijd erfelijk, dus het komt vaker in de familie voor. De oorzaken zijn heel breed omdat men voor bijna alles allergisch kan zijn. Oorzaken zijn vaak een voedselallergie, hooikoorts en een dieren- of huisstofmijtallergie. Ook een droge lucht (door de verwarming) en emotionele stress kan het veroorzaken. Uit onderzoek blijkt dat van alle allergieën, 90% bestaat uit allergieën voor eiwitten in koemelk, noten, pinda’s, sojabonen, vis, schaal- en schelpdieren en eieren. Deze veroorzaken lang niet altijd eczeem maar ook buikklachten of ademhalingsklachten. Bij voedingsallergie kan men zich te laten testen bij de huisarts. Als een voedselallergie wordt aangetoond kan het desbetreffende voedingsmiddel of stof uit de voeding weggelaten.
• Contacteczeem is een allergische reactie na contact met een verkeerde stof. Contacteczeem komt van buitenaf. Het is niet erfelijk en kan van het ene op het andere moment ontstaan. Een bekend voorbeeld is een nikkelallergie. Contact met nikkel, uit bijvoorbeeld een sieraad op de huid, zorgt dan voor (plaatselijk) eczeem. Andere bekende voorbeelden zijn stoffen als zeep, parfum, shampoo, latex, bepaalde planten en metaalsoorten.
• Seborroisch eczeem lijkt op constitutioneel eczeem maar komt alleen voor op de behaarde huid. Het kan ook voorkomen op de huid onder een luier. De hoofdhuid, wenkbrauwen en de schaamstreek (bij volwassenen) zijn vaak schilferig en roodachtig, soms met korstjes. Hoofdhuidklachten komen het vaakst voor. Het kan lijken op roos en er kunnen pukkeltjes ontstaan. Pukkeltjes zijn meestal een reactie op een ontstekinkje door het krabben. Seborroisch eczeem kan voor versnelde haaruitval zorgen. Het wordt mede veroorzaakt door een gist dat van nature op de huid leeft. Bij sommige mensen komt deze gistsoort in grotere getale voor. Deze gist speelt bij ‘gewone’ roos waarschijnlijk ook een rol. Hormoonveranderingen kunnen deze vorm verergeren.
• Nummulair eczeem wordt gekenmerkt door rode jeukende plekken op de huid. Er kunnen blaasjes, korsten, schilfers en pukkeltjes ontstaan. Meestal is de plek ter grootte van een munt. Het aantal plekken kan verschillen. Het komt vooral voor bij volwassenen op de armen en benen. De klachten verergeren vaak in de winter door de droge verwarmingslucht. Deze vorm is lastiger te behandelen en kan langdurig blijven bestaan. Nummulair eczeem kan voorkomen uit constitutioneel eczeem.

Daarnaast zijn er een aantal minder voorkomende soorten:

• psoriasis lijkt op eczeem met als klachten rode plekken en witte schilfers;
• craquelé-eczeem, als gevolg van het ouder en/of droger worden van de huid;
• ortho-ergisch contacteczeem, als gevolg van veelvuldig handen wassen met zeep;
• hypostatisch eczeem, als gevolg van oedeem. Oedeem is een ophoping van vocht in de weefsels;
• dyshidrotisch eczeem of handeczeem is een ontsteking van de huid op de handen en soms op de voeten. Stress blijkt een uitlokkende factor te zijn;
• het veelvoorkomende zwemmerseczeem is geen eczeem maar een schimmelinfectie. Het komt meestal voor op de voeten. Deze schimmel is besmettelijk;
• erytrodermie is een erge vorm van eczeem waarbij de gehele huid rood en schilferig kan zijn. Dit kan het gevolg zijn van een huidziekte, lymfeklier kanker of allergie.

Verergeren eczeem

De klachten kunnen verergeren door allerlei oorzaken. Water, fel zonlicht, koud weer, droge en warme lucht hebben een versnellend effect op uitdroging van de huid. Een droge huid (vooral in de winter) stress en allergieën hebben effect op de klachten. Evenals krabben, slechte huidverzorging, onvoldoende slaap en ongezond eten. De klachten kunnen weggaan en later weer terug komen. Een plotselinge hevige verergering wordt een aanval genoemd.
 

Behandeling eczeem

Allereerst is het belangrijk om de huisarts te bezoeken. Deze geeft specifiek advies en eventueel de juiste medicijnen. De arts kan een aantal tests doen om de oorzaak te zoeken. Dit kan door middel van een bloedtest, huidtest en RAST-test. Een RAST-test wordt ook wel een krastest genoemd. Grotere onderzoeken zijn een medische anamnese, een familie anamnese of een voedingsanamnese. Een anamnese is een onderzoek naar de voorgeschiedenis.
 
Een behandeling verschilt per persoon en per situatie. Elke huid is anders en zal ook anders reageren. De onderstaande behandelingen zijn behandelingen die vaak worden aanbevolen of toegepast:

• Neutrale crèmes en zalven. Deze helpen tegen een droge huid. Een droge huid is gevoeliger voor invloeden van buitenaf, maar jeukt ook sneller van binnenuit.
• Medicijnen in de vorm van zalven met hormonen (corticosteroïden) en antihistaminica (anti-allergie pil, in het geval van een allergie).

Alternatieve geneeswijzen eczeem

Alternatieve geneeswijzen wordt ook wel homeopathie genoemd. Homeopathie wordt uitgevoerd door een homeopaat. Het wordt vaak gezien als natuurlijke geneeskunde welke het herstelvermogen van het lichaam aanspreekt. Niet de ziekte wordt behandeld, maar de mens. De gehele voedingstoestand wordt meegenomen om het juiste geneesmiddel te vinden. Er zijn succesverhalen over alternatieve geneeswijzen, die een positief effect hebben laten zien op de klachten. De homeopathische leer wordt niet door wetenschappelijk bewijs ondersteund.
 

Voeding en eczeem

Goede persoonlijke verzorging is belangrijk voor de gezondheid van de huid. Voeding vormt daar een onderdeel van. Een gezonde huid raakt minder snel geïrriteerd of beschadigd. Door gezond en gevarieerd te eten komen alle benodigde voedingsstoffen voor de huid binnen. Met name vitamine A en het B-complex zijn belangrijk. Een tekort aan deze vitamines kan de droge huid verergeren of soms veroorzaken. Drink voldoende, het liefst in de vorm van water. Thee en koffie werken niet uitdrogend zoals vaak wordt gezegd. Alcohol droogt de huid wel uit. De nieren scheiden onder invloed van alcohol meer vocht uit dan normaal.
 
Een allergie voor een bepaald voedingsmiddel kan zich uiten in eczeem. Dit komt vaak voor bij baby’s. Bij het geven van flesvoeding is dit vaak een koemelkallergie. Bij het geven van borstvoeding heeft het vaak met de voeding van de moeder te maken. Wat de moeder eet en drinkt komt namelijk in de borstvoeding terecht. Verandering van het voedingspatroon kan dan uitkomst bieden. Het is altijd verstandig om de huisarts te raadplegen. Borstvoeding heeft een licht beschermde invloed op het ontstaan van atopisch (Constitutioneel) eczeem in het eerste levensjaar. Uiteraard heeft dit te maken met de lengte van de borstvoedingstijd en de erfelijkheid.
 

Onderzoek eczeem

• Roken heeft een nadelig effect op de gezondheid van de huid. Roken heeft een vernauwend effect op de bloedvaten in de huid. Hierdoor stroomt er minder bloed naar de huid. Dit betekent dat er minder zuurstof en voedingsstoffen bij de huid komen. Dit heeft een negatief effect op het herstel van de huid. Dit kan de klachten doen verergeren.
• Uit een langlopend Brits onderzoek is gebleken dat kinderen 40% kans hebben om eczeem te krijgen als één van de ouders een eczeem achtergrond heeft. Als beide ouders met eczeem bekend zijn heeft het kind 52% kans. Bij geen eczeem achtergrond van beide ouders is er nog steeds 28% kans op het krijgen van eczeem bij het kind.
• Uit onderzoek blijkt dat mensen jeuk van eczeem erger vinden dan de pijn.

Externe informatie eczeem of producten

We zijn extern onderstaande boeken en producten voor u tegengekomen:

• Leven met eczeem. Auteurs P.C. Dirven Meijer & Anton de Groot, Nederlands, 160 pagina’s. Het eerste hoofdstuk van dit boek gaat in op de verschijnselen, de diagnostiek en de relatie met astma, hooikoorts en allergie. De volgende hoofdstukken handelen over de oorzaken, beloop en complicaties, de sociale aspecten, de therapie en hoe ermee om te gaan.
• Constitutioneel Eczeem. Auteur H. Vinke, Nederlands, 188 pagina’s. Dit boek is een zelfhulpboek voor patienten, waarin alle facetten van de ziekte aan de orde komen. Een zeer uitgebreid, leesbaar boek met zowel medische als praktische informatie.
• Tips van Yola, praktische adviezen bij allergie en eczeem. Auteur Yola De Vries, Nederlands, 96 pagina’s. De auteur heeft zelf veel last van allergie en eczeem en is daarom gaan zoeken naar simpele, goedkope en makkelijke oplossingen voor dagelijkse problemen. Yola de Vries is voorzitter van de Vereniging van Allergiepatiënten (VAP).
• Grahams Eczeem Crème Bodycrème. Grahams Eczeem crème is een medisch hulpmiddel ter verlichting van Eczeem, dermatitis en een jeukende huid. Vanwege de milde samenstelling is Eczeem crème ook zeer geschikt voor baby’s en kinderen, en bij gebruik in het gezicht.
• Dermalex Repair Eczeem, crème. Is, volgens de fabrikant, te gebruiken ter behandeling van eczeem. De crème blokkeert schadelijke bacteriën, waardoor klachten zoals jeuk, roodheid en huidirritatie afnemen. Hierdoor wordt het herstel van de huid bevorderd. De crème is vochtherstellend en werkt direct verzachtend.

Terug