Fruit allergie

 
Fruit allergie is een voedselallergie. Een voedselallergie is een vorm van voedselovergevoeligheid. Voedselovergevoeligheid is een overkoepelende term voor overgevoelige reacties op voedingsmiddelen. Voedselovergevoeligheid wordt opgedeeld in twee vormen: allergische voedselovergevoeligheid en niet-allergische voedselovergevoeligheid.
 
In deze site behandelen we de volgende fruit allergieën:

1. Aardbei
2. Appel
3. Avocado
4. Banaan

De allergische vorm wordt ook wel voedselallergie genoemd. De niet-allergische vorm wordt ook wel voedselintolerantie genoemd. 1-3% van de volwassenen heeft last van voedselovergevoeligheid. 4-6% van de kinderen heeft last van voedselovergevoeligheid. Geschat wordt dat 1-2% van de volwassenen en 1-3% van de kinderen last heeft van voedselallergie. Fruit allergie komt vaak voor. Fruitsoorten die vaak allergische reacties geven zijn onder andere: appel, aardbei, peer, kersen, meloen, abrikoos, nectarine, banaan en kiwi. Bij kinderen gaat het voornamelijk om citrusvruchten, aardbeien en meloenen. Naarmate kinderen ouder worden, komt dit minder voor.
 

Fruit

Fruit is een verzamelnaam voor een aantal eetbare vruchten van plantensoorten en –rassen. Fruit wordt meestal rauw gegeten en heeft een zure of zoete smaak. In de meeste gevallen kan fruit in de oorspronkelijke vorm gegeten worden, in bepaalde gevallen dient eerst de schil verwijderd te worden. Er bestaan verschillende fruitsoorten.
 
Fruit kan onderverdeel worden in de volgende groepen:

• Zacht fruit: Voorbeelden van zacht fruit zijn bessen, aardbeien en druiven. Zacht fruit groeit aan struiken in plaats van bomen.
• Steenvruchten: Voorbeelden van steenvruchten zijn kersen, abrikozen, pruimen, perziken en nectarines. Steenvruchten zijn fruitsoorten waarvan de vruchten slechts één harde kern hebben, die steen genoemd wordt.
• Pitfruit: Voorbeelden van pitfruit zijn appels en peren. In deze vruchten zitten pitjes. De pitjes zitten in het klokhuis.
• Citrusfruit: Voorbeelden van het citrusfruit zijn sinaasappels, citroenen en mandarijnen. Citrusvruchten zijn vruchten van bomen of struiken van het plantengeslacht Citrus. In het voorjaar, najaar en in de winter komen de meeste citrusvruchten die in Nederland verkrijgbaar zijn vooral uit het Middellandse Zeegebied. In de zomer worden citrusvruchten geïmporteerd uit Zuid-Amerika.
• Exotisch fruit: Voorbeelden van exotisch fruit zijn bananen, kiwi’s en ananassen. Exotisch fruit is de fruitsoort die vanuit (sub)tropische landen word aangevoerd. De reden hiervoor is, dat in gematigde streken de omstandigheden ontbreken om deze soorten fruit te kweken.

In Nederland wordt fruit vooral in boomgaarden geteeld. In Nederland worden veel appels, sinaasappels, bananen en mandarijnen genuttigd. Aardbeien, kiwi’s en druiven nemen in de populariteit toe. Gemiddeld wordt in Nederland iets meer dan één stuk of portie fruit per dag gebruikt.
 
Fruit is goed voor de gezondheid. Door verschillende soorten fruit te eten, worden de meeste belangrijke vitamines en mineralen verkregen. Vitamines zijn stoffen die in kleine hoeveelheden in de voeding voorkomen. Vitamines zijn nodig voor een goede ontwikkeling en om gezond te blijven. Mineralen zijn net als vitamines stoffen die in kleine hoeveelheden voorkomen in eten en drinken. Mineralen zijn onmisbaar voor een goede gezondheid en normale groei en ontwikkeling. Fruit bevat veel vocht en voedingsvezels. Voedingsvezels zijn belangrijke stoffen die zorgen voor een gezonde spijsvertering. De spijsvertering is het proces waarbij het voedsel wordt omgezet in nuttige stoffen voor het lichaam.
 

Wat is fruit allergie?

Een fruit allergie is hetzelfde als een allergische voedselovergevoeligheid. Een allergische voedselovergevoeligheid kan worden ingedeeld in twee vormen: IgE-afhankelijke voedselallergie en niet-IgE-afhankelijke voedselallergie.
 
De meeste voedselallergieën zijn IgE-afhankelijk. Dit betekent dat zich alleen symptomen voordoen, indien IgE in het lichaam aanwezig is. IgE is een afkorting voor immunoglobuline E. Immunoglobuline E is een antilichaam. Een antilichaam hecht zich aan een allergeen. Een antilichaam is een stof in het lichaam die lichaamsvreemde stoffen aanvalt. Een allergeen is altijd een eiwit. Een eiwit is het bouwsteen voor het menselijk lichaam. Een eiwit is echter niet altijd een allergeen. Een eiwit is alleen een allergeen voor diegene die allergisch is voor datgene waar het eiwit een onderdeel van is. Voor mensen met een fruit allergie kan eiwit van fruit een allergische reactie veroorzaken. Een allergeen komt het lichaam binnen via de huid, de luchtwegen of het maagdarmkanaal. Over het algemeen is een allergeen niet schadelijk voor het lichaam. Wanneer men allergisch is herkent het lichaam echter niet het allergeen en beoordeelt het als een lichaamsvreemde stof. Dan volgt een reactie van het afweersysteem. Het afweersysteem wordt ook wel het immuunsysteem genoemd.
 
Het immuunsysteem beschermt het lichaam tegen bacteriën en virussen. Het immuunsysteem reageert soms ook op onschadelijke allergenen. Het immuunsysteem reageert door een antistof (IgE) te maken die een allergeen opruimt. Tijdens de opruiming komt histamine vrij. Histamine is verantwoordelijk voor de symptomen van een allergie. Vaak is slechts een kleine hoeveelheid van een allergeen nodig om een reactie te veroorzaken.
 

Allergie of intolerantie

Een allergie wordt regelmatig verward met een intolerantie. Deze begrippen hebben echter een andere betekenis.

• Op het moment dat men allergisch is voor een bepaald soort fruit, komt het immuunsysteem in actie. Een allergie wordt veroorzaakt door een reactie van het immuunsysteem. Een intolerantie wordt niet veroorzaakt door een reactie van het immuunsysteem. Desondanks reageert het lichaam op een stof die het niet kan verdragen.
• Een allergische reactie geschiedt al na contact met een kleine hoeveelheid allergeen. Een intolerante reactie geschiedt pas na contact met een grote hoeveelheid allergeen.
• Een allergie kan levensbedreigend zijn in geval van een anafylactische shock. Een intolerantie is niet levensbedreigend. Een anafylactische shock komt tot stand door plotseling vrijkomen van grote hoeveelheden histamine. Hierdoor gaan de bloedvaten zo ver openstaan dat de bloeddruk daalt waardoor te lage bloeddruk levensbedreigend kan worden.

Oorzaken fruit allergie

Een fruit allergie kan aangeboren of later verkregen zijn. De allergie is aangeboren als het eerste contact met een allergeen direct een reactie veroorzaakt. Bij een aangeboren allergie komt de reactie meestal over het hele lichaam voor. De allergie is later verkregen als herhaaldelijk contact met een allergeen een reactie veroorzaakt. Bij een later gekregen allergie komt de reactie meestal plaatselijk voor. Plaatselijk betekent dat de reactie betrekking heeft op een bepaalde plaats in of op het lichaam.
 
Erfelijkheid speelt een rol bij het ontstaan van allergische reacties. Op het moment dat beide ouders een allergie hebben, neemt de kans op een allergie voor het kind toe met 80%. Wanneer beide ouders geen allergie hebben, is de kans op een allergie voor het kind 10%. De aanleg om allergisch te reageren berust op de aanmaak van IgE. Mensen die niet allergisch zijn, maken geen specifiek IgE aan. De aanleg om een allergie te ontwikkelen wordt atopie genoemd.
 
Na het eerste contact met een allergeen maakt het lichaam antilichamen aan. Een antilichaam hecht zich aan een allergeen om het herkenbaar of inactief te maken. Het lichaam is gevoelig voor een allergeen vanaf het moment dat antilichamen worden aangemaakt. Dit proces wordt sensibilisatie genoemd. De antilichamen zijn de zogenaamde immunoglobulines. Deze behoren tot het E-type (IgE). Door inname van een bepaalde soort fruit, komt fruit-eiwit in aanraking met het betreffende IgE. Het IgE wordt vervolgens verbonden met een mestcel. Een mestcel is een bloedcel die is gevuld met histamine. Histamine is verantwoordelijk voor het ontstaan van allergische klachten.
 
Door het IgE wordt de mestcel geactiveerd. Hierdoor komt histamine vrij uit de cel. Hierdoor worden de allergische reacties veroorzaakt. Dit proces wordt degranulatie genoemd.
 
Fasegewijs:

1. Het allergeen (fruit-eiwit) wordt gedetecteerd.
2. Het IgE wordt aangemaakt.
3. Het IgE wordt verbonden met de mestcel.
4. Het allergeen (fruit-eiwit) wordt verbonden aan het IgE.
5. De mestcel wordt geactiveerd.
6. Histamine wordt vrijgemaakt uit de mestcel.
7. Een allergische reactie wordt uitgelokt.

De allergische reactie ontstaat waar de mestcellen zich bevinden. In het geval van een fruitallergie is dit over het algemeen in de mond.
 
Leeftijd is een andere risicofactor voor het ontstaan van allergische reacties. Fruit allergie komt het meest voor bij baby’s en peuters. Het immuunsysteem van jonge kinderen heeft zich nog niet volledig ontwikkeld. Het is mogelijk dat het kinderen over fruitallergie heen groeien. Er zijn echter veel volwassenen met fruit allergie die bepaalde soorten fruit of verschillende fruitsoorten niet kunnen verdragen.
 

Symptomen fruit allergie

Fruit allergie ontwikkelt zich over het algemeen op baby- of peuterleeftijd. Het is mogelijk dat een kind over een fruitallergie heen groeit na de leeftijd van drie tot vijf jaar. De meeste voorkomende symptomen die duiden op een fruitallergie zijn:

• maag-darmstelsel: prikkelend gevoel in de mond, braken, diarree of juist verstopping (obstipatie) en misselijkheid;
• huid: Jeuk, uitslag, galbulten, eczeem, oedeem (ophoping van vocht in bijvoorbeeld oogleden, mond, lippen);
• luchtwegen: Astmatische klachten (piepen, kortademigheid), neusklachten, oogklachten;
• galbultjes rond de mond. Galbultjes zijn witte tot roze sterk jeukend huiduitslag;
• roodheid en jeuk rond de mond;
• blaren op het gehemelte;
• jeuk aan het gehemelte;
• zwelling van de lippen;
• anafylactische shock;
• blaren op de lippen;
• jeuk aan de tong;
• opgezwollen keel;
• pijn op de borst;
• hoesten;
• niezen.

Allergische symptomen kunnen binnen een paar minuten tot enkele uren na het eten van fruit optreden. Eczeem treedt soms zelf pas na een aantal dagen op. In extreme situaties kan anafylaxie optreden. Anafylaxie is een medische term voor een levensbedreigende allergische reactie. Een ander woord voor anafylaxie is anafylactische shock. Anafylaxie wordt veroorzaakt door een verwijding van de bloedvaten. Symptomen zijn ademhalingsmoeilijkheden, een lage bloeddruk en een vertraagde hartslag. De ernstigste vorm kan in enkele minuten tot de dood leiden, wanneer deze niet meteen wordt behandeld. Ernstige anafylactische reacties bij een fruitallergie zijn echter zeldzaam. Bovenstaande symptomen kunnen overeen komen met symptomen van een andere aandoening. Indien een fruit allergie wordt vermoed, is het verstandig om een arts te raadplegen.
 

Diagnose fruit allergie

De arts zal eerst een lichamelijk onderzoek doen wanneer een fruit allergie wordt vermoed. Er zijn verschillende onderzoeken mogelijk:

• RAST (Radio Allergo Sorbent Test): Een allergie kan worden aangetoond met een bloedonderzoek. Er wordt bloed afgenomen. Het bloed wordt onderzocht op de aanwezigheid van antilichamen tegen fruit-eiwit. Een positieve uitslag duidt op een allergie. Een RAST uitslag is echter niet 100% betrouwbaar. Hiervoor is nader onderzoek noodzakelijk.
• Huidpriktest: Een allergie kan worden aangetoond met een huidonderzoek. Druppels van een allergeen worden op de huid geplaatst. De huid wordt door de druppel heen geprikt. De prikplaats wordt 15 à 20 minuten later bekeken door een deskundige. Een reactie van de huid (zoals zwelling of roodheid) duidt op een allergie. Deze test wordt soms gedaan door in een allergeen product te prikken en vervolgens in de huid te prikken.
• Eliminatie-provocatie: Een fruit allergie kan worden aangetoond met een voedseltest. Een verdachte fruitsoort wordt gedurende 4 à 6 weken uit het eetpatroon verwijderd (eliminatie). Wanneer de klachten verdwijnen, wordt het verdachte fruit weer aan het eetpatroon toegevoegd (provocatie). Wanneer de klachten terugkeren, wordt een persoon allergisch bevonden.
• Dubbelblind placebo gecontroleerd onderzoek: Een allergie kan met zekerheid worden aangetoond met dit onderzoek. Een patiënt krijgt een aantal testvoedingen. De testvoedingen bevatten een (oplopende hoeveelheid) allergeen of geen allergeen. De patiënt noch de arts weet welke testvoeding een allergeen bevat. Dat wordt duidelijk, wanneer het onderzoek afgelopen is. De test kan dus niet worden beïnvloed. Deze onderzoeken worden uitgevoerd door professionals. Wanneer een ernstige reactie dreigt (eliminatie-provocatie), worden het onderzoeken in het ziekenhuis uitgevoerd.

Behandeling fruit allergie

Wanneer de diagnose fruit allergie is gesteld, kunnen maatregelen worden genomen. Fruit allergie kan niet worden genezen. De beste manier om klachten te voorkomen is het vermijden van de fruitsoort waar men allergisch voor is.
 
Er zijn ook manieren om de klachten te verminderen, wanneer (per ongeluk) de fruitsoort wordt ingenomen waar men allergisch voor is, zoals:

• Antihistaminica: Een antihistaminicum is een medicijn dat een allergische reactie onderdrukt. Het blokkeert de werking van histamine. Histamine is verantwoordelijk voor het ontstaan van allergische klachten. Een antihistaminicum kan over het algemeen oraal worden ingenomen. Het is belangrijk om een arts te raadplegen alvorens antihistaminica te gebruiken.
• Epinefrine: Een ander woord voor epinefrine is adrenaline. Adrenaline wordt toegediend in geval van een anafylactische shock. Patiënten met een hoog risico op anafylaxie hebben een auto injector pen. Deze bevat een dosis adrenaline die kan worden geïnjecteerd in de huid. Een omstander zal deze moeten toedienen, als een patiënt anafylactisch reageert. Door adrenaline vernauwen de bloedvaten zich weer.
• De alternatieve geneeskunde heeft een aantal behandelingen tegen allergieën. Deze zijn echter niet wetenschappelijk bewezen.

Voeding en fruit allergie

Een fruit allergie wordt behandeld door een bepaalde fruitsoort of verschillende soorten fruit te verwijderen uit het eetpatroon. Fruit komt onder andere in moes, puree, jam, sap en smoothies voor. Tevens kan fruit in bepaalde soorten taart, biscuits, ijs en koekjes voorkomen. Producten gemaakt van het soort fruit waar een allergische reactie voor kan plaatsvinden, dienen vermeden te worden om klachten te voorkomen. Sommige fruitsoorten kunnen wel in gekookte vorm verdragen worden, zonder dat er allergische reactie plaatsvindt. Een fruit allergie kan ongemakkelijk zijn. Het kan beperkend voelen om bepaalde soorten fruit of producten niet te kunnen eten.
 
Bovendien kan men door middel van kruisbesmetting in aanraking komen met het fruit waar men allergisch voor is. Kruisbesmetting is het besmetten van een voedingsmiddel met een allergeen. Dat kan gebeuren door het voedingsmiddel niet goed te scheiden van andere voedingsmiddelen. Ook ongewassen handen, bestek of serviesgoed kunnen hiertoe leiden. Een persoon met een fruitallergie kan hierdoor een allergische reactie krijgen.
 
Op het moment dat een persoon allergisch is voor verschillende soorten fruit, kan er een tekort aan verschillende vitamines en mineralen ontstaan. Dit tekort kan vooral voor vitamine C, kalium en voedingsvezels ontstaan. Om voldoende vitamine C en kalium binnen te krijgen, kunnen andere soorten fruit en groente gebruikt worden. Tevens kan men voldoende voedingsvezels binnen krijgen door voor andere producten te kiezen die veel vezels bevatten.
 
Een persoon met een fruit allergie kan op andere voedingsstoffen reageren. Wanneer hiertussen een wisselwerking optreedt, is er sprake van een kruisreactie. Een kruisreactie is een reactie van het immuunsysteem op een stof waarvoor het niet allergisch is. Het immuunsysteem kan nauwkeurig een fruitallergeen herkennen. De nauwkeurigheid kent echter grenzen. Het afweersysteem herkent slechts een stukje van het allergeen: het epitoop. Een epitoop is de plaats op het antigeen die wordt herkend door de antistof in het bloed. Hierdoor kan een persoon met fruitallergie ook op andere soort voeding reactie tonen. Kruisreacties veroorzaken regelmatig verwarring tijdens het stellen van een diagnose. Niet iedereen met een fruitallergie heeft last van kruisreacties.
 
Aanpassing van de voeding is alleen zinvol indien: Klachten optreden na het eten van een ander soort voeding of uit onderzoek blijkt dat het om een kruisreactie gaat. De informatie over mogelijke kruisreacties van bepaalde soorten fruit wordt per soort fruit apart uitgelegd.
 

Onderzoek fruit allergie

• Volgens onderzoek neemt de kans op het optreden van een allergische reactie bij kinderen af door het gebruik van moedermelk. Tevens neemt deze kans af door uitstellen van bijvoeding tot zes maanden. Bovendien is het belangrijk dat er niet gerookt wordt tijdens de zwangerschap en na de geboorte. Verder is er op basis van resultaten van veel onderzoek vastgesteld dat de moeder een gezonde volwaardige voeding kan gebruiken zonder beperking van bepaalde voedingsmiddelen. Er is geen reden voor de moeder om een dieet te gaan volgen.
• Stichting Voedselallergie is een patiëntenorganisatie voor mensen met een voedselallergie en publiceert ook regelmatig onderzoeken.

Externe informatie of producten

We zijn extern onderstaande boeken, betreffende voedselallergieën, voor u tegengekomen:

• Eetwaar = eetbaar? Auteur J. Kamsteeg, Nederlands, 312 pagina’s. Een boek met veel informatie over de meest voorkomende en schaarsere voedselallergieën. Voor mensen met een allergie of voor iedereen die meer wil weten over voeding en de samenstelling van voedsel. Alle soorten voedingsmiddelen en bijbehorende ziektebeelden komen aan bod.
• Basiskookboek Voedselallergie en Intolerantie. Diverse auteurs, Nederlands, 400 pagina’s. Meer dan 1.000 recepten zonder koemelk, lactose, kippenei, gluten, pinda’s, noten, additieven, cacao, sacharose (suiker), citrusfruit, soja, vis, schaal- en schelpdieren, aardappelen en mais.
• Voedselallergie. Auteurs E.H. Coene & Sander Kollaard, Nederlands, 156 pagina’s. Het boek start met een korte beschrijving wat voedselallergieen en voedselintoleranties zijn. Daarna gaat het in op de behandeling, de psychosociale gevolgen en de allergieën bij kinderen. Het boek bevat veel informatie plus een heleboel verwijzingen naar websites, telefoonnummer van hulplijnen en adressen van instanties.
• Living with Oral Allergy Syndrome (OAS). Auteur Danielle Leblanc, Engels, 148 pagina’s. A guide to living with oral allergy syndrome, the leading cause of food allergies. 50-90% of people with hay fever suffer from related food allergies, known as oral allergy syndrome (OAS) or pollen-food allergies. Birch, grass, ragweed and latex allergies can cause cross-reactions with foods, making it difficult and dangerous for some people to eat a wide variety of healthy foods such as fresh fruit and vegetables, soy, nuts and wheat.

Terug