Chroom of chromium

 
Chroom is een essentieel mineraal voor het lichaam. Het zorgt er mede voor dat insuline goed werkt. Chroom wordt ook wel chromium genoemd. Chromium is een spoorelement waar nog niet veel over bekend is. Het is wel bekend dat chroom essentieel is voor het lichaam. Het lichaam kan niet goed functioneren zonder chroom. Een spoorelement behoort niet tot het planten- of dierenrijk. Het is een niet-levende stof oftewel anorganisch. Stoffen zijn anorganisch of organisch. Organische stoffen zijn afkomstig van levende wezens en hun dode resten. Het gaat om eiwit, koolhydraten, vet en vitamines. Deze zijn nodig voor de groei en instandhouding van het lichaam. Hier zijn ook anorganische stoffen voor nodig. Anorganische stoffen zijn afkomstig van levenloze materialen. Naast vocht gaat het om mineralen (macromineralen) en spoorelementen (micromineralen). Dit zijn voedingsstoffen die in kleine hoeveelheden voorkomen in de voeding. De behoefte die het lichaam heeft aan anorganische stoffen is onderzocht. Mineralen en spoorelementen kunnen worden aangetoond in de weefsels.
 
Het lichaam kan mineralen en spoorelementen niet zelf aanmaken. Wel zijn er een aantal essentieel voor het lichaam. Dat wil zeggen dat ze absoluut noodzakelijk zijn voor het functioneren. Het is dan ook nodig om chroom dagelijks met de voeding in te nemen. Nog niet van alle stoffen is aangetoond dat ze essentieel zijn. Met betere onderzoekstechnieken worden in de toekomst mogelijk meer noodzakelijke mineralen en spoorelementen ontdekt. Mineralen en spoorelementen verschillen in de hoeveelheid die het lichaam ervan nodig heeft. Dagelijks zijn enkele honderden milligrammen tot een gram mineralen nodig. 1 milligram is 0,001 gram. Van spoorelementen zijn enkele microgrammen tot tientallen milligrammen nodig. 1 microgram is 0,001 milligram. 4% van het menselijk lichaam bestaat uit mineralen en spoorelementen. Chromium dient bij voorkeur uit de voeding gehaald te worden. Het blijkt dat er veel discussie bestaat over de varianten in chroomsupplementen.
 

Waar zit chroom in?

Chroom komt voor in biergist, volkorenproducten, groenten en vlees. Het is echter onduidelijk of chroom ook in andere producten voorkomt. Er is nog niet voldoende onderzoek naar gedaan. In Nederland zijn er geen algemene gegevens beschikbaar over de hoeveelheid chroom in voedingsmiddelen. In de natuur komen een aantal varianten van chromium voor. Het verschil zit in de lading van het chromium deeltje. Zo is er bijvoorbeeld chromium3+ en een chromium6+ deeltje. Deze worden ook wel trivalent (3) chromium en hexavalent (6) chromium genoemd.
 
Uit onderzoek is gebleken dat hexavalent chromium kankerverwekkend kan zijn in grote hoeveelheden. Hexavalent chromium wordt gebruikt in de industrie. Het kan gebruikt worden voor gereedschappen en voor het looien van leer. Trivalent chromium daarentegen niet. Trivalent chromium is aanwezig in de voeding. Hierbij is het kankerverwekkende effect te verwaarlozen. Dit komt doordat het zo weinig kankerverwekkende stoffen bevat. Bij hoge inname zullen er hoogstwaarschijnlijk geen effecten optreden. Van trivalent chroom zijn verschillende vormen van bekend. Deze volgende vormen komen in supplementen voor:

• Chroomchloride;
• Chromium citraat;
• Chroom picolinate;
• Chroom nicotinate;
• Hoog chromium gist.

Deze vormen zijn allemaal afgeleid van trivalent chromium. De vorm van chromium verschilt per supplement. Overigens is onder de onderzoekers veel discussie over de werking van deze stoffen.
 

Functie chroom

Chroom is een micromineraal (spoorelement) dat het lichaam nodig heeft. Het spoorelement is ontdekt toen mensen die sondevoeding kregen diabetesachtige verschijnselen vertoonden. Chromium is een mineraal dat nodig is voor:

• Insuline: Insuline is een hormoon dat ervoor zorgt dat glucose in de cellen terecht komt. Chroom helpt de effectiviteit van insuline te verhogen. Glucose is het eindproduct na de vertering van koolhydraten. Koolhydraten worden ook wel suikers genoemd. Ook eiwitten en vetten kunnen tot glucose worden afgebroken. Dit gebeurt echter niet vaak. Eiwitten worden gebruikt voor de opbouw van nieuwe cellen. Vet wordt vaak opgeslagen in het lichaam. Chroom helpt bij de afbraak van eiwitten en vetten. Doordat insuline de glucose in de cellen brengt, kan de cel haar taken uitvoeren. Een taak van een cel is bijvoorbeeld het produceren van energie of hormonen en enzymen. Hormonen zijn voor het lichaam essentiële stoffen die processen in het lichaam aansturen. Ook enzymen zijn essentieel voor het lichaam. Een enzym kan ervoor zorgen dat processen in het lichaam (sneller) verlopen. Chroom wordt ook de glucose tolerantie factor, GTF, genoemd.
• Diabetes mellitus type 2 (DM2): Chroom zou kunnen helpen bij diabetes mellitus type 2. Chroom helpt bij de effectiviteit van insuline te verhogen. Diabetes staat ook wel bekend als suikerziekte. Bekend is dat chromium de effectiviteit verhoogt van insuline. Er is geen betrouwbaar bewijs dat het daadwerkelijk genezend werkt. Het kan wel helpen om de symptomen te verminderen. Alhoewel dit wel in overleg met een arts gedaan dient te worden. Anders is de kans groot dat in het bloed een te lage waarde van glucose optreedt. Hierdoor kan men flauwvallen. Diabetes mellitus type 2 kan dus niet genezen worden met chroom.
• DNA: DNA is de afkorting voor desoxyribonucleïnezuur. Dit is het erfelijk materiaal dat zich in elk levend wezen bevindt. Het bepaalt een heleboel dingen die iemand uniek maken. Het bevat alle informatie over een identiek(e) persoon, plant of dier. Het laat zien of iemand bruine ogen heeft, een dier een vacht heeft of een plant een rode bloem heeft. Chroom is nodig om het DNA goed op te bouwen. Cellen blijven gedurende het hele leven delen en groeien. Om dit proces goed te laten verlopen, zal DNA steeds worden aangemaakt. Door een gevarieerde voeding zal men genoeg binnen krijgen om dit proces goed te laten verlopen.
• Vetmetabolisme: Vetmetabolisme is een luxe woord voor de stofwisseling van vet. De stofwisseling zorgt ervoor dat vetten worden afgebroken in het lichaam of worden opgeslagen. Vetten kunnen worden opgeslagen in de vetcellen. Ook cholesterol is een vet. In het lichaam zijn het slechte en het goede cholesterol aanwezig. Het slechte cholesterol wordt ook wel LDL cholesterol genoemd. Het goede cholesterol wordt HDL cholesterol genoemd. Het HDL cholesterol voert het LDL cholesterol in het lichaam af. Als er te weinig HDL in het lichaam aanwezig is, kan LDL zich tegen organen en wanden afzetten. Dit kan zorgen voor slagaderverkalking oftewel arteriosclerose. Chromium zou helpen bij de afbraak van cholesterol en andere vetten. Dit is nodig voor een goede werking in het lichaam en andere processen in het lichaam. Onderzoeken naar de effecten van chroom zijn echter niet eenduidig.
• Lichaamsopbouw en –gewicht: Er wordt beweerd dat chroom helpt bij het stabiliseren van het lichaamsgewicht en de samenstelling van het lichaam. Hoewel er veel onderzoek naar is gedaan, kan er weinig duidelijk bewijs voor worden gevonden. In een onderzoek blijkt dat chromium picolinate helpt bij gewichtsverlies. Dit zijn echter kleine verschillen en er wordt getwijfeld over de betrouwbaarheid.
• Een goede bloeddruk: Om bloed vanuit het hart door het lichaam heen te pompen, is een bepaalde druk nodig. Deze bloeddruk kan laag zijn, normaal of juist hoog. Een te hoge bloeddruk wordt vaak gezien bij mensen met overgewicht, hart en vaatziekten en diabetes. Chroom zou helpen om deze te reguleren.

Over bovenstaande punten bestaat nog veel discussie. De exacte functie van chroom is nog steeds niet goed duidelijk. Wel is er aangetoond dat het helpt bij de werking van insuline als glucose intolerantie factor.
 

Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) chroom

De Gezondheidsraad geeft per voedingsstof aanbevelingen over de hoeveelheid die gezonde mensen dagelijks nodig hebben. Voedingsstoffen zijn bijvoorbeeld vitamines en mineralen. De Gezondheidsraad is een adviescollege van de overheid. Deze voedingsnormen worden gegeven als Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH). Voor chroom is geen aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vastgesteld. Dit komt doordat de hoeveelheid chroom in het lichaam en in voedingsmiddelen slecht te bepalen is.
 
Er bestaat nog geen methode om te zien of iemand een tekort heeft. Chroom wordt op verschillende plekken opgeslagen in het lichaam. Het wordt opgeslagen in het hele lichaam. Maar het grootste gedeelte wordt opgeslagen in de lever, milt en botten. Er kan nog niet goed gekeken worden naar tekorten. Dit komt door een gebrek aan betrouwbare literatuur. In de Verenigde Staten wordt 25 microgram per dag aanbevolen voor vrouwen en 35 microgram per dag voor mannen. Deze hoeveelheden zouden voldoende moeten zijn voor iedereen. In Nederland zijn geen richtlijnen bekend van chroom inname.
 

Chroom tekort

Een tekort aan chroom komt voor zover bekend niet voor in Nederland. Met een gevarieerde voeding zou men voldoende chroom binnen krijgen. Over een gevarieerde voeding bestaat echter veel discussie. De discussie gaat over de vraag of er nog voldoende vitamines en mineralen in de grond zit. De grond waarop de voeding wordt verbouwd kan arm zijn geworden aan mineralen en vitamines. Dit kan komen doordat het land te vaak is gebruikt. Als dit het geval is, kan men niet voldoende chroom binnen krijgen via de voeding. Hierover spreken veel bronnen elkaar tegen. Een tekort van chroom uit zich in diabetes achtige verschijnselen. Hieronder vallen de volgende symptomen:

• hoge gehaltes van vetzuren en LDL (slecht) cholesterol in het bloed;
• insuline resistentie: De cellen worden ongevoelig voor het hormoon insuline. Hierdoor zullen ze geen of onvoldoende glucose kunnen opnemen;
• abnormale bloedwaardes van glucose en insuline;
• laag HDL (goed) cholesterol in het bloed;
• hoge bloeddruk.

Deze symptomen kunnen de kans op hart- en vaatziekten verhogen.
 
Een ernstig tekort van chroom komt zelden voor. Als dit echter wel gebeurt, kunnen de volgende symptomen voorkomen:

• gewichtsverlies;
• schade aan de hersenen;
• lichte gevoelloosheid in het lichaam;
• tintelend of brandend gevoel in handen en voeten.

Tevens hebben mensen een hogere behoefte aan chroom bij diabetes, een hartziekte, na een zwaar ongeluk of stress. In deze gevallen kan chroom meer uitgescheiden worden of een verhoogde behoefte geven aan chromium.
 

Teveel chroom

Over de gevolgen van een hoge inname van chroom is nog weinig bekend. Uit onderzoeken blijkt dat een hoge inname van chroom via de voeding geen nadelige effecten laat zien. Er zou gesteld kunnen worden dat het veilig is. Mensen met een lever- of nierziekte dienen voorzichtig te zijn met chroom. Dit wordt geadviseerd uit voorzorg. De nieren en de lever zorgen ervoor dat stoffen worden uitgescheiden of afgebroken in het lichaam. Als deze organen onvoldoende werken kan een eventueel te veel van chroom niet worden uitgescheiden. Bij een inname van 1 milligram oftewel 1000 microgram zijn geen schadelijke effecten gevonden.
 
Bij extreem hoge waarden kan het effect tegenstrijdig zijn. Deze hoeveelheden kunnen gezien worden bij inname van supplementen. Hoge concentraties van chroom kunnen de werking van insuline tegenwerken. Ook kunnen ze de maag irriteren, de hartslag versnellen, duizeligheid en huiduitslag veroorzaken. Als deze symptomen voorkomen, is het verstandig om de chroomsuppletie te stoppen.
 
Bij chroom in combinatie met insuline of glucose verlagende medicatie is grote voorzichtigheid geboden. Chroom heeft het effect dat de bloedsuiker verlaagd wordt. Bij grote hoeveelheden chroom in combinatie met de medicatie wordt het effect versterkt. Bij gebruik van beide middelen is overleg met de arts wenselijk. Anders is de kans groot dat de waardes in het lichaam te laag worden.
 

Stofwisseling chroom

Chroom komt via suppletie of voeding het lichaam binnen. De chroom zal in de darmen worden opgenomen. Via de bloedbaan zal chromium terecht komen waar het nodig is.
 

Wisselwerking chroom

De opname van chroom in de darmen kan worden verbeterd door vitamine C. Waarom dit de opname zou verbeteren is niet duidelijk. Daarnaast zou chroom goed werken met vitamine B3, B5, B6, glycine, magnesium en zink. Vitamine B3 en glycine zijn een onderdeel van het GTF, glucose tolerantie factor. Waarom het beter werkt, is nog niet bekend. En dient nog nader onderzoek naar gedaan te worden.
 

Invloed van bewaren en bereiden mineralen

Voedingsmiddelen raken wel eens mineralen kwijt tijdens het bereidingsproces. Vooral koken kan verlies van mineralen tot gevolg hebben. Het verlies wordt niet veroorzaakt door de verhitting, maar door de uitloging. Uitloging is het oplossen van voedingsstoffen in (kook)vocht. Eten verliest geen mineralen tijdens het bewaren.
 

Chroom supplementen

Het lichaam neemt mineralen uit supplementen makkelijker op dan uit de voeding. Mineralen in voedingsmiddelen zijn vaak verbonden met andere stoffen. Door de spijsvertering worden de mineralen losgemaakt, zodat het lichaam ze kan opnemen. Dit lukt niet altijd helemaal. Hierdoor verlaat een gedeelte ongebruikt het lichaam. Kunstmatige mineralen in supplementen hoeven niet meer losgekoppeld te worden. Daardoor kunnen ze makkelijker worden opgenomen. Dit wil overigens niet zeggen dat een pil beter is dan gezonde voeding. Over het algemeen is zo’n pilletje niet nodig, mits er gezond en gevarieerd gegeten wordt. Er zijn echter wel groepen voor wie aanvulling zinvol kan zijn. Sommige mensen vinden het toch prettig om een multivitamine preparaat te gebruiken. In een multivitamine preparaat zitten ook veel voorkomende mineralen. Een multivitamine preparaat wordt bijvoorbeeld gebruikt tijdens verkoudheid of griep. Het is verstandig om voorzichtig om te gaan met de suppletie van chroom.
 

Chroom en afvallen

Chroomtabletten en voedingssupplementen met chroom picolinate zijn vaak te vinden tussen de afslankproducten in de winkel. Het is populair, mede omdat het niet duur is. Omdat chroom invloed heeft op de effectiviteit van insuline, zou het helpen een hongergevoel tegen te gaan. Bij een hoog bloedsuikergehalte is er minder sprake van trek. Bij een laag bloedsuikergehalte ontstaat al snel de neiging iets zoets te eten. Chroom zou de zoete trek verminderen. Er wordt aanbevolen het supplement met twee glazen water in te nemen. Liefst tijdens of vlak voor de maaltijd. Een eventueel verminderd hongergevoel kan dus komen door de hoeveelheid water die de maag vult. Het Voedingscentrum noemt de bewering dat chroom de eetlust zou verminderen, onjuist. Ook beweert de supplementenindustrie dat chroom lichaamsvet omzet in spieren. Er is echter nog weinig bekend over de precieze werking van chroom. Andere onderzoeken vermelden dat mensen vaak te veel van het supplement innemen omdat ze denken sneller en meer af te kunnen vallen. Dit kan gevaarlijk zijn. Zo kan er sprake zijn van bloedarmoede, leverstoornissen, nier- of zelfs hersenafwijkingen.
 

Chroom en medicatie

Chroom uit suppletie in hoge hoeveelheden, kan op verschillende manieren werken op andere medicatie. Dit kan gevolgen hebben voor de werking van chroom en van de andere medicijnen. Door sommige medicatie wordt de werking van chroom versterkt, zoals aspirine, paracetamol, insuline, bètablokkers en sommige drugs. Bètablokkers zijn medicijnen voor mensen met een hoge bloeddruk.
 
Bij andere medicatie wordt de absorptie van chroom verminderd of niet uitgevoerd. Chroom zal dan niet opgenomen worden en via de ontlasting het lichaam weer verlaten. Dit komt vooral voor bij medicatie tegen misselijkheid, hormoon verhogende medicatie en maagzuurremmers. Het is van belang om altijd de bijsluiter van de medicatie door te nemen.
 

Onderzoek chroom

Roestvrijstalen metalen bestaan vaak ook uit chroom. Deze kunnen bijvoorbeeld gebruikt worden voor botimplantaten. Uit onderzoek blijkt dat er soms ultra kleine deeltjes lekken uit deze implantaten. Deze ultra kleine deeltjes worden ook wel nanodeeltjes genoemd. Deze deeltjes kunnen giftig zijn. Ze kunnen schade brengen aan het DNA van de omliggende weefsels. Hoe dit precies werkt is nog onduidelijk.
 

Externe informatie of chroom producten

We zijn extern onderstaande boek en producten, betreffende chroom, voor u tegengekomen:

• Chromium Picolinate. Auteur Richard A. Passwater, Engels. Breakthough in muscle building, weight control and heart health.
• Pharma Nord Bio-Chromium Bloedsuiker. Chromium speelt een centrale rol in de stabilisering van de bloedsuiker.
• Lamberts GTF Chroom 200 µ, tabletten.
• Orthica Chroom 200, capsules.
• Chromium Picolinate 200 mcg (100 Capsules) – Nature’s Way.

Terug